Do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, tiến độ hoàn thành của Dự án chưa đáp ứng theo Nghị quyết số 94/2015/QH13, là chậm nhất năm 2025 hoàn thành và đưa vào khai thác.

Thông tin trên được Chính phủ nêu tại báo cáo về tình hình triển khai Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành vừa được  gửi tới Quốc hội.

Đây là dự án có tổng mức đầu tư khoảng 336.630 tỷ đồng. Giai đoạn 1 đầu tư xây dựng 1 đường cất hạ cánh và 1 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu hành khách/năm, nhà ga hàng hóa 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm; chậm nhất năm 2025 hoàn thành và đưa vào khai thác.

Đánh giá tình hình thực hiện giai đoạn này, Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thắng (người thừa ủy quyền ký báo cáo) cho biết, dự án thành phần chính (DATP3) đang gặp phải thách thức lớn.

Cụ thể, hạng mục nhà ga hành khách (gói thầu 5.10) của DATP3 là gói thầu có tính chất đường găng của Dự án, có tính chất kỹ thuật rất phức tạp đan xen bởi nhiều yếu tố kiến trúc, kỹ thuật, kết cấu, cơ điện, quy mô gói thầu lại rất lớn (hơn 35.000 tỷ đồng). Với mục tiêu hoàn thành Dự án trước năm 2025, thời gian thi công gói thầu 5.10 trong 33 tháng là một thách thức rất lớn khi tổ chức công tác đấu thầu.

Bên cạnh đó, công tác đấu thầu theo quy định của pháp luật là một quá trình cạnh tranh (rất khó dự báo) đảm bảo tính công khai, minh bạch đảm bảo mục tiêu lựa chọn được nhà thầu có đủ năng lực thực hiện gói thầu. Mặc dù Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo ACV để có thể lựa chọn được Nhà thầu thi công đảm bảo yêu cầu, tuy nhiên kết quả đấu thầu lần 1 không thành công.

Ông Thắng cho hay, Chính phủ đã chỉ đạo rà soát toàn bộ công tác triển khai đấu thầu lần 1, đánh giá các nguyên nhân chủ quan, khách quan; cơ sở thực tiễn, pháp lý, căn cứ vào kết quả đấu thầu lần 1 trên nguyên tắc đảm bảo tính khả thi, không đánh đổi chất lượng lấy tiến độ. Chủ đầu tư ACV đã phối hợp với các Bộ: Kế hoạch và đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Xây dựng, Công an, Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại Doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ mời thầu lần 2, đảm bảo tính khách quan, tuân thủ quy định của pháp luật về đấu thầu để thu hút tối đa các nhà thầu quốc tế, trong nước có đủ năng lực kinh nghiệm và tiềm lực tham gia.

Theo đó, ngày 23/8/2023, Tổng công ty Cảng HKVN-CTCP đã có văn bản báo cáo  Thủ tướng Chính phủ hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu gói thầu 5.10; đồng thời ngày 31/8/2023 Chủ đầu tư ACV đã tổ chức lễ khởi công gói thầu 5.10: “Thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị Nhà ga hành khách”, theo tiến độ hợp đồng  gói thầu Nhà ga hành khách sẽ hoàn thành vào tháng 11/2026.

Đối với các gói thầu còn lại, chủ đầu tư ACV đang triển khai đáp ứng tiếp độ yêu cầu. Việc triển khai đồng loạt các gói thầu tiềm ẩn nguy cơ xung đột trong quá trình thi công, ACV đã chủ động phân kỳ triển khai các gói thầu để giảm thiểu xung đột; đồng thời vẫn đảm bảo tiến độ hoàn thành và khai thác đồng bộ giữa các hạng mục khác của Dự án, theo đó, ACV đã điều chỉnh kế hoạch lựa chọn Nhà thầu một số gói thầu để đảm bảo mục tiêu đồng bộ khai thác với Nhà ga hành khách, quyết tâm hoàn thành trước 31/8/2026 (rút ngắn 3 tháng so với tiến độ hợp đồng) .

Với dự án thành phần 4, theo báo cáo, do nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan và lần đầu tiên tổ chức công tác lựa chọn nhà đầu tư trong lĩnh vực hàng không, tiến độ đang chậm so với kế hoạch. Đây đang là đường Gantt mới của Dự án.

Để có thể lựa chọn được nhà đầu tư các có năng lực, kinh nghiệm tốt nhất, đã tham gia đầu tư vào các sân bay hàng đầu trên thế giới thành công; ưu tiên nhà đầu tư Việt Nam có năng lực, kinh nghiệm, đáp ứng sân bay mang tầm cỡ của thế giới, Chính phủ đã yêu cầu Bộ GTVT xây dựng hồ sơ mời thầu với các yêu cầu tiên quyết, các tiêu chí về kỹ thuật, năng lực, vệ sinh môi trường, hiệu quả kinh tế, với ưu tiên về yêu cầu kỹ thuật; đồng thời chỉ đạo các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Xây dựng, Công an, Ủy  ban Quản lý vốn nhà nước  tại doanh nghiệp, ACV cử chuyên gia hỗ trợ Cục Hàng không Việt Nam trong quá trình lựa chọn Nhà đầu tư đối với dự án thành phần 4 này để có thể lựa chọn được nhà đầu tư, sớm triển khai đáp ứng tiến độ.

Do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, tiến độ hoàn thành của Dự án chưa đáp ứng theo Nghị quyết số 94/2015/QH13 (chậm nhất năm 2025 hoàn thành và đưa vào khai thác). Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành liên quan, các chủ đầu tư (VATM, ACV) nghiêm túc kiểm điểm, xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm đối với nội dung trên, báo cáo nêu.

Để đảm bảo và phát huy hiệu quả đầu tư, giảm thiểu các rủi ro tiềm ẩn trong quá trình khai thác sau này (đặc biệt vấn đề bụi trên công trường), một số hạng mục thuộc giai đoạn 2 của Dự án cần được triển khai, Chính phủ đã chỉ đạo ACV nghiên cứu phương án khai thác tổng thể, lựa chọn tư vấn lập dự án điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án trong đó nêu rõ các nội dung công việc cần làm ngay trong giai đoạn1 để không ảnh hưởng tới việc khai thác Cảng hàng không giai đoạn 1. Việc này sẽ dẫn đến phải điều chỉnh thời gian hoàn thành của Dự án cũng như điều chỉnh một số nội dung Nghị quyết số 94/2015/QH13 của Quốc hội, theo Chính phủ.

Theo đó, để có cơ sở triển khai, Bộ GTVT đã có văn bản gửi Tổng Thư ký Quốc hội báo cáo Quốc hội cho phép bổ sung nội dung “điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành tại Nghị quyết số 94/2015/QH13 ngày 25/6/2015 của Quốc hội” vào chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV để Quốc hội xem xét, quyết định theo thẩm quyền.