Dấu hiệu trục lợi

Tại hội nghị đối thoại, ông Nguyễn Tá Tỉnh, Trưởng ban Dược (BHXH Việt Nam) khẳng định các bệnh viện tư nhân đang có xu hướng chọn mua thuốc thương mại cùng hoạt chất trúng thầu giá cao.

Ông Tỉnh lấy dẫn chứng, tại một bệnh viện đa khoa quốc tế ở Hà Nội, trong số 432 mặt hàng so sánh giá với Bệnh viện Xanh Pôn thì có tới 92 mặt hàng có giá cao hơn Bệnh viện Xanh Pôn với tổng giá trị chênh lệch là 2,8 tỷ đồng.

Ông Tỉnh cũng dẫn chứng cụ thể hơn tại Phòng khám đa khoa Phương Nam (Cà Mau) trong cùng hoạt chất Cefixim 100mg, phòng khám này trúng thầu 2 loại thuốc là Crocin 100 ( giá 4.500 đồng) và Euvixim 100 (giá 840 đồng). Tuy nhiên, phòng khám chỉ sử dụng 562.557 viên Crocin và không sử dụng Euvixim. Trong khi đó, theo tính toán nếu chuyển từ Crocin sang Euvixim sẽ tiết kiệm được gần 2,059 tỷ đồng.  

Cũng theo ông Tỉnh, phòng khám này cũng đã lựa chọn sử dụng thuốc có hàm lượng, dạng bào chế không phổ biến với giá trúng thầu cao.

Theo đó, năm 2015, loại thuốc kết hợp 2 hoạt chất Amoxicilin và Acid được trúng thầu 2 thuốc Klavunamox-BID (140.000 đồng/lọ), phòng khám này đã sử dụng 11.621 lọ tương ứng số tiền 1,788 tỷ đồng và không sử dụng Auclanityl 281,25 mg (giá 2.159 đồng). Đáng lưu ý là Auclanity dễ sử dụng, dễ bảo quản trong khi Klaunamox phải bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh và chỉ dùng được trong vòng 7 ngày sau pha.  

Một số tỉnh có tỷ lệ cao về cơ sở y tế ngoài công lập sử dụng thuốc có hàm lượng, dạng bào chế không phổ biến với giá trúng thầu cao như Cần Thơ 18,52%; Thái Nguyên 16,6%, Bắc Giang 15,95%....

Trong khi đó, ông Dương Tuấn Đức, Trung tâm Giám định BHYT và Thanh toán đa tuyến khu vực phía Bắc cho biết, tại các bệnh viện tư nhân, chi bình quân một đợt khám chữa bệnh ngoại trú là 384.528 đồng, nội trú là 3.584.312 đồng, trong khi chi phí bình quân cả nước ngoại trú là 202.000 đồng/lượt và  nội trú là 2.748.000 đồng/đợt.

Trên thực tế, năm 2017, cơ quan BHXH cũng tạm dừng hợp đồng khám chữa bệnh BHYT với một số cơ sở tư nhân do phát hiện các hành vi lạm dụng quỹ BHYT như: Bệnh viện Thái Thượng Hoàng (Nghệ An) đã thực hiện xuất toán trên 9 tỷ đồng do lạm dụng các DVKT về răng hàm mặt; Bệnh viện Mắt Việt Nhật (Hà Nội) từ chối thanh toán 184 ca phẫu thuật Phaco do đã được tổ chức từ thiện tài trợ nhưng vẫn thống kê đề nghị cơ quan BHXH thanh toán số tiền là 663.468.575 đồng;....

Cần sự minh bạch thông tin

Trả lời báo giới trước câu hỏi về các bệnh viện tư nhân đang có dấu hiệu trục lợi BHYT, ông Nguyễn Văn Hoàng Đạo, Chủ tịch Bệnh viện Tân Sơn Nhất khẳng định: “Trục lợi luôn luôn có khi có cơ hội, ai cũng muốn có tiền đỡ tốn công, trục lợi không chỉ trong lĩnh vực y tế, có đầu tư, kinh doanh là có trục lợi. Đây là vấn đề tất nhiên xuất hiện từ nhiều kẽ hở trong thực thi. Do đó, việc điều chỉnh là thường xuyên. Tuy nhiên, điều chỉnh luôn có bất cập, bất cập đó có thể tốt ở khía cạnh này nhưng không tốt ở khía cạnh khác, đó là chuyện rất bình thường”.

