Hàng chục ngàn người mua căn hộ, mua quyền sử dụng đất ở, nhà ở tại các dự án chưa được cấp quyền sở hữu nhà, căn hộ, quyền sử dụng đất và các tranh chấp đang xảy ra. Cử tri rất lo lắng và khắc khoải.

Nêu thực trạng trên,  đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà về các giải pháp khả thi giải quyết vấn đề trên.

Trả lời đại biểu trong phiên chất vấn sáng 9/11, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà nêu rõ, 50 ngày sau khi bàn giao nhà ở cho người mua nhà thì chủ đầu tư phải làm thủ tục thực hiện cấp quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở. Nếu vi phạm thì chế tài xử phạt có thể lên đến 1 tỷ đồng. Tuy nhiên, thực tế đúng là có hiện tượng chậm trễ, Bô trưởng thừa nhận.

Người đứng đầu ngành xây dựng cũng cho biết số lượng tranh chấp liên quan đến tình trạng này chỉ chiếm khoảng 2% tổng số tranh chấp về  nhà chung cư, nhưng số lượng hộ dân bị ảnh hưởng là rất lớn, nên phải tập trung giải quyết.

Theo Bộ trưởng, nguyên nhân chính xảy ra tình trạng đại biểu nêu là chủ đầu tư thực hiện chưa đầy đủ thủ tục, nguyên nhân thứ hai là chủ đầu tư cố tình chậm trễ, chây ì.

Bộ trưởng cho biết đã trao đổi với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên môi trường về giải pháp, với những dự án đã xong thủ tục nhưng chủ đầu tư cố tình chây ì sẽ có chế tài xử phạt nghiêm khắc theo quy định xử phạt vi phạm hành chính. Còn nếu như chủ đầu tư vẫn cố tình chây ì sẽ chuyển cơ quan điều tra xử lý theo quy định pháp luật hình sự.

Mỗi dự án có nguyên nhân khác nhau nên các địa phương cần chủ động phối hợp với hai Bộ để giải quyết quyền lợi cho dân, còn về lâu dài thì sẽ thực hiện căn cơ hơn, như điều chỉnh quy định nghiệm thu nhà ở, sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản.,, Bộ trưởng cho biết.

Chất vấn thứ hai đại biểu Đinh Duy Vượt nêu với Bộ trưởng Hà là quy hoạch treo diễn ra nhiều nhiệm kỳ, làm thiệt hại quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, gây bức xúc xã hội, vậy Bộ trưởng có giải pháp gì.

Nêu rõ quy hoạch treo được hiểu là loại quy hoạch đã lập và phê duyệt nhưng tổ chức thực hiện chậm hoặc không thực hiện được toàn bộ, không thực hiện được một số dự án hạ tầng theo tiến độ đã được xác định..., Bộ trưởng nhấn mạnh, việc này ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi hợp pháp, cuộc sống của người dân. Ảnh hưởng tới việc làm, sinh kế và việc xây dựng, cải tạo nhà ở của người dân, đồng thời làm giảm hiệu quả, chất lượng đô thị, lãng phí tài nguyên", Bộ trưởng nhìn nhận.

Nguyên nhân chủ yếu của vấn đề này, theo Bộ trưởng là do chất lượng quy hoạch thấp, xác định một số vấn đề chiến lược trong quy hoạch chưa chính xác, không lập đầy đủ các loại quy hoạch liên quan, đặc biệt là quy hoạch hạ tầng kỹ thuật, không xác định đầy đủ nguồn lực để thực hiện đồng bộ các dự án.

Bên cạnh đó, một phần còn do việc tổ chức quản lý sau quy hoạch sau khi công bố chưa được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, nhất là công khai quy hoạch, xây dựng kế hoạch thực hiện. Một số địa phương còn chủ quan trong việc phát triển đất đô thị nhưng chưa tính toán đầy đủ, chính xác đầy đủ nguồn lực phát triển.

Bộ Xây dựng đã ban hành một số quy chuẩn cốt lõi để phục vụ công tác quy hoạch, các địa phương cũng tích cực hơn trong việc rà soát quy hoạch chung, chi tiết, tăng cường đầu tư hạ tầng kỹ thuật. Theo tính toán sơ bộ của Bộ Xây dựng, TP HCM rà soát trên 250 quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, thu hồi 176 dự án treo; Đà Nẵng rà soát 1.007 quy hoạch chi tiết, đang xử lý 201 dự án treo; Hà Nội rà soát 78 quy hoạch phân khu, 67 quy hoạch chi tiết.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng cần tiếp tục thực hiện giải pháp căn cơ hơn. Để đảm bảo quyền lợi cho người dân, Luật Xây dựng (sửa đổi) có hiệu lực từ đầu năm 2021 đã có quy định, nếu kế hoạch xây dựng cấp huyện sau 3 năm không triển khai thì người dân được cấp phép xây dựng có thời hạn về cải tạo, thậm chí là xây mới; hết thời hạn quy hoạch, người dân sẽ tiếp tục được thực hiện cải tạo, xây mới nhà ở.

"Đây là bước đầu để giải quyết một phần nhu cầu cải tạo, xây dựng nhà ở của người dân trong vùng quy hoạch treo", Bộ trưởng hồi âm đại biểu.