CIO (Chief Information Officer) - Giám đốc CNTT là chức danh của người phụ trách công nghệ thông tin trong một tổ chức. CIO không chỉ là người phụ trách thông tin, xử lý đơn thuần về mặt kỹ thuật, mà là người vạch ra các chiến lược phát triển về công nghệ thông tin, đề ra các nguyên tắc và đề án nghiên cứu, phát triển công nghệ thông tin, quản lý các hoạt động sản xuất, kinh doanh và quản lý thông qua cơ sở dữ liệu... Nhiệm vụ càng nặng nề, vai trò càng lớn thì năng lực và khả năng lãnh đạo của CIO càng cần phải phát huy ở mức tối đa.

Nhưng chính điều này cũng tạo ra vấn đề cần lưu tâm trong quản trị, điều hành tại doanh nghiệp, khi vai trò và quyền lực của CIO ngày càng trở nên “lấn lướt” Giám đốc điều hành (CEO), như câu chuyện của Ninh Khang dưới đây.

Là doanh nghiệp đã có 16 năm trong ngành sản xuất và phân phối vật liệu xây dựng, gần đây, Ninh Khang đã áp dụng CNTT để tối ưu hóa các hoạt  động và nghiệp vụ như kênh bán hàng online, quản lý chuỗi cung ứng, tự động hóa quy trình báo cáo, hệ thống quản lý khách hàng… 

Do CEO hạn chế kiến thức về CNTT, nên đã giao phó toàn bộ phần CNTT cho CIO. Theo đó, CIO được chủ động giải quyết mọi vấn đề và đề xuất các phương án đầu tư mới về CNTT lên thẳng HĐQT mà không cần thông qua CEO.

Nhưng mới đây, Ninh Khang mời về một CEO mới là người đã có kinh nghiệm điều hành doanh nghiệp, cũng như kinh nghiệm về ứng dụng CNTT trong các hoạt động sản xuất và kinh doanh.

CEO mới đã nhìn ra sự bất cập và nhập nhằng giữa quyền hạn và chức năng của CIO hiện tại. Việc CIO tự lên kế hoạch, đề xuất kinh phí, giám sát và triển khai dự án CNTT khiến việc kiểm soát tài chính không rõ ràng, các phòng ban có nhu cầu đầu tư, đổi mới luôn phải đề xuất, “xin xỏ” CIO. Vì thế, CEO đã đề xuất với HĐQT bỏ chức danh CIO, thay bằng chức vụ Trưởng phòng CNTT. Mọi quyết định về CNTT về sau sẽ trình lên CEO, CEO sẽ xem xét và chịu trách nhiệm đề xuất lên HĐQT. 

Tuy nhiên, đề xuất này vấp phải sự phản đối của các cổ đông. Các cổ đông cho rằng, CNTT là một lĩnh vực chuyên biệt và phức tạp, cần một vị Giám đốc am hiểu tường tận để chuyên trách và CEO không thể thay thế.

Bảo vệ quan điểm của mình, CEO lập luận, CIO có thể xây dựng chiến lược và đưa ra những kế hoạch đầu tư CNTT tiên tiến, nhưng lại khó có thể đảm bảo được sự gắn kết giữa chiến lược, kế hoạch CNTT với chiến lược và kế hoạch kinh doanh, trong khi mục đích cốt lõi của việc đầu tư CNTT là nhằm hỗ trợ để đạt được hiệu quả kinh doanh.

“Nếu việc đầu tư CNTT không thể đáp ứng và thúc đẩy được hoạt động kinh doanh, dẫn đến doanh thu, lợi nhuận giảm, ai sẽ là người đứng ra chịu trách nhiệm trước HĐQT”, CEO chất vấn.

Chưa kể, việc CIO tự lên kế hoạch, đề xuất kinh phí, tự giám sát cũng như quản lý các đầu mối về đối tác cung cấp thiết bị không có sự kiểm soát, dễ phát sinh các vấn đề thiếu minh bạch, cũng như khó dự báo được các rủi ro.

Các cổ đông vẫn không đồng tình với lập luận trên và phản bác rằng, CEO không thể đảm nhiệm hết được mọi công việc trong doanh nghiệp, mà nên tập trung lo điều hành doanh nghiệp. Ngoài ra, nếu như bỏ chức danh và vị trí CIO và thay bằng Trưởng phòng CNTT sẽ gây xáo động bộ máy, làm ảnh hưởng đến tâm lý và phát sinh ra nhiều phức tạp về nhân sự và văn hóa doanh nghiệp.  

Sự xung đột vẫn tiếp tục, do hai bên không tìm được tiếng nói chung. Đâu mới là lời giải thoả đáng cho doanh nghiệp? Câu trả lời sẽ được đưa ra trong Chương trình CEO - Chìa khóa thành công, với chủ đề “Doanh nghiệp 4.0 - Quản trị chiến lược IT: CEO hay CIO”, với người chơi là doanh nhân Nguyễn Đình Hùng, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn EDX.

Chuyên mục được thực hiện với sự hợp tác của chương trình CEO - Chìa khóa thành công do Đài Truyền hình Việt Nam và Tổ hợp Truyền thông Hoàng Gia phối hợp sản xuất, với sự đồng hành của Thời trang OWEN, PwC Việt Nam, Trung ương Hội Các hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam (VCCI).