Ông Đạo cũng nhấn mạnh, khối tư nhân sẽ không bao giờ đầu tư vào bệnh viện lao, tâm thần mà họ sẽ đầu tư vào những lĩnh vực ít rủi ro nhất nhưng mang lại lợi nhuận nhiều. Khối tư nhân cũng phải đối mặt với nguy cơ 30-40% thất bại khi không có bệnh nhân. Đây là nguyên nhân dẫn tới các bệnh viện tư nhân xin xuống hạng để thông tuyến.

“Luật BHYT sửa đổi có quy định tới 1/1/2021 sẽ thông tuyến toàn tỉnh. Chính sách thông tuyến theo tôi là nhân văn mặc dù có nhược điểm nhưng hiện là bước tập dượt để điều chỉnh bất cập trước thời điểm năm 2021 sẽ thông tuyến toàn quốc tất cả các bệnh viện. Đó là sự học tập cần phải có, cái giá cần phải trả nếu muốn thành công. Câu chuyện đầu tiên để BHXH ngày càng tốt hơn trong chi BHYT là doanh nghiệp y tế tư nhân cần phải được lắng nghe một cách công bằng và sự minh bạch của chính sách luôn luôn phải bắt đầu từ người quản lý sau mới tới người bị quản lý”, ông Đạo nói.

Cũng phải nói thêm rằng, BHXH là cơ quan đại diện người có thẻ BHYT ký hợp đồng khám với cơ sở y tế, vừa là cơ quan giám định thanh toán BHYT, tham mưu chính sách liên quan BHYT. Do đó, theo các cơ sở y tế tư nhân, BHXH Việt Nam vừa là đối tác, vừa là cơ quan quản lý lĩnh vực BHYT.

Cùng quan điểm này, bà Nguyễn Thị Bắc, Giám đốc BV đa khoa Hưng Thịnh (Lào Cai) cho rằng: “Thực tế đang có tình trạng thực hiện trước văn bản xuống sau. Chúng tôi mong có sự đồng thuận cao từ Bộ, ngành trung ương vì chúng tôi là người thực thi những văn bản đó, quy trình của chuyên môn áp dụng cho cả công lập và tư nhân nhưng với khối tư nhân càng cần có hướng dẫn cụ thể hơn do người quản lý doanh nghiệp không phải ai cũng là bác sỹ. Do đó, hướng dẫn càng chi tiết, chúng tôi thực hiện càng đúng”.

Bà Bắc cũng đề nghị thông tư hướng dẫn giá viện phí cũng phải thống nhất toàn quốc để tránh tình trạng mỗi nơi làm một kiểu. Cùng với đó, các phương thức thanh toán và thẩm định trong quá trình làm cơ sở y tế không thể tránh khỏi sai sót, do đó, cơ quan BHXH nên có hướng dẫn đồng nhất, cụ thể để các cơ sở y tế tư nhân không gặp phải lỗi tới lần thứ hai.

Cũng tại hội nghị này, một đại diện từ phía Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam cho rằng, chỉ khi nào có giám định độc lập thì các cơ sở y tế tư nhân mới có sự công bằng. Lý do đưa ra là Việt Nam chưa có bộ công cụ giám định BHYT trong khi đội ngũ giám định viên có trình độ y-dược chỉ chiếm 50%, số còn lại đào tạo từ các ngành khác.

Vị đại diện này cũng cho biết, từ cuối 2016 đến những tháng đầu năm 2017 đã có 10 cơ sở bị phía BHXH chấm dứt hợp đồng khám chữa bệnh BHYT.

Liên quan tới vấn đề này, đại diện một doanh nghiệp tư nhân tại Huế nhấn mạnh: “Nhân sự bệnh viện tư nhân được đăng ký với Sở Y tế, dịch vụ y tế do Bộ phê duyệt, BHXH có quyền từ chối thanh toán nếu bệnh viện làm sai. Tuy nhiên, tôi cho rằng cần có minh bạch về thông tin khi BHXH chấm dứt hợp đồng và từ chối thanh toán với các cơ sở y tế tư nhân”.