Thưa ông, theo nghiên cứu của TAB, chính sách thị thực đã và sẽ tác động như thế nào đến sự phục hồi, phát triển của ngành kinh tế xanh?

- Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) và Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới (WTTC) đã khẳng định chính sách thuận lợi cho thị thực nhập cảnh làm tăng lượng khách du lịch quốc tế từ 5-25% mỗi năm. Đặc biệt, chính sách miễn thị thực du lịch làm tăng 16,6% nhu cầu đi lại, làm tăng số việc làm trực tiếp trong ngành du lịch thêm 1,6% - 3,1%.

Theo nghiên cứu của TAB về tác động của việc miễn thị thực cho 5 nước Tây Âu, số lượt khách quốc tế trung bình từ các quốc gia Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha và Ý tăng gần 20%. So với các nước ASEAN khác thì tác động của việc miễn thị thực nhập cảnh đơn phương của Việt Nam là tích cực hơn, làm tăng số khách du lịch quốc tế đến, doanh thu từ du lịch gia tăng cao hơn nhiều lần sự giảm thu do miễn phí visa, tạo thêm nhiều việc làm trong ngành du lịch.

Nhiều nước trong khu vực ASEAN đã sử dụng chính sách tạo thuận lợi về thị thực (như Thái Lan đang áp dụng miễn thị thực du lịch cho công dân của 64 quốc gia và vùng lãnh thổ, Indonesia miễn visa cho 170 quốc gia và vùng lãnh thổ, Philippines miễn thị thực cho 157 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhất là áp dụng chính sách miễn thị thực đơn phương 30 ngày để thu hút thêm khách du lịch quốc tế đến nước đó.

Theo khảo sát gần đây của các quốc gia châu Âu, sau khi các hạn chế đi lại được dỡ bỏ, nhu cầu đi du lịch đường dài của khách du lịch Anh, Pháp, Đức thường trên 15 ngày tại một quốc gia điểm đến.

TAB cũng đã có nghiên cứu về mức chi tiêu bình quân trên đầu người của khách du lịch Tây Âu tại Việt Nam là khoảng 1.200 – 1.400 đô la Mỹ so với mức chi tiêu bình quân của khách du lịch từ các thị trường gần là khoảng 700 – 1.000 đô la Mỹ.

Vì vậy, để nâng cao khả năng cạnh tranh về du lịch, tạo điều kiện thuận lợi về thị thực cho các thị trường xa, có nhiều khách du lịch hơn đến Việt Nam và có mức chi tiêu bình quân cao hơn trong tour du lịch ở nước ta, TAB đề nghị kéo dài thời hạn tạm trú của công dân các nước này tại Việt Nam từ 15 ngày lên 30 ngày, đồng thời mở rộng thêm các nước được miễn thị thực vào Việt Nam như Úc, New Zealand, Canada và Thụy Sĩ.

Chính sách visa hiện tại của Việt Nam đang đặt ra những vấn đề gì với ngành du lịch, nhất là khi Chính phủ đã đồng ý mở cửa lại toàn bộ hoạt động du lịch từ 15/3, thưa ông?

- Chương trình miễn thị thực cho khách du lịch đến Việt Nam được triển khai và áp dụng theo các quy định của luật Việt Nam như Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam năm 2014, sửa đổi, bổ sung năm 2019. Trước thời điểm dịch Covid-19 bùng phát ở Việt Nam (tháng 1/2020) chính sách miễn thị thực được áp dụng cho cả khách mang hộ chiếu ngoại giao, công vụ và phổ thông gồm 88 nước miễn thị thực song phương và 13 nước miễn đơn phương.

Do phần lớn khách du lịch quốc tế nhập cảnh vào Việt Nam mang hộ chiếu phổ thông, vì vậy chính sách miễn thị thực của Việt Nam trước tháng 1/2020 dành cho khách du lịch quốc tế đến Việt Nam chỉ được tính là đã áp dụng cho 24 nước, bao gồm 13 nước được miễn thị thực đơn phương gồm: Pháp, Đức, Italia, Tây Ban Nha, Vương quốc Anh, Hàn Quốc, Nhật Bản, Nga, Thụy Điển, Đan Mạch, Na Uy, Phần Lan, Belarus và 11 nước được miễn thị thực song phương gồm: Kyrgyzstan, Philippines, Thái Lan, Malaysia, Singapore, Indonesia, Lào, Brunei, Campuchia, Chile, Myanmar.

Trong số này, tính đến ngày 30/6/2021, có 5 nước: Anh, Đức, Italia, Pháp, Tây Ban Nha là các thị trường du lịch trọng điểm của Việt Nam đã hết thời hạn miễn thị thực vào Việt Nam từ ngày 30/6/2021.

