Sở dĩ có hiện tượng “lạ”, là do chủ đầu tư Dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh (quận Thủ Đức, TP.HCM) - Công ty cổ phần Đầu tư Đại Hải (Công ty Đại Hải) - đã đem nền đất bán cho nhiều người để họ đem đi cầm cố ngân hàng mà Báo Đầu tư đã có nhiều bài điều tra phản ánh.

Liên tiếp những lá đơn xin được ra tòa

Mới đây, hàng loạt người dân mua đất nền ở Khu dân cư Hiệp Bình Chánh vội vã làm đơn gửi Tòa án Nhân dân quận 12 (TP.HCM) xin được triệu tập ra tòa với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, trong vụ kiện giữa ngân hàng với cá nhân khác.

Bởi, họ vừa hay tin, Tòa án Nhân dân quận 12 đang thụ lý vụ Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh quận 12 (Agribank quận 12) kiện ông N.V. Minh do không đảm bảo việc thanh toán khoản vay cầm cố đất đai. Trong khi đó, sổ đỏ nền đất mà ông Minh cầm cố ngân hàng lại là đất họ mua.

Cụ thể, vợ chồng ông Lê Kim Biên - bà Phạm Thị Hồng Phượng (hộ khẩu tại Gia Lai) làm đơn xin “hầu tòa” với lý do: Ngày 17/8/2005, vợ chồng ông ký kết góp vốn mua nền đất số D26, Lô D, diện tích 85 m2 tại Dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh với Công ty CP Ani (đối tác hợp tác đầu tư và kinh doanh Dự án của Công ty Đại Hải ). Vợ chồng ông Biên đã giao đủ tiền, được Công ty CP Ani xác nhận là chủ sở hữu hợp pháp sử dụng hợp pháp nền đất này vào ngày 14/11/2019.

Tuy nhiên, sau đó, vợ chồng ông Biên phát hiện nền đất nêu trên đã bị Công ty Đại Hải (chịu trách nhiệm hoàn tất thủ tục và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cư dân) bán “trộm” cho ông N.V. Minh từ trước (theo biên bản giao nền ngày 17/9/2017 và Hợp đồng chuyển nhượng lập tại Phòng công chứng số 3 ngày 26/1/2018). Sau khi được Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cấp sổ đỏ (tháng 2/2018), ngày 2/1/2019, ông Minh thế chấp sổ đỏ để vay vốn tại Agribank quận 12). Do không đảm bảo khoản vay sau khi cầm cố nền đất này, nên  ông Minh bị ngân hàng khởi kiện.

Vợ chồng ông Biên cho rằng, việc Tòa án Nhân dân quận 12 đang thụ lý vụ kiện mà “không triệu tập chúng tôi tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là vi phạm nghiêm trọng về tố tụng, đã ảnh hưởng rất lớn đến quyền và lợi ích hợp pháp của chúng tôi với tư cách chủ sử dụng đất hợp pháp được Công ty CP Ani xác nhận”.

Vì vậy, vợ chồng ông Biên làm đơn xin “hầu tòa” với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan để được thực hiện quyền yêu cầu độc lập của mình.

Khi biết tin, ông Vương Sìu, một người dân mua đất của Công ty Đại Hải tại Dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh cũng hốt hoảng xin “hầu tòa” bởi đất của ông cũng bị công ty này “bán trộm” cho ông Minh, sau đó, ông Minh cầm cố ngân hàng và không đảm bảo thanh toán.

Mua đất “bán trộm” để cầm cố ngân hàng

Không chỉ vụ kiện trên, vừa qua, Tòa án Nhân dân quận 12 có thông báo gửi UBND phường Hiệp Bình Chánh (nơi có Dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh) mà qua đó, người dân “té ngửa” khi phát hiện một điểm chung là những người mua đất bán “trộm” từ Công ty CP Đại Hải đều đem sổ đi cầm cố hoặc dùng tài sản này đảm bảo khoản vay cho người khác.

Theo thông báo này, Tòa án Nhân dân quận 12 đang giải quyết vụ án dân sự khác (số 197/2020/DS-ST) về tranh chấp hợp đồng vay tài sản. Cụ thể, ông D.N.Trung đứng tên sổ đỏ nhiều lô đất tại Khu dân cư Hiệp Bình Chánh và đồng ý thế chấp sổ đỏ các lô đất trên cho Agribank quận 12 làm tài sản đảm bảo để Ngân hàng cho bà N.T.Trà My vay tiền.

Tuy nhiên, sau khi vay, bà My không thanh toán nợ đúng hạn. Agribank quận 12 khởi kiện yêu cầu Tòa án Nhân dân quận 12 giải quyết, buộc bà My phải trả nợ. Trong trường hợp bà My không thực hiện đúng nghĩa vụ, thì Ngân hàng có quyền yêu cầu cơ quan chức năng phát mãi tài sản.

Để có cơ sở giải quyết vụ án, Tòa án Nhân dân quận 12 đề nghị UBND phường Hiệp Bình Chánh hỗ trợ cũng cấp thông tin về việc các thửa đất có tranh chấp hay không, thực trạng như thế nào…

Chính quyền phường Hiệp Bình Chánh cử người xuống xác minh theo yêu cầu. Ông Đặng Minh Quý, Phó trưởng khu phố 6 phường Hiệp Bình Chánh cho hay, ông cùng một cán bộ địa chính phường Hiệp Bình Chánh đã tham gia xác minh 9 lô đất liên quan vụ cầm cố kiện tụng nêu trên.

Qua xác minh, ông Quý khẳng định rõ trong biên bản, đất đang có tranh chấp giữa người đứng tên trên hợp đồng và người đứng tên sổ đỏ là ông D.N. Trung.

