Liên quan đến sai sót trong bộ sách giáo khoa (SGK) lớp 1 hiện hành và trách nhiệm của các bên liên quan, nhiều đại biểu Quốc hội đã bày tỏ những quan điểm trái chiều, khiến không khí nghị trường sáng 4/11 được đẩy lên rất “nóng”.

Phần tranh luận sáng nay bắt nguồn từ phát biểu của đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định) chiều hôm trước. Trong phiên thảo luận chiều 3/11, Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo cho rằng, cần phải xem lại bất cập nổi lên trong sử dụng SGK lớp 1, điển hình là một số bộ sách có ngôn ngữ thiếu trong sáng, thiếu logic gây dư luận không tốt.

Bà đề xuất làm rõ sai sót và trách nhiệm xử lý, khắc phục hậu quả thuộc về ai, và đề nghị tạm dừng lưu hành các bộ SGK lớp 1 trên thị trường để thẩm định.

Đồng thời, đề nghị cơ quan điều tra vào cuộc, truy cứu trách nhiệm đối với các hành vi in ấn trái phép, làm giả SGK, sách tham khảo để đảm bảo công bằng về quyền tác giả, về quyền xuất bản của từng bộ sách.

Tranh luận lại, đại biểu Bùi Văn Phương (Ninh Bình) cho rằng biên soạn SGK là vấn đề lớn, không thể tránh khỏi thiếu sót, và sai sót đó không tới mức nghiêm trọng phải chuyển cơ quan điều tra hoặc hình sự hóa sự việc.

“Phải hết sức cẩn trọng, nếu không có thể gây tâm lý hoài nghi, hoang mang, không tốt cho nền giáo dục”, ông nói.

Làm rõ hơn phát biểu của mình, nữ đại biểu Đặng Thị Phương Thảo giải thích, với sai phạm phải chuyển cơ quan điều tra, bà đề nghị đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy cứu các hành vi in ấn trái phép làm giả SGK, sách tham khảo để đảm bảo quyền tác giả, quyền xuất bản.

Còn về sai sót trong SGK và đề xuất cơ quan điều tra vào cuộc để xác minh, nữ đại biểu cho rằng "điều tra xác minh sai phạm cũng có thể trả lại sự trong sạch của cá nhân, tổ chức”. Theo bà, không ai đủ căn cứ khẳng định sai sót trong SGK là nghiêm trọng hay không đáng kể, chỉ có cơ quan có thẩm quyền mới kết luận được.

“Tôi phát ngôn và chịu trách nhiệm trước cử tri. Vì ý kiến từ thực tế nên không có chuyện cử tri hoài nghi, hoang mang trước ý kiến của tôi”, bà Thảo nhấn mạnh.

Tiếp tục giơ biển tranh luận, đại biểu Bùi Văn Phương chia sẻ đã có 10 năm làm đại biểu Quốc hội chuyên trách, chứng kiến nhiều cuộc tranh luận ở Quốc hội và nhận định đó là việc bình thường để đi đến thống nhất.

Ông bảo lưu quan điểm SGK Tiếng Việt lớp 1 có sạn, có lỗi nhưng không đến mức nghiêm trọng. “Tôi nói không phải bênh Bộ Giáo dục, đó là lời nói khách quan”, ông Phương nói và khẳng định đề xuất chuyển cơ quan điều tra việc biên soạn, thẩm định SGK là hơi quá mức.

Có quan điểm tương tự với bà Thảo, Đại biểu Phạm Thị Minh Hiền (Phú Yên) cho rằng, việc cả 5 bộ sách đều dính các lỗi cơ bản về nguyên tắc biên soạn, về bản quyền, về ngữ liệu… cho thấy quy trình thẩm định, phát hành sách lỏng lẻo, dễ dãi, vội vàng.

Nữ đại biểu đề nghị các cơ quan có trách nhiệm dũng cảm nhìn thẳng sự thật, cho dừng sử dụng những bộ SGK chất lượng thấp. Cần thiết thì nên lùi thời gian triển khai chương trình giáo dục mới để hoàn thiện chặt chẽ.

“Tôi rất mong Chính phủ cần làm rõ trách nhiệm trong sự cố về SGK lớp 1, đặc biệt là lỗi sai về trách nhiệm cần phải được giải quyết, xử lý thật nghiêm minh ở từng khâu, từng cấp, từng bộ phận, xem xét, bổ sung, thay đổi, điều chỉnh Hội đồng thẩm định SGK, không thể dừng lại ở việc rút kinh nghiệm và càng không thể trấn an dư luận bằng sợi dây kinh nghiệm”, bà Hiền nhấn mạnh.

Cũng dùng quyền tranh luận, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Ngô Thị Minh (đại biểu tỉnh Quảng Ninh) cho rằng, đổi mới SGK, chương trình phổ thông là việc lớn và rất khó.

Chia sẻ với lo lắng của đại biểu Phương Thảo và Minh Hiền, song bà Minh nói những hạn chế, “sạn” trong SGK là điều không tránh khỏi.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) cũng đồng quan điểm với ý kiến trên khi tranh luận với tâm thế của người từng làm trong ngành giáo dục. Theo ông, góp ý là tốt, nhưng đừng đẩy vấn đề đến mức độ khiến người dân thiếu niềm tin vào giáo dục.