Bộ trưởng Năng lượng Nga Nikolai Shulginov cho biết rằng, Nga hiện đã có thể chuyển hướng tất cả hoạt động xuất khẩu dầu thô bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Ukraine sang những nước khác như Ấn, Độ, Trung Quốc.

Sự trỗi dậy của BRICS

Các đối tác của Nga trong Liên minh BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi) ngày càng có ảnh hưởng đã đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp Chính phủ của Tổng thống Putin đạt được doanh thu ổn định trong xuất khẩu dầu thô. 

Ấn Độ là nước mua dầu thô loại Ural lớn nhất trong tháng 3/2023, chiếm gần 50% tổng lượng xuất khẩu này. Phó Thủ tướng Nga, Alexander Novak, tuyên bố rằng, doanh số bán hàng của Nga sang Ấn Độ đã tăng gấp 22 lần trong năm qua.

Trong tháng 3, Reuters cũng có báo cáo rằng, nhập khẩu dầu thô Nga bằng đường biển của Trung Quốc đã đạt mức cao kỷ lục mới, dựa trên dữ liệu theo dõi tàu. 

“Các công ty tư vấn theo dõi tàu chở dầu Vortexa và Kpler ước tính gần 43 triệu thùng dầu thô của Nga, bao gồm ít nhất khoảng 20 triệu thùng ESPO Blend và 11 triệu thùng Urals,  đến Trung Quốc vào tháng 3”, Reuters cho biết. Con số này sẽ vượt mức cao trước đó là 42,48 triệu thùng được ghi nhận vào tháng 6/2020.

Sự liên kết mới này giữa các quốc gia BRICS để hỗ trợ giao dịch dầu thô của Nga không có gì đáng ngạc nhiên vì không có quốc gia thành viên nào chọn ủng hộ các biện pháp trừng phạt chủ yếu do các chính phủ của các quốc gia phương Tây áp đặt.

Bắt đầu vào năm 2001, với tư cách là một liên minh thương mại được thành lập lỏng lẻo giữa các nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng gồm Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc đã được thiết lập, với tên gọi BRIC. Nhóm này đã bổ sung thêm Nam Phi vào danh sách thành viên vào năm 2010, trở thành BRICS. 

Kể từ đó, nhóm định vị là một sự “thay thế địa chính trị” cho G7, có các thành viên bao gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ý, Canada, Đức, Pháp, Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu.

Ví dụ, vào năm 2014, BRICS đã sử dụng 50 tỷ đô la quỹ hạt giống để thành lập Ngân hàng Phát triển Mới như một “giải pháp thay thế” cho Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Đồng thời, nhóm cũng đã có Thỏa thuận dự trữ dự phòng để hỗ trợ các thành viên đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng các nghĩa vụ nợ.

Saudi Arabia ngày càng hướng về phương Đông

Không có quốc gia nào bày tỏ sự quan tâm lớn trong việc tiến hành kinh doanh với nhóm BRICS như Saudi Arabia (Ả Rập Xê Út) trong những tháng gần đây.

Vào tháng 3 năm ngoái, Tờ Wall Street Journal đưa tin rằng, Vương quốc này đã tham gia vào các cuộc đàm phán với Trung Quốc về khả năng thực hiện một số giao dịch bán dầu của mình bằng cách sử dụng Nhân dân tệ của Trung Quốc làm tiền tệ. Một động thái như vậy sẽ phá vỡ trật tự dầu mỏ đã tồn tại từ lâu vốn sử dụng đồng đô la Mỹ, hay “đồng đô la dầu mỏ”, làm đồng tiền đánh dấu cho các giao dịch dầu mỏ quốc tế kể từ năm 1973.

Gần đây hơn, tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos vào tháng 1/2023, Bộ trưởng Tài chính Ả Rập Xê Út, ông Mohammed Al-Jadaan, cho biết ông sẵn sàng giao dịch các loại tiền tệ bên cạnh đồng đô la Mỹ. 

“Không có vấn đề gì khi thảo luận về cách chúng tôi giải quyết các thỏa thuận thương mại của mình, cho dù đó là bằng đồng đô la Mỹ, đồng euro hay đồng riyal của Saudi”, Al-Jadaan cho biết, theo báo cáo của Yahoo News .

Mối quan hệ của Ả Rập Xê Út với Trung Quốc đã được tăng cường trong các lĩnh vực khác trong năm 2023. Một tín hiệu chính cho thấy mối quan hệ đang phát triển là thông tin vào đầu tháng 3 rằng, Vương quốc này đã đồng ý thiết lập lại quan hệ ngoại giao với đối thủ lâu năm là Iran sau các cuộc đàm phán không do nước này chủ trì. 

Những vướng mắc kinh tế của Ả Rập Xê Út với Trung Quốc tiếp tục tiến triển trong tuần này, khi Vương quốc này công bố hai thỏa thuận mới sẽ dẫn đến việc cung cấp cho Trung Quốc tới 690.000 thùng dầu mỗi ngày.

Tờ Globe and Mail đưa tin rằng, hai thỏa thuận này là những thỏa thuận lớn nhất được công bố kể từ khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước tới Riyadh vào tháng 12 năm ngoái để chính thức hóa mối quan hệ đang nở rộ của Trung Quốc với Ả Rập Xê Út.