Liên quan vụ kiện này, ông Nguyễn Văn Khánh, Trưởng phòng Pháp lý Công ty CP Ani xác nhận với phóng viên Báo Đầu tư, trong 9 lô đất trên, có 4 lô (D17, D18, D20, D21) do Công ty CP Ani bán dưới hình thức hợp đồng góp vốn cho 4 người, gồm bà Võ Trà My (lô D21), bà Nguyễn Thị Vinh (lô D18), bà Đặng Thị Lý (lô D20) và ông Nguyễn Quốc Đạt (lô D17).

Công ty Đại Hải là bên liên kết, nhưng được giao chịu trách nhiệm hoàn tất thủ tục và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cư dân, đã “bán trộm” đất cho người khác (ông D.N.Trung), rồi người này cầm cố tại ngân hàng, không đảm bảo thanh toán nên bị kiện. Ông Khánh cho rằng, việc làm của Công ty Đại Hải đã làm ảnh hưởng, thiệt hại cho Công ty CP Ani, nên Công ty CP Ani cũng… khởi kiện.

Vừa hay tin này, bà Nguyễn Thị Vinh (lô D18) cũng vội làm đơn xin… “hầu tòa” để thực hiện quyền yêu cầu độc lập của mình. Trong đơn, bà Vinh cho hay, nền của bà được Công ty CP Ani xác nhận sở hữu hợp pháp. Song Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận Thủ Đức cho bà hay rằng, năm 2018, Công ty Đại Hải do ông Ngô Xuân Trường làm đại diện lập Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất này cho ông D.N. Trung, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Trung (tháng 2/2018). Sau đó, ông Trung đem sổ đỏ thế chấp tại Agribank quận 12 làm tài sản đảm bảo cho bà N.N.Trà My vay tiền.

Bức xúc vì những lời hứa

Theo các hộ dân bị bán trộm nền đất tại Dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh, họ buộc phải làm đơn xin “hầu tòa”, không chỉ để đảm bảo quyền lợi của mình, mà còn do bức xúc bởi đã có quá nhiều lời hứa hẹn từ chính quyền, song vụ việc vẫn không tiến triển.

Đỉnh điểm của sự bức xúc này là, đầu tháng 10 vừa qua, nhiều hộ dân đã kéo lên trụ sở Công an TP.HCM, Thành ủy TP.HCM để kêu cứu.

Trước đó, tháng 6/2020, đại biểu HĐND TP.HCM và đại biểu HĐND quận Thủ Đức có buổi tiếp xúc cử tri quận Thủ Đức trước Kỳ họp thứ 20, HĐND TP.HCM khoá IX và Kỳ họp thứ 11, HĐND quận Thủ Đức khóa IV.

Tại buổi tiếp xúc này, ông Hồ Quyết Chiến (một người có nền đất tại Khu dân cư Hiệp Bình Chánh bị Công ty Đại Hải bán trộm) phát biểu rằng, ông và nhiều hộ dân đã làm đơn tố cáo Công ty Đại Hải gửi nhiều nơi và cũng khởi kiện ra tòa án. Vụ việc này cũng được phản ánh rất nhiều lần trong các cuộc tiếp xúc trước, báo chí cũng liên tục đưa tin. Tuy nhiên, đến nay, sự việc vẫn chưa được giải quyết khiến hơn 200 người dân sống ở khu dân cư này rất bức xúc.

Sở dĩ cử tri gay gắt như vậy, bởi từ giữa năm 2017, trước ý kiến của ông Đặng Minh Quý (đại diện các hộ dân tại Dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh) bà Nguyễn Thị Quyết Tâm (Chủ tịch HĐND TP.HCM lúc bấy giờ) đã yêu cầu các sở, ngành vào cuộc giải quyết rốt ráo việc cấp sổ đỏ cho người dân.

Tới năm 2019, mọi sự vẫn… như cũ, bức xúc lại được phản ánh thẳng thắn tại buổi tiếp xúc cử tri quận Thủ Đức của Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM và Tổ Đại biểu số 26, HĐND TP.HCM với sự tham dự của Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân.

Trước bức xúc của dân, ông Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu UBND TP.HCM thống kê, lập danh sách tất cả dự án khu dân cư, hộ dân, bao gồm cả Khu dân cư Sông Đà (sau đó đã đổi tên thành Khu dân cư Hiệp Bình Chánh) chưa được cấp quyền sử dụng đất nhà. UBND TP.HCM phải làm việc với chính quyền từng quận để làm rõ nguyên nhân, trên cơ sở đó có giải pháp xử lý. Việc thống kê đề xuất hướng xử lý phải báo cáo Thành ủy ngay trong quý III/2019.

Tới ngày 11/6/2020, Viện Kiểm sát Nhân dân TP.HCM khẳng định, sẽ nhanh chóng khởi tố bị can liên quan việc Công ty Đại Hải đem bán đất cho nhiều người. Công an TP.HCM cũng đã cấm xuất cảnh đối với ông Ngô Xuân Trường, Giám đốc Công ty CP Đại Hải và cho hay, đã tiếp nhận hơn 200 bộ hồ sơ liên quan vụ việc. Nhưng rồi, dân vẫn mỏi mòn chờ, trong khi ngân hàng thì khởi kiện người cầm cố đất và “dọa” sẽ phát mãi nếu không thanh toán.

Tới giờ này, diễn biến mới nhất liên quan vụ việc nói trên, là Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an T.HCM vừa có văn bản trả lời đơn của bà Nguyễn Thị Kiều Anh (đại diện “tập thể nạn nhân” của Công ty Đại Hải). Cụ thể, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM tiếp tục… chuyển đơn tới Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP.HCM xem xét giải quyết theo thẩm quyền.