Mòn mỏi chờ đợi

Mới đây, trong cuộc gặp gỡ giữa doanh nghiệp với lãnh đạo TP.HCM, bà Phạm Thị Thanh Thủy, Tổng giám đốc Công ty TNHH Sacom - Chíp Sáng (SCS) tại Khu công nghệ cao TP.HCM phản ánh, SCS được cấp giấy phép đầu tư lần đầu vào năm 2010, trong đó nêu rõ, doanh nghiệp được ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến hiện tại đã 12 năm, SCS vẫn chưa được hưởng ưu đãi này.

Tương tự là trường hợp của Công ty TNHH Ito Việt Nam, cũng gặp vướng mắc về chính sách ưu đãi, miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp khoa học và công nghệ. Doanh nghiệp này đã được Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cấp giấy chứng nhận khoa học và công nghệ với sản phẩm thiết bị điện tử, cơ khí chính xác tự động thực hiện công nghệ kết nối siêu nhỏ cho việc lắp ráp gia công trong ngành điện tử. Dù vậy, doanh nghiệp chờ thời gian dài, nhưng vẫn chưa được ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp.

Không chỉ vướng mắc về thuế thu nhập doanh nghiệp, ông Kiều Huỳnh Sơn, Giám đốc Công ty TNHH Máy Thép Việt cho biết, doanh nghiệp ông được chứng nhận đăng ký đầu tư là doanh nghiệp khoa học và công nghệ chuyên chế tạo máy móc xuất khẩu sản phẩm Made in Vietnam. Khi xuất khẩu mang lại ngoại tệ về cho đất nước, song những thủ tục hoàn thuế rất khó khăn, đã hơn 1 năm doanh nghiệp chưa được hoàn thuế gần 10 tỷ đồng.

Nhiều doanh nghiệp ở Hà Nội cùng chung tình cảnh khi chưa được hưởng ưu đãi như trường hợp của Công ty TNHH An ninh an toàn thông tin CMC. Quá sốt ruột nên họ đã gửi văn bản đến cơ quan thuế để hỏi rõ tình hình.

Cơ quan thuế đưa quy định, doanh nghiệp tự áp dụng

Khi các doanh nghiệp gửi văn bản đến cơ quan thuế để hỏi về việc hưởng ưu đãi thuế thì đều nhận được câu trả lời gần giống nhau với một mô tuýp, đó là đưa ra điều khoản của các quy định về ưu đãi thuế cho doanh nghiệp khoa học và công nghệ, sau đó đề nghị doanh nghiệp tự đối chiếu xem đã đủ các điều kiện để được ưu đãi thuế hay không.

Ví dụ, trong Văn bản trả số 18482/CT-TTHT của Cục Thuế TP.HCM, trả lời Công ty TNHH Ito Việt Nam về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp khoa học và công nghệ, Cục Thuế dẫn Nghị định 13/2019/NĐ-CP, trong đó có quy định miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; Nghị định số 218/2013/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.

“Nếu Công ty TNHH Ito Việt Nam đáp ứng đủ điều kiện theo quy định tại Điều 12, Nghị định số 13/2019/NĐ-CP thì được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm và giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong 9 năm tiếp theo (không áp dụng thuế suất ưu đãi). Thời gian miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp được tính từ thời điểm Công ty được cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ”, Văn bản của Cục thuế TP.HCM nêu.

Vẫn theo văn bản trả lời của cơ quan thuế, trường hợp công ty đã hoặc đang được hưởng ưu đãi theo các điều kiện ưu đãi khác ngoài điều kiện ưu đãi về doanh nghiệp khoa học và công nghệ (nếu có) thì thời gian ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo điều kiện doanh nghiệp khoa học và công nghệ phải trừ đi thời gian đã hoặc đang hưởng theo điều kiện ưu đãi khác.

Với trường hợp của Công ty TNHH An ninh an toàn thông tin CMC, trong văn bản trả lời số 42225/CTHN-TTHT, Cục Thuế TP. Hà Nội cũng đưa ra một loạt quy định rồi đề nghị Công ty nghiên cứu các quy định tại văn bản pháp luật và tình hình thực tế tại đơn vị để thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Cục Thuế TP. Hà Nội lưu ý, để được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, doanh nghiệp khoa học và công nghệ phải thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ theo quy định của pháp luật và nộp thuế theo kê khai.

Liên quan đến vấn đề này, ông Lưu Đức Huy, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Tổng cục Thuế) cho biết, về nguyên tắc, cơ quan thuế là cơ quan thực hiện theo pháp luật về thuế. Các khoản thuế được hưởng ưu đãi để tính vào thuế thu nhập doanh nghiệp thì doanh nghiệp phải đáp ứng 3 điều kiện.

Một là, khoản chi liên quan đến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.

Hai là, có hóa đơn chứng từ hợp lý, hợp lệ.

Ba là, nếu khoản chi hơn 20 triệu đồng cần thanh toán qua ngân hàng.

Tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư vào khu công nghệ cao mới đây, ông Nguyễn Anh Thi, Trưởng ban Ban Quản lý khu công nghệ cao TP.HCM cho biết, khi doanh nghiệp đầu tư vào Khu công nghệ cao TP.HCM sẽ được hưởng các ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp như giảm 10% trong 15 năm đối với dự án đầu tư mới vào khu kỹ thuật, khu công nghệ cao (Nghị định số 218/2013/NĐ-CP)...

Nhiều doanh nghiệp cho biết, với mức thuế ưu đãi như trên nghe thì rất hấp dẫn, nhưng khi thực hiện thì gặp vô vàn khó khăn.

Từ những vướng mắc hiện nay của một số doanh nghiệp công nghệ cao, nếu cơ quan thuế không giải quyết kịp thời thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến môi trường đầu tư, đặc biệt là đầu tư vào ngành công nghệ cao.