2 tháng đầu năm 2021, ngành xi măng vẫn xuất bán nhiều xi măng và clinker, bất chấp thời gian này có kỳ nghỉ Tết kéo dài. Tổng sản lượng xuất khẩu ghi nhận 5,837 triệu tấn, tăng 15,9% so với cùng kỳ, trị giá 214 triệu USD, tăng 6,6%.

Riêng tháng 1/2021, Việt Nam xuất khẩu 3,14 triệu tấn (xi măng 1,38 triệu tấn; clinker 1,76 triệu tấn) tăng 24% so với tháng 1/2020. Sang tháng 2, lượng xuất khẩu đạt 2,7 triệu tấn, trị giá 96 triệu USD. Có thể thấy xuất khẩu xi măng và clinker chiếm 35% sản lượng tiêu thụ toàn ngành trong 2 tháng 2021.

Xuất khẩu tăng nhưng giá xuất khẩu lại có sự biến động nhẹ. Theo Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA), tháng 1/2021, giá xuất khẩu clinker giảm trung bình từ 1 – 2 USD/tấn trong khi đó giá xuất khẩu xi măng tăng trung bình từ 2 - 3 USD/tấn so với tháng 12/2020. 

Đà tăng của xuất khẩu xi măng, clinker 2 tháng được nối tiếp từ tăng trưởng của năm 2020, năm có sản lượng xuất khẩu kỷ lục nhất từ trước tới nay, vượt 38 triệu tấn, vượt xa 34 triệu tấn của 2019, mang về 1,460 tỷ USD.

Tuy nhiên, giá xuất khẩu clinker một số tháng cuối năm 2020 có dấu hiệu không bình thường, giảm từ 40 USD/tấn clinker xuống còn 32 - 33 USD/tấn. Sự sụt giảm này bắt đầu từ xuất khẩu clinker sang Trung Quốc, kéo theo sự giảm giá ở nhiều khu vực khác.

Tính trong cả năm qua, giá xuất khẩu trung bình sang các thị trường  đạt khoảng 37,2 USD/tấn. Nhưng, với thị trường Trung Quốc, xuất khẩu sản lượng cao là vậy nhưng giá bán lại thấp hơn mặt bằng chung, ước chỉ đạt 33,2 USD/tấn.

Theo báo cáo thường niên của VNCA, hiện nay ngành xi măng Việt Nam có 90 dây chuyền sản xuất clinker, xi măng với tổng công suất 106,6 triệu tấn (tính theo 80% clinker + 20% phụ gia). Thực tế công suất có thể sản xuất khoảng 122 triệu tấn xi măng (70% clinker + 30% phụ gia), sản lượng xi măng sản xuất trong nước được phân bổ ở các nhà máy sản xuất clinker + 31 trạm nghiền không nằm trong khuôn viên nhà máy sản xuất clinker với tổng công suất thiết kế 22,3 triệu tấn xi măng/năm.

Ngoài ra còn 28 trạm nghiền xi măng độc lập, không có nguồn clinker cố định, với tổng công suất thiết kế 5,9 triệu tấn xi măng/năm; + 21 trạm nghiền của các nhà máy xi măng lò đứng, với tổng công suất thiết kế 3,8 triệu tấn xi măng/năm. Như vậy tổng số trạm nghiền là 80, tổng công suất thiết kế 32 triệu tấn xi măng.

Với quy mô sản xuất lớn của ngành, thị trường nội địa vẫn là địa bàn tiêu thụ chính yếu, với sản lượng đạt 50-65 triệu tấn/năm trong giai đoạn 5 năm gần nhất. Năm 2020, do ảnh hưởng của dịch bệnh, tiêu thụ xi măng tại thị trường nội địa chỉ đạt 62 triệu tấn, giảm 3 triệu tấn so với năm 2019. Xuất khẩu hiện đang chiếm khoảng 38% sản lượng toàn ngành