Tận dụng các FTA

Số liệu thống kê của Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam (Lefaso) cho thấy, xuất khẩu giày dép của Việt Nam trong nửa đầu năm 2019 tiếp tục duy trì mức tăng trưởng cao, với giá trị xuất khẩu xấp xỉ 9 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm 2018.

Ông Diệp Thành Kiệt, Phó chủ tịch Lefaso cho biết, theo tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 6/6/2019 với nội dung sẽ áp đặt một đợt thuế quan khác đối với ít nhất 300 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, gần như tất cả hàng hóa từ Trung Quốc xuất vào Mỹ sẽ bị đánh thuế. Trong đợt này, có nhiều chủng loại hàng hóa mà Việt Nam đang có thế mạnh xuất vào Mỹ, như giày dép, hàng dệt may và nhiều mặt hàng dân dụng khác.

Với vị trí trung tâm sản xuất giày dép, quốc gia xuất khẩu giày dép thuộc top đầu thế giới, Việt Nam đang đón dòng vốn ngoại vào lĩnh vực da giày. Động thái này sẽ giúp tăng nhanh năng lực sản xuất, đóng góp vào kim ngạch xuất khẩu của ngành trong bối cảnh các FTA đa phương như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã có hiệu lực.

Bà Phan Thị Thanh Xuân, Tổng thư ký Lefaso nhận định, da giày có tỷ lệ cắt giảm thuế cao ngay sau khi CPTPP có hiệu lực. Với những thuận lợi thương mại quy định trong Hiệp định, xuất khẩu giày dép sang các thị trường trong khối CPTPP dự kiến tăng 10 - 15% trong năm 2019.

Riêng thị trường Canada, có tới 78% kim ngạch xuất khẩu giày dép của Việt Nam sang Canada hưởng thuế suất 0% ngay khi CPTPP có hiệu lực. Lefaso tính toán, nếu khai mở thị trường tốt, kim ngạch xuất khẩu giày dép sang Canada có thể đạt 500 - 550 triệu USD trong năm 2019.

Cùng đó, ngành da giày Việt Nam vẫn duy trì được lợi thế cạnh tranh tại các thị trường truyền thống. Đơn cử, tại thị trường Mỹ, việc dỡ bỏ những chính sách ưu đãi với giày dép xuất khẩu từ Trung Quốc, Ấn Độ đang tạo cơ hội cạnh tranh thuận lợi hơn cho giày dép xuất khẩu của Việt Nam.

Duy trì vị thế tại thị trường Mỹ

Mang về 16,2 tỷ USD giá trị xuất khẩu trong năm 2018, không quá khó để điểm mặt các thị trường xuất khẩu chủ lực của giày dép. Riêng kim ngạch xuất khẩu giày dép sang 3 thị trường lớn là: Mỹ, EU, Trung Quốc đã đạt gần 12 tỷ USD.

Theo thống kê của World Footwear, năm 2018, Mỹ nhập khẩu gần 2,4 tỷ đôi giày dép các loại với tổng kim ngạch 26,3 tỷ USD, trong đó, Việt Nam đạt giá trị xuất khẩu 5,707 tỷ USD, chiếm 22%, chỉ đứng sau Trung Quốc.

Ông Diệp Thành Kiệt phân tích, diễn biến căng thẳng trong thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc ít nhiều đã tạo ra các dòng dịch chuyển đầu tư, mà Việt Nam được đưa vào tầm ngắm là điểm đến dịch chuyển của một số nhà sản xuất.

“Dù chưa thể dự báo chính xác khi việc đánh thuế nêu trên diễn ra, thì sản lượng giày dép từ Trung Quốc được chuyển sang Việt Nam sản xuất sẽ là bao nhiêu, nhưng chắc chắn, các thương hiệu, các nhà máy đang sản xuất giày dép xuất khẩu sang Mỹ sẽ tìm đến Việt Nam đầu tiên”, ông Kiệt nói.

Như vậy, có thể thấy, đây sẽ là cơ hội để ngành da giày Việt Nam tiếp cận với nhiều nhãn hàng khác từ Mỹ và có nhiều cơ hội hơn để lựa chọn khách hàng, giá cả, phương thức kinh doanh, tiếp cận công nghệ... Bên cạnh đó là kỳ vọng về sự phát triển của ngành công nghiệp phụ trợ, do các nhãn hàng lớn của Mỹ thường kéo theo nhà cung ứng vật tư khi họ chuyển dịch địa bàn sản xuất.

Tuy nhiên, theo ông Kiệt, những cơ hội nói trên có thể không nhiều và không bền vững nếu so sánh với cơ hội đem lại từ những FTA, bởi các nhà nhập khẩu Mỹ vẫn mong chờ sự dàn xếp giữa Mỹ và Trung Quốc và khó có ai đoán được căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc sẽ diễn biến như thế nào.

Mặc dù vậy, kết quả xuất khẩu của nhiều ngành hàng, trong đó có giày dép, túi xách sang Mỹ vẫn tăng trưởng khả quan. Theo Tổng cục Hải quan, 5 tháng đầu năm 2019, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 22,6 tỷ USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm trước.