Như vậy, với kiến nghị của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trình Chính phủ là “áp dụng các chính sách thị thực cho khách nhập cảnh Việt Nam như đã thực hiện từ trước năm 2020” thì hiện chỉ còn 19 nước được miễn thị thực nhập cảnh vào Việt Nam ngay.

Ngoài ra, có 8 nước khác sẽ hết thời hạn miễn thị thực vào ngày 30/12/2022, bao gồm các nước là thị trường trọng điểm của Việt Nam là Hàn Quốc, Nhật Bản, Nga và một số nước Bắc Âu.

Bên cạnh đó, trước năm 2020 Việt Nam cũng đã áp dụng cấp thị thực điện tử cho công dân của 80 nước và vùng lãnh thổ vào Việt Nam. Tuy nhiên trong số các nước có nhiều khách du lịch đến Việt Nam thì vẫn còn một số nước vừa không được áp dụng chính sách miễn thị thực, vừa không được áp dụng cấp thị thực điện tử, như: Đài Loan, Israel, Nam Phi, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraina…

Hiện tại, tính đến ngày 11/3/2022, trang web đăng ký thị thực điện tử (https://evisa.xuatnhapcanh.gov.vn/vi_VN/trang-chu-ttdt) đang tạm thời dừng phục vụ với thông báo “Tạm dừng giải quyết cấp thị thực điện tử đối với người nước ngoài đến từ hoặc đi qua vùng có dịch Covid19”.

Vậy theo TAB, những vấn đề trên cần được khắc phục như thế nào trước 15/3, thưa ông?

- TAB đề xuất Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan thực hiện gấp 6 vấn đề, trong đó 2 vấn đề đầu cần giải quyết gấp trước ngày 15/3. Thứ nhất, gia hạn thời gian 3 năm miễn thị thực đơn phương cho công dân các nước: Anh, Đức, Italia, Pháp, Tây Ban Nha. Đồng thời, cho phép công dân của 5 quốc gia Tây Âu nói trên kéo dài thời hạn tạm trú tại Việt Nam lên 30 ngày kể từ ngày nhập cảnh.

Thứ hai, Cục Quản lý xuất nhập cảnh nên nhanh chóng mở trang web về xuất nhập cảnh Việt Nam mà không đợi đến ngày 15/3 để khách có thể đăng ký thị thực điện tử ngay.

Thứ ba, mở rộng thêm danh sách miễn thị thực cho công dân các quốc gia Úc, New Zealand, Canada và Thụy Sĩ.

Thứ tư, gia hạn thời gian 3 năm miễn thị thực đơn phương từ ngày 01/1/2023 cho công dân các nước: Hàn Quốc, Nhật Bản, Nga, Thụy Điển, Đan Mạch, Na Uy, Phần Lan và Belarus.

Thứ năm, bổ sung danh sách các nước được cấp thị thực điện tử như Đài Loan, Israel, Nam Phi, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraina, Sri Lanka, Bangladesh và Pakistan và tất cả các quốc gia châu Âu chưa được miễn thị thực nhập cảnh.

Thứ sáu, đẩy mạnh hoạt động truyền thông, quảng bá quốc tế về quyết định mở cửa du lịch quốc tế tại Việt Nam cũng như các “điểm nhấn chính sách” để thu hút du khách, bao gồm các chính sách về miễn thị thực, thị thực điện tử.

Thưa ông, nếu những đề xuất trên của TAB được Chính phủ và các bộ, ngành liên quan đồng thuận, TAB kỳ vọng Việt Nam sẽ đón được bao nhiêu khách quốc tế trong năm 2022?

- TAB tin rằng, nếu chính sách thị thực cởi mở, Việt Nam sẽ được đánh giá rất tích cực từ quốc tế về năng lực cạnh tranh du lịch trong khu vực và trên thế giới.

TAB cam kết, trong trường hợp được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ủng hộ các chính sách cởi mở về thị thực để tạo cú hích cho ngành du lịch sau đại dịch, các doanh nghiệp thành viên TAB cùng các đối tác chiến lược sẽ ưu tiên nguồn lực để cùng Bộ VHTTDL, các Bộ ngành liên quan xây dựng và triển khai hiệu quả các chương trình, chiến dịch quảng bá du lịch Việt Nam ra quốc tế.

Chúng tôi rất hy vọng những ý kiến, đề xuất của TAB sẽ được Chính phủ, các bộ, ngành liên quan cân nhắc và chấp thuận để việc mở cửa cho du khách quốc tế đến Việt Nam vừa thân thiện, vừa an toàn. Điều này sẽ giúp ngành du lịch đón được khoảng 5 triệu lượt khách du lịch quốc tế, khoảng 60 triệu lượt khách du lịch nội địa, tổng thu từ khách du lịch đạt 400.000 tỷ đồng trong năm 2022.