Khủng hoảng vaccine ngay trước mắt

Cơ quan quản lý dược phẩm châu Âu (EMA) hôm 29/1 cho biết họ đã đánh giá tính an toàn và hiệu quả của vaccine AstraZeneca và đạt được đồng thuận về việc cấp phép sử dụng thương mại có điều kiện chính thức từ Ủy ban châu Âu.

Ngoài ra, cơ quan này cho hay, vaccine AstraZeneca cũng có thể được tiêm cho người cao tuổi, sau khi Ủy ban vaccine của Đức khuyến cáo không nên tiêm vaccine cho người trên 65 tuổi.

"Với quan điểm tích cực lần này, chúng tôi đã mở rộng kho vaccine sẵn có cho EU và các nước thành viên Khu vực kinh tế châu Âu (EEA) nhằm đối phó đại dịch và bảo vệ công dân", bà Emer Cooke, Giám đốc điều hành EMA nhấn mạnh trong một tuyên bố hôm 29/1.

"Giống các trường hợp trước đây, Ủy ban về các sản phẩm thuốc cho con người thuộc EMA (CHMP) đã đánh giá nghiêm ngặt loại vaccine này (vaccine AstraZeneca - BTV) và công tác khoa học làm cơ sở cho những cam kết vững chắc của chúng tôi trong việc bảo vệ sức khỏe của công dân EU", bà Emer Cooke khẳng định.

Vaccine AstraZeneca đang được sử dụng ở Vương quốc Anh, đã được phê chuẩn vào cuối tháng 12/2020. Vaccine này hiện chiếm phần lớn tổng số các mũi tiêm vaccine kháng Covid-19 tại nước này, bên cạnh vaccine do liên minh Pfizer-BioNTech phát triển. Trước đó, EU đã cấp phép sử dụng vaccine do liên minh Pfizer-BioNTech hợp tác sản xuất.

Vaccine AstraZeneca được cấp phép sử dụng ở EU vào thời khắc rất khó khăn khi mà tốc độ triển khai chương trình tiêm chủng của khu vực này đang chậm lại và nhiều khả năng thiếu hụt nguồn cung.

Chương trình tiêm chủng vaccine tại EU vấp phải hai cú sốc lớn trong vài tuần qua. Đầu tiên là từ Pfizer khi hãng dược này cho biết sẽ tạm thời giảm sản lượng vaccine do phải nâng cấp sản xuất tại nhà máy ở Bỉ. Đến ngày 22/1, xuất hiện thông tin AstraZeneca sẽ giảm lượng vaccine phân phối cho EU vào mùa Xuân mạnh hơn so với dự kiến ban đầu, do vấn đề sản xuất tại các nhà máy ở Hà Lan và Bỉ.

Nguồn cung vaccine sụt giảm đã dẫn đến một cuộc khủng hoảng ở EU, khiến khu vực này ra thông báo sẽ hạn chế xuất khẩu vaccine kháng Covid-19 ra bên ngoài, đồng thời ưu tiên vaccine cho công dân EU. Theo đó, EU sẽ kéo dài việc kiểm soát chặt việc xuất khẩu vaccine ra bên ngoài đến tháng 3.

Đức hoài nghi

Ngày 27/1, EU đã yêu cầu hãng dược AstraZeneca thực hiện thỏa thuận cung cấp hàng triệu liều vaccine cho khu vực này bằng bất cứ biện pháp nào, đồng thời yêu cầu công ty này chuyển một số nguồn cung vaccine từ các cơ sở sản xuất ở Anh sang EU.

Một ngày sau đó, xuất hiện nhiều nghi ngờ về khả năng cấp phép cho vaccine AstraZeneca sau khi Ủy ban vaccine của Đức cho biết họ đã khuyến cáo rằng chỉ nên tiêm vắc xin cho những người trong độ tuổi từ 18-64. Cơ quan này giải thích khuyến cáo của họ được đưa ra bởi hiện nay vẫn chưa có đủ dữ liệu để đánh giá hiệu quả kháng Covid-19 ở người trên 65 tuổi.

Đã có người cao tuổi tham gia thử nghiệm vaccine AstraZeneca giai đoạn ba ở Anh, Brazil và trước đó là ở Nam Phi. Tuy nhiên, dữ liệu về hiệu quả kháng virus trên người trên 65 tuổi vẫn rất ít. AstraZeneca cam kết dữ liệu này sẽ được tích lũy thêm khi họ công bố kết quả thử nghiệm trên tạp chí y khoa The Lancet vào tháng 12. "Vì nhóm người cao tuổi tham gia thử nghiệm vaccine muộn hơn các nhóm tuổi trẻ hơn, nên có ít thời gian hơn để tích lũy dữ liệu và kết quả thử nghiệm. Hiện dữ liệu về hiệu quả kháng virus trên người cao tuổi vẫn bị hạn chế vì số lượng người tham gia thấp, nhưng dữ liệu bổ sung sẽ được cập nhật vào các phân tích trong tương lai", hãng AstraZeneca cho biết.

Sau khi phê chuẩn vaccine AstraZeneca hôm 29/1, Cơ quan quản lý dược phẩm châu Âu cho biết vẫn chưa đủ dữ liệu thử nghiệm vaccine trên người trên 55 tuổi để đưa ra đánh giá mức độ hiệu quả của vaccine trên nhóm này. Tuy nhiên, "khả năng bảo vệ của vaccine đã được dự đoán, vì phản ứng miễn dịch đã được ghi nhận ở nhóm tuổi này cũng như thực tế ghi nhận ở các loại vaccine khác".