Cơ hội hút vốn cho tăng trưởng xanh

Chủ trì Hội nghị “Thúc đẩy tăng trưởng xanh tại Việt Nam: Lộ trình đến thành công” vào sáng 18/4, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn về thu hút đầu tư cho tăng trưởng xanh, phù hợp với các cam kết toàn cầu.

Với cam kết của Chính phủ, đưa phát thải ròng về 0 vào năm 2050, Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực, bắt kịp xu thế phát triển của thế giới, hướng tới mục tiêu hiện thực hóa cam kết lịch sử mang tính bước ngoặt.

Các lĩnh vực mà Việt Nam có nhiều dư địa thu hút vốn đầu tư, bao gồm: năng lượng tái tạo, giao thông thông minh, nông nghiệp thông minh, đô thị - công trình xanh, tài chính xanh…

Theo Bộ trưởng, kinh tế 2023 đang phải đối mặt với những khó khăn chưa từng có tiền lệ, từ gia tăng nợ công, lạm phát giá năng lượng và thực phẩm, đến ảnh hưởng của cuộc xung đột tại Ukraine và diễn biến phức tạp của biến đổi khí hậu.

Tình trạng “đa khủng hoảng” buộc các quốc gia phải đổi mới mô hình tăng trưởng để tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, hướng tới phát triển bền vững và bao trùm, trong đó tăng trưởng xanh trở thành ưu tiên hàng đầu của các nền kinh tế trước những biến động phức tạp, khó lường và nhiều thách thức đan xen.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư, với vai trò là cơ quan đầu mối quốc gia về tăng trưởng xanh đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 và Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh 2021-2030.

Chiến lược này xác định rõ, tăng trưởng xanh là giải pháp quan trọng để thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài, đóng góp trực tiếp vào giảm phát thải khí nhà kính để hướng tới nền kinh tế trung hòa carbon trong dài hạn.

Dẫn báo cáo đánh giá gần đây của Ủy ban châu Âu, Bộ trường Nguyễn Chí Dũng cho hay, quy mô thị trường toàn cầu hiện nay cho các sản phẩm và dịch vụ xanh ước tính đạt trên 5.000 tỷ USD.

Dự báo đến năm 2030, nền kinh tế xanh sẽ tạo ra khoảng 24 triệu việc làm mới trên toàn cầu. Tại Mỹ, kinh tế xanh tạo việc làm cho khoảng 9,5 triệu lao động, đóng góp tương đương 1.300 tỷ USD/năm; với các nước OECD con số này là 17,5 triệu lao động, tương đương 2.900 tỷ USD/năm. 

Đại diện của đối tác tư vấn, ông Jaime Ruiz-Cabrero, Tổng giám đốc BCG khu vực Đông Nam Á khẳng định, các quốc gia dẫn đầu thế giới đang tăng tốc đẩy mạnh phát triển các công nghệ giải pháp nhằm chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, sạch và ít carbon, mở ra cơ hội cho Việt Nam đón đầu xu hướng và trở thành quốc gia dẫn đầu về công nghệ sạch trong khu vực và có thể toàn cầu.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu tăng trưởng xanh như đặt ra tại Chiến lược, Việt Nam cần có những bước đi đột phá, để đưa nền kinh tế xanh từ quy mô 6,7 tỷ USD năm 2020 lên đến 300 tỷ USD đóng góp mỗi năm vào tổng GDP quốc gia vào năm 2050.

Để hút dòng vốn xanh, các khuyến nghị chính được đưa ra cho Chính phủ Việt Nam nhằm hiện thực hóa cơ hội là hoàn thiện thể chế chiến lược xanh và đẩy mạnh xây dựng nền móng khuôn khổ pháp lý; Tăng cường xây dựng hệ thống tài chính xanh ổn định, giúp giảm chi phí vốn đầu tư; Phát triển hệ thống hạ tầng lưới điện, tạo nền móng để phát triển các nguồn năng lượng sạch và tái tạo; và tăng tốc phát triển hệ sinh thái Hydro sạch.

Về kế hoạch hành động sắp tới, theo ông Lê Việt Anh, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Bộ sẽ ưu tiên đẩy mạnh triển khai Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thông qua xây dựng cơ chế chính sách đầu tư, hoàn thiện chính sách, khuôn khổ pháp lý và nâng cao khả năng tiếp cận nguồn lực đầu tư. 

Vốn cho đầu tư xanh để có tăng trưởng xanh là bài toán cực khó với Việt Nam. Ông Việt Anh nhấn mạnh, bên cạnh thu hút vốn từ các tổ chức quốc tế, vốn Nhà nước, thì nguồn vốn từ khu vực tư nhân phải là chủ lực.