Lễ ký kết văn kiện dự án “Nhân rộng phương pháp tiếp cận khu công nghiệp sinh thái để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam” giữa Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) diễn ra sáng 15/11/2024 tại Hà Nội.

Sự kiện đánh dấu bước tiến quan trọng của Việt Nam từ giai đoạn trình diễn các lợi ích của khu công nghiệp sinh thái (KCNST) sang thúc đẩy và nhân rộng các phương pháp tiếp cận KCNST, góp phần nâng cao vị thế và phát triển bền vững mô hình này trên cả nước. 

Dự án có mục tiêu thúc đẩy thực hiện kinh tế tuần hoàn tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp, giảm tác động môi trường của sản xuất công nghiệp và giúp các khu công nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu.

Cụ thể, dự án sẽ tiếp tục nhân rộng việc thực hiện KCNST, tập trung vào nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, giảm thiểu chất thải, thúc đẩy tái chế, nâng cao hiệu quả kinh tế, môi trường và xã hội của các doanh nghiệp, từ đó góp phần phát triển công nghiệp bền vững và toàn diện. 

Thông qua dự án, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chính thức tiếp nhận ngân sách 3.346 triệu USD do Tổng cục Kinh tế Liên bang Thụy Sỹ (SECO) tài trợ nhằm thúc đẩy thực hiện kinh tế tuần hoàn và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu trong các khu công nghiệp tại Việt Nam.  

Khoản tài trợ này sẽ tạo điều kiện nhân rộng mô hình KCNST trên toàn quốc trên cơ sở những thành công trong giai đoạn 2014-2024, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực công nghiệp và tại các khu công nghiệp, giảm thiểu tác động của hoạt động sản xuất tới môi trường và hỗ trợ các khu công nghiệp ứng phó với biến đổi khí hậu. 

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung đánh giá cao việc SECO và UNIDO lựa chọn Việt Nam là 1 trong 5 quốc gia được hỗ trợ phát triển KCNST theo Chương trình KCNST toàn cầu giai đoạn 2 (2024-2028) với tổng vốn ODA 3,346 triệu USD.

Khoản tài trợ này góp phần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc xây dựng và chuyển đổi KCNST tại Việt Nam, thực hiện kinh tế tuần hoàn, đóng góp vào phát triển công nghiệp bền vững.

Đối với phát triển bền vững hoạt động công nghiệp và khu công nghiệp, với sự hỗ trợ của SECO, Việt Nam đã thực hiện chuyển đổi 4 KCN sang KCNST (giai đoạn 2015-2029) và 3 KCN đang thực hiện chuyển đổi từ 2020 đến 2024. 

Trong đó, một số kết quả đáng chú ý là: Lồng ghép quy định về KCNST vào các văn bản pháp quy có liên quan về KCN, KKT và bảo vệ môi trường, phát triển bền vững; hỗ trợ thực hiện các giải pháp KCNST tại các doanh nghiệp trong KCN, tiết kiệm điện, nước, vật liệu, giảm phát thải CO2, tối ưu hóa việc tái sử dụng chất thải, thực hiện kinh tế tuần hoàn; xây dựng hướng dẫn kỹ thuật về KCNST; nâng cao nhận thức, thực hiện tập huấn, đào tạo, tăng cường năng lực về KCNST.

Với tầm nhìn hợp tác kinh tế bền vững trong giai đoạn 2025 - 2028 sắp tới, Thụy Sỹ tái khẳng định cam kết luôn sát cánh cùng Việt Nam trong việc hiện thực hóa những mục tiêu phát triển bền vững.

“Bằng cách hỗ trợ chuyển đổi các KCN thành KCNST, chúng tôi mong muốn giải quyết cả cơ hội và thách thức mà tăng trưởng công nghiệp của Việt Nam đang phải đối mặt. Tầm nhìn của Thụy Sỹ là hỗ trợ hành trình mà Việt Nam hướng tới vị thế thu nhập cao và cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0", ông Thomas Gass, Đại sứ Thụy Sỹ tại Việt Nam nhấn mạnh.

Việc chuyển đổi các KCN sang KCNST và xây dựng các KCNST mới trong hệ thống các KCN sẽ đóng góp đáng kể vào việc thực hiện các mục tiêu tăng trưởng xanh và các cam kết quốc tế của Việt Nam trong phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu. 

Việt Nam hiện có 436 KCN, thu hút khoảng 35-40% tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng thêm hàng năm, trong đó hơn 300 KCN đang hoạt động tạo việc làm cho hơn 4,16 triệu lao động trực tiếp và đóng góp trên 50% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước.  

Bà Lê Thị Thanh Thảo, Đại Diện quốc gia UNIDO tại Việt Nam chia sẻ: "Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu châu Á về năng lực cạnh tranh công nghiệp và ngày càng khẳng định vị thế vững chắc trong chuỗi giá trị toàn cầu. Việc chuyển đổi các mô hình KCN truyền thống sang mô hình KCNST, xây dựng nền tảng cho một ngành công nghiệp thông minh, bền vững và tạo ra giá trị gia tăng, đảm bảo lợi ích lâu dài cho cộng đồng và các thế hệ tương lai".

Chương trình KCNST toàn cầu (GEIPP) là sáng kiến của UNIDO nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp bền vững tại các quốc gia đang phát triển. 

Tại Việt Nam, mô hình KCNST được triển khai từ những năm 2014 với sự hỗ trợ của nhiều nhà tài trợ quốc tế, trong đó có SECO và Quỹ Môi trường toàn cầu.

Dự án “Triển khai KCNST theo hướng tiếp cận từ Chương trình KCNST toàn cầu” do UNIDO và Bộ KH&ĐT phối hợp thực hiện từ nguồn tài trợ của SECO. Dự án kế thừa các kết quả của Dự án "Triển khai sáng kiến KCNST hướng tới mô hình KCN bền vững tại Việt Nam" do Bộ KH&ĐT phối hợp với UNIDO thực hiện từ 2014 đến 2019.

Hai Dự án nêu trên đã triển khai thành công các mô hình KCNST tại Việt Nam, bao gồm các KCN Khánh Phú, Gián Khẩu (Ninh Bình), Đình Vũ (Hải Phòng), Hòa Khánh (Đà Nẵng), Trà Nóc (Cần Thơ), Amata (Đồng Nai), và Hiệp Phước (TP.HCM).