Doanh nghiệp ngoại áp đảo

Trong năm tài chính 2017 (tính từ 1/4/2016 đến 31/3/2017), thị trường xe máy tại Việt Nam đã tăng trưởng 8% về lượng xe bán ra, đạt mức xấp xỉ 3,14 triệu xe.

Trong đó, riêng HVN đã đạt 2,17 triệu chiếc, tăng gần 7% so với năm tài chính 2016; chiếm  thị phần 69,3%.

Ông Toshio Kuwahara,  Tổng giám đốc HVN cho hay,  trong năm tài chính 2018 (từ 1/4/2017 đến 31/3/2018), HVN tiếp tục giới thiệu khoảng 10 mẫu xe máy và phiên bản mới ra thị trường.  Đặc biệt, chính thức mang xe máy phân khối lớn tới thị trường Việt Nam. Không đặt con số cụ thể, nhưng HVN cũng cho hay, sẽ nỗ lực  giữ vững doanh số bán hàng như năm 2017.

Năm 2017, HVN cũng có gần 131.000 xe  máy nguyên chiếc xuất khẩu , tăng 2% so với năm ngoái. Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 299 triệu USD, bao gồm cả xuất khẩu xe nguyên chiếc và phụ tùng. Trong năm tài chính 2018, HVN kỳ vọng xuất khẩu 147.000 xe máy nguyên chiếc. 

Số liệu được Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), bao gồm 5 thành viên là Công ty Honda Việt Nam, Công ty Piaggio Việt Nam, Công ty Suzuki Việt Nam, Công ty SYM Việt Nam và Công ty Yamaha Motor Việt Nam cho hay, năm 2016 (tính từ 1/1/2016 đến 31/12/2016), các doanh nghiệp này đã bán được 3.121.023 xe.

Như vậy, phần sản xuất của các doanh nghiệp trong nước và nhập khẩu ngoài 5 doanh nghiệp này chỉ còn rất nhỏ, với gần 300.000 chiếc.

Thấp thỏm nỗi lo

HVN hiện có 3 nhà máy sản xuất xe máy tại Việt Nam với công suất thiết kế là 2,5 triệu chiếc, tỷ lệ nội địa hóa đạt trên 95%. Nhà máy số 3 tại Hà Nam tuy thiết kế  500.000 chiếc/năm nhưng có thể nhanh chóng nâng lên công suất 1 triệu chiếc/năm. Bởi vậy, với ngay kể cả khi thị trường bật tăng mạnh, khả năng đáp ứng từ phía HVN không có khó khăn gì.

Hiện tại, thị trường xe máy tại Hà Nội và TP. HCM là nơi tiêu thụ các loại xe máy đắt tiền, giúp các hãng gia tăng lợi nhuận mạnh. Bởi vậy, việc TP. Hà Nội đưa ra lộ trình sẽ dừng hoạt động xe máy trên địa bàn các quận nội thành vào năm 2030, phân vùng hạn chế hoạt động của xe máy phù hợp với cơ sở hạ tầng và năng lực phục vụ của hệ thống vận tải hành khách công cộng hay TP. HCM cũng tính toán hạn chế xe cá nhân gồm xe máy và ô tô cũng tác động nhất định đến các nhà sản xuất xe máy.

Đại diện VAMM cho hay, dù đây là giải pháp nhằm giảm ô nhiễm và ùn tắc giao thông nhưng cũng cần cân nhắc việc thay thế của các phương tiện công cộng. Theo kế hoạch, VAMM sẽ có những bàn bạc sâu hơn với các bên liên quan trong vấn đề này.

Tuy nhiên, đó là chuyện tương lai xa, còn ở ngay thì hiện tại, việc sửa đổi, lệ phí trước bạ của nhiều loại xe máy cũng khiến người tiêu dùng “thiệt đơn, thiệt kép” với một số loại xe máy khi giá bán trên thị trường bị đại lý đẩy lên so với giá khuyến nghị của nhà sản xuất. Sau đó lại phải chịu mức tính lệ phí trước bạ cao bởi cơ quan chức năng áp theo giá giao dịch trên thị trường.

Theo giải thích được Tổng cục Thuế phát ra, việc sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh giá tính lệ phí trước bạ này là công việc định kỳ của Bộ Tài chính, nhằm bổ sung các dòng xe ô tô, xe máy chưa được quy định và điều chỉnh các trường hợp giá biến động tăng, giảm 20% trở lên so với quy định đã ban hành, để đảm bảo giá tính lệ phí trước bạ sát với giá giao dịch  thực tế trên thị trường. Mức giá mới căn cứ vào các nguồn thông tin như: tổng hợp thông báo giá của các hãng xe, tổng hợp giá giao dịch thực tế  từ Cục Thuế 63 tỉnh, thành phố.

Bởi vậy, đã xuất hiện tình trạng khách hàng cân nhắc vì chi phí thực tế bị đẩy lên thêm từ vài triệu đến gần 20 triệu đồng khi mua một số loại xe máy đang khan hàng.