Vừa qua, Thanh tra Chính phủ đã có thông báo kết luận thanh tra việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất, kinh doanh sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở giai đoạn 2011-2019 của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa.

Tại tỉnh Bình Dương, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện hàng loạt vi phạm nghiêm trọng trong việc phân lô bán nền, huy động vốn, có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại 3 dự án nhà ở, chung cư thương mại do Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An làm chủ đầu tư.

Đây là công ty liên doanh, được Công ty TNHH MTV Xe lửa Dĩ An (100% vốn nhà nước) và Công ty cổ phần Đầu tư thương mại Á Châu thành lập, trong đó Công ty TNHH MTV Xe lửa Dĩ An góp vốn bằng quyền thuê đất (giá trị 50 tỷ đồng).

Huy động vốn trái quy định, có dấu hiệu chiếm đoạt trăm tỷ của khách hàng

Năm 2012, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam phê duyệt cơ cấu sử dụng đất thuộc Trạm vật tư đường sắt Dĩ An, rộng 117.332 m2. Trong đó, xây dựng trạm vật tư đường sắt rộng 54.252 m2, còn lại 63.080 m2 dự kiến đầu tư dự án thương mại dịch vụ.

Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cũng giao người đại diện vốn tại Công ty cổ phần Vật tư đường sắt Sài Gòn phối hợp lựa chọn đối tác đầu tư dự án.

Đến năm 2016, UBND tỉnh Bình Dương đã giao Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An làm chủ đầu tư Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt, với diện tích 64.050 m2, không thông qua đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư, đấu giá quyền sử dụng đất.

Thanh tra Chính phủ xác định, từ tháng 12/2016 đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh Bình Dương, các sở, ngành có liên quan chưa xác định nghĩa vụ tài chính để thu ngân sách, dẫn đến Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính.

Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí, có nguy cơ thất thu ngân sách với số tiền rất lớn (hơn 220 tỷ đồng).

Chủ đầu tư dự án cũng được xác định có nhiều vi phạm, khi chưa được Sở Xây dựng thông báo dự án đủ điều kiện huy động vốn, nhưng đã ký hợp đồng huy động vốn hợp tác đầu tư và bàn giao 387 nền đất liền kề cho khách hàng, với tổng giá trị 309 tỷ đồng, đã thu về gần 162 tỷ đồng.

Với khu đất còn lại, năm 2018, UBND tỉnh Bình Dương tiếp tục chấp thuận cho Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thực hiện mở rộng Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt trên diện tích 47.882,8 m2.

Tuy nhiên, khi mới chỉ được chấp thuận chủ trương đầu tư, chưa có quyền sử dụng đất, chưa được phê duyệt dự án đầu tư, chưa được cấp giấy phép xây dựng, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An đã ký hợp đồng huy động vốn trên 290 nền đất, thu về khoảng 231,8 tỷ đồng.

Ngày 10/12/2019, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với công ty này về hành vi huy động vốn sai quy định, nhưng sau đó vi phạm vẫn không được khắc phục; đến nay vẫn chưa hoàn trả khách hàng, còn nợ 191,7 tỷ đồng.

Tháng 1/2021, UBND tỉnh Bình Dương đã thu hồi quyết định cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án. Trên thực tế đến thời điểm hiện tại, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa được phép thực hiện dự án.

Theo thông báo kết luận thanh tra, tiền huy động vốn của công ty này không thể hiện trên báo cáo tài chính, nguy cơ thất thoát vốn góp của khách hàng, cần được điều tra, xử lý.

Bình Dương giao thêm gần 10 ha đất không qua đấu giá, trái quy hoạch

Tại khu đất số 8 Lý Thường Kiệt (phường Dĩ An, thành phố Dĩ An), UBND tỉnh Bình Dương thu hồi hơn 95.200 m2 đất cơ sở sản xuất của Công ty TNHH MTV Xe lửa Dĩ An (doanh nghiệp 100% vốn nhà nước) và 298,8 m2 đất của 3 hộ dân để giao cho Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An để thực hiện Dự án khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc giao đất không thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng để đấu giá quyền sử dụng đất. Hơn nữa, khi xác định tiền sử dụng đất, các sở ngành đã tham mưu UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt đơn giá đất tính theo thời gian thực hiện dự án 5 năm theo đề nghị của chủ đầu tư, thay vì 3 năm, dẫn đến giảm tiền sử dụng đất gần 15 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Bình Dương cũng phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và phê duyệt điều chỉnh cục bộ dự án này trái với quy hoạch chung xây dựng đô thị Dĩ An được ban hành trước đó.

Ngoài ra, Công ty TNHH MTV Xe lửa Dĩ An được thụ hưởng 10.028 m2 đất thương phẩm tại dự án nhà ở, nhưng trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lại đứng tên Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An. Điều này chưa phản ánh đúng quyền lợi theo thỏa thuận tại hợp đồng liên doanh.

Thanh tra Chính phủ cũng xác định, tại dự án này, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An cũng chưa hoàn thành đầu tư hạ tầng xã hội; bán 5 nền đất cho các cá nhân xây nhà ở trong lô đất lẽ ra phải là khu nhà trẻ như công năng được phê duyệt. Hành vi này bị xác định có dấu hiệu lừa đảo khách hàng.

Xác định tại 3 dự án trên có nhiều sai phạm thuộc trách nhiệm của UBND tỉnh Bình Dương, các sở, ngành liên quan, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An và các đơn vị liên quan, do đó Thanh tra Chính phủ đã đề nghị Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu để xem xét điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.