Một "bước lùi" trong công tác của Kiểm toán Nhà nước nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV được Ủy ban Tài chính - Ngân sách chỉ ra là thực hiện kiến nghị liên quan đến hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung văn bản còn thấp (136/786 văn bản kiến nghị), thấp hơn so với nhiệm kỳ trước.

Sáng 25/3, báo cáo Quốc hội, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc cho biết, trong nhiệm kỳ, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý tài chính 353.733 tỷ đồng; chuyển 20 vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan Cảnh sát điều tra để điều tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật, 2 vụ việc đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an điều tra xử lý.

Kiểm toán cũng cung cấp 498 hồ sơ, báo cáo kiểm toán và các tài liệu liên quan cho cơ quan của Quốc hội, Ủy ban kiểm tra Trung ương, cơ quan điều tra và các cơ quan nhà nước khác có thẩm quyền; kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ 786 văn bản quy phạm pháp luật, văn bản quản lý sai quy định hoặc không phù hợp với quy định chung của Nhà nước và thực tiễn, góp phần làm lành mạnh nền tài chính quốc gia.

Thẩm tra báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đề nghị Kiểm toán Nhà nước lưu ý một số vấn đề. Đó là, chưa đảm bảo 100% báo cáo tài chính của các bộ, cơ quan Trung ương và Báo cáo quyết toán các địa phương được kiểm toán thường xuyên hàng năm theo yêu cầu của Luật NSNN. Cơ quan thẩm tra đề nghị Kiểm toán Nhà nước cần tiếp tục nghiên cứu đổi mới phương pháp kiểm toán và tổ chức kiểm toán để cung cấp thông tin phục vụ HĐND xem xét, phê chuẩn quyết toán hàng năm. Đồng thời nâng cao chất lượng tham gia ý kiến để Quốc hội quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia về tài chính, ngân sách như dự toán NSNN hàng năm, các kế hoạch tài chính 5 năm, chương trình mục tiêu quốc gia,...

Ủy ban thẩm tra cũng lưu ý, tỷ lệ thực hiện kiến nghị về xử lý tài chính tăng song vẫn còn nhiều kiến nghị chưa được thực hiện (bình quânđạt 73,6%).Thực hiện kiến nghị liên quan đến hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung văn bản còn thấp (136/786 văn bản kiến nghị), thấp hơn so với nhiệm kỳ trước.

Đề nghị từ cơ quan thẩm tra là Kiểm toán Nhà nước cần báo cáo rõ hơn vướng mắc, nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn đến tỷ lệ thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước chưa cao; đề xuất giải pháp cụ thể để xử lý triệt để. Trường hợp cần thiết cần tổng hợp danh sách các đơn vị không thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ, kịp thời kiến nghị kiểm toán, đề xuất phương án xử lý để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội để xử lý.

Chủ nhiệm Ủy ban thẩm tra Nguyễn Đức Hải còn lưu ý,  việc công khai Báo cáo kiểm toán cơ bản đã được thực hiện theo quy định, tuy nhiên hiệu quả, tính lan tỏa còn hạn chế; việc tiếp cận, khai thác thông tin, kết quả kiểm toán còn chưa thuận lợi, dễ dàng đối với các đối tượng theo quy định.

Kiểm toán Nhà nước cần đa dạng các hình thức công khai theo quy định của Luật Kiểm toán Nhà nước, nhất là công khai kết quả kiểm toán các cuộc kiểm toán,công khai kết quả kiểm toán trên trang thông tin điện tử của Kiểm toán Nhà nước. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kiểm toán đã có bước tiến đáng kể nhưng cần tiếp tục triển khai quyết liệt để rút ngắn thời gian kiểm toán tại đơn vị được kiểm toán;quản lý chặt chẽ kết quả kiểm toán, kiểm toán viên; tăng số cuộc kiểm toán tại trụ sở Kiểm toán Nhà nước - ông Hải đề nghị.

Lưu ý tiếp theo từ cơ quan thẩm tra là công tác hoàn thiện hệ thống pháp luật cho hoạt động Kiểm toán Nhà nước cần tiếp tục triển khai để sớm ban hành các văn bản quy định chi tiết Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán Nhà nước, đặc biệt là quy trình kiểm toán vụ việc có dấu hiệu tham nhũng, quy định để xử lý vi phạm hành chính trong hoạt động kiểm toán, quy định về kiểm tra đối chiếu, quy định việc truy cập dữ liệu điện tử tại đơn vị kiểm toán.

Ngoài ra cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống chuẩn mực, quy trình, hướng dẫn kiểm toán để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ kiểm toán các doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ, kiểm toán hoạt động, kiểm toán chuyên đề.

Việc phối hợp để xử lý chồng chéo trong kiểm toán, thanh tra, kiểm tra đã có nhiều tiến bộ. Song Kiểm toán Nhà nước cần tăng cường các giải pháp để xử lý triệt để chồng chéo giữa KTNN và thanh tra chuyên ngành, thanh tra các địa phương - ông Hải nhấn mạnh.

Cơ quan thẩm tra còn yêu cầu phân tích rõ hơn giải pháp, yếu tố tác động, mối liên hệ với việc chấn chỉnh kỷ luật tài chính, ngân sách của quốc gia để đạt được kết quả kiến nghị xử lý tài chính bằng 3,5 lần so với nhiệm kỳ trước, tránh hiểu lầm kiến nghị kiểm toán tăng đồng nghĩa với kỷ luật tài chính, ngân sách đi xuống.