Thua lỗ khủng

Theo thông tin của Báo Đầu tư, Văn phòng Chính phủ vừa bắt đầu lấy ý kiến của các bộ Ngoại giao, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư liên quan đến báo cáo gửi Phó thủ tướng thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình của Bộ Giao thông - Vận tải về phương án xử lý Dự án Viethaus tại Berlin của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV).

Được biết, trong báo cáo gửi Phó thủ tướng vào đầu tháng 3/2018, việc chấm dứt dự án đầu tư ra nước ngoài lớn nhất này của ACV đã được Bộ Giao thông - Vận tải tính tới, trên cơ sở đề xuất của chính ACV.

Cụ thể, nếu không nhận được sự hỗ trợ của Chính phủ Đức về việc được thuê mặt bằng dài hạn với giá ưu đãi và cấp visa dài hạn cho cán bộ, lao động, ACV sẽ chỉ đạo Công ty cổ phần Dịch vụ hàng không Sân bay Tân Sơn Nhất (SASCO) trả mặt bằng trong quý III/2018 (thời điểm hết thời hạn hợp đồng thuê mặt bằng nếu không tiếp tục gia hạn) và thực hiện các thủ tục chấm dứt dự án đầu tư ra nước ngoài theo đúng quy định của Việt Nam và CHLB Đức.

Việc xử lý Dự án Viethaus là một trong những nội dung được Phó thủ tướng Trương Hòa Bình chỉ đạo Bộ Giao thông - Vận tải đề xuất phương án xử lý tại Văn bản số 590/TB-VPCP.

Trước đó, trong Kết luận số 2569/KL-TTCP ngày 12/10/2017, Thanh tra Chính phủ đã khẳng định, Dự án Viethaus không hiệu quả, có nguy cơ mất vốn. 

Theo Thanh tra Chính phủ, tính đến cuối năm 2015, lỗ lũy kế của Viethaus đã lên tới 13,4 triệu euro; các mục tiêu kinh tế chưa đạt được. ACV khó có khả năng thu hồi vốn đã đầu tư với tổng số tiền 763.285 euro (tương đương 14,9 tỷ đồng); các khoản bảo lãnh đã chuyển thành công nợ là 8,853 triệu euro và các khoản nợ khác là 47,06 tỷ đồng.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, một Việt kiều tại Đức cho biết, Viethaus có vị trí tại đường Leipziger, quận Mitte, trung tâm TP. Berlin, diện tích mặt bằng khoảng 5.000 m2. Đây là trung tâm văn hóa thương mại có cơ sở vật chất khá lớn, nhưng do hoạt động đơn điệu nên Viethaus không được nhiều Việt kiều ở Đức lựa chọn để sinh hoạt cộng đồng.

Long đong

Dự án Viethaus có một số phận khá truân chuyên. Khởi đầu là sự hợp tác giữa liên doanh SASCO và Công ty HMSky GMbH (Đức) vào năm 2005. Đến năm 2010, cổ đông HMSky đã chuyển nhượng toàn bộ cổ phần nắm giữ cho Công ty cổ phần Dịch vụ viễn thông Toàn Cầu, là một pháp nhân Việt Nam. Sau 3 lần điều chỉnh, Dự án có số vốn đầu tư là 9,41 triệu euro, trong đó, vốn góp của các nhà đầu tư là 2,632 triệu euro (SASCO góp 763.285 euro; Viễn thông Toàn Cầu góp 1.868.732 euro).

Theo Thanh tra Chính phủ, do tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu; cơ chế hợp tác giữa Việt Nam và Đức còn nhiều bất cập như việc vay vốn và hỗ trợ lãi suất, thủ tục cấp visa cho người lao động phức tạp… nên đã ảnh hưởng tới kết quả kinh doanh của Viethaus.

Sai sót trong việc lựa chọn vị trí đặt Viethaus của Liên doanh SASCO - HMSky được xem là một trong những nguyên nhân chủ quan khiến Dự án này gặp bất lợi ngay từ những bước khởi đầu. 

Cụ thể, do toàn bộ mặt bằng kinh doanh của Viethaus là một phần trong tòa nhà khu dân cư cũ tại Berlin, có hệ thống kỹ thuật dùng chung, vì vậy, chi phí đầu tư cải tạo, sửa chữa phát sinh nhiều hạng mục ngoài dự kiến, làm kéo dài thời gian sửa chữa và tăng chi phí Dự án. 

Bên cạnh đó, mặt bằng Viethaus thuê thuộc sự quản lý của một doanh nghiệp thuộc Chính phủ Đức có chi phí thuê khá cao, thời gian thuê ngắn cũng ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động của liên doanh. Chỉ trong vòng 10 năm hoạt động (2005 - 2015), tổng chi phí lãi vay, nhân sự, mặt bằng, khấu hao đã lên tới 14,5 triệu euro. 

Mặc dù ACV khẳng định sản phẩm, dịch vụ của Viethaus được thị trường đón nhận, nhưng tổng doanh thu trong 10 năm đầu cũng chỉ đạt 7 triệu euro, chưa bằng 1/2 chi phí mà liên doanh đã bỏ ra.

Vào năm 2016, trong nỗ lực tái cơ cấu Dự án, ACV đã đồng ý để Công ty cổ phần Vận tải hàng không Việt Nam (SATSCO) thành lập công ty con tại Đức do SATSCO nắm 100% vốn để hợp tác với SASCO tiếp quản, đầu tư khai thác tòa nhà Viethaus.

Tuy nhiên, sau 2 năm tiếp quản, SATSCO cũng bị sa lầy tại Viethaus với những khó khăn giống hệt như SASCO đã vấp phải khi không có hướng xử lý dứt điểm khiến kết quả kinh doanh không bù đắp nổi chi phí mặt bằng quá cao.

“Hiện SATSCO đang thương lượng để chấm dứt thỏa thuận hợp tác với SASCO đối với Dự án Viethaus”, thông tin từ ACV cho biết.