Covid-19 khiến nhu cầu về thuốc của người dân tăng lên, một số công ty lớn đang đầu tư mạnh cho mảng bán lẻ dược phẩm. |
Long Châu vượt kỳ vọng
Chuỗi nhà thuốc Long Châu trực thuộc Công ty cổ phần Bán lẻ kỹ thuật số FPT (FPT Retail) đã bước vào giai đoạn bùng nổ kể từ khi đại dịch Covid-19 xảy ra. Từ đó đến nay, trên cả nước có hơn 400 cửa hàng Long Châu, gấp đôi số lượng tại thời điểm cuối năm 2020.
Theo tài liệu Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2022 vừa công bố, Ban lãnh đạo FPT Retail cho biết, Long Châu đã trở thành chuỗi nhà thuốc bán lẻ có 45% thị phần dựa trên số liệu thống kê từ nhà cung cấp.
Công ty này dự tính đến cuối năm nay sẽ mở và vận hành 700 cửa hàng Long Châu, tiệm cận với số lượng cửa hàng đang mang về nguồn thu chính cho FPT Retail là FPT Shop.
Được biết, FPT Retail đang kỳ vọng vào trụ cột tăng trưởng mang tên Long Châu kể từ năm 2023, khi mà chuỗi tạo nên giá trị cho công ty đến ngày hôm nay là FPT Shop đang phải hoạt động trong thị trường dần bão hòa.
Chia sẻ với phóng viên Báo Đầu tư, bà Nguyễn Bạch Điệp, Chủ tịch HĐQT FPT Retail cho biết, Long Châu là hướng đi chiến lược và là động lực tăng trưởng của Công ty. Vì vậy, Công ty đặt mục tiêu trở thành chuỗi nhà thuốc số 1 Việt Nam và sẽ mở thêm vài ngàn nhà thuốc trong 3 năm tới.
Đồng thời, chuỗi bán lẻ dược phẩm này sẽ dành nguồn lực vào phát triển các sản phẩm độc quyền, mang nhãn hàng riêng. Dự kiến trong năm nay, sẽ có 50 sản phẩm độc quyền, mang nhãn hàng riêng được bán lẻ tại chuỗi Long Châu.
Đại dịch xảy ra không chỉ khiến tốc độ mở mới cửa hàng Long Châu diễn ra nhanh hơn, mà kéo theo đó, thời điểm có lãi với chuỗi này cũng đến sớm ngoài dự tính.
Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2021 diễn ra vào tháng 4 năm ngoái, bà Bạch Điệp dự tính trong năm 2021, khoản lỗ của Long Châu sẽ dao động quanh mức 80 tỷ đồng và bắt đầu có lãi từ năm 2023. Tuy nhiên, thực tế năm ngoái, chuỗi bán lẻ dược phẩm này mang về doanh thu hơn 3.900 tỷ đồng, cao hơn kế hoạch 95% và bắt đầu có lãi nhẹ.
Lĩnh vực bán lẻ dược phẩm Việt Nam hiện được chia theo 3 kênh gồm bệnh viện, phòng khám và nhà thuốc. FPT Retail từng đặt mục tiêu mảng này sẽ đóng góp khoảng 25% tổng doanh thu của Công ty, ở mức khoảng 5.000 tỷ đồng. Năm 2021, Long Châu đóng góp 18% doanh thu, chỉ bằng khoảng 1/4 chuỗi FPT Shop, nhưng mức doanh thu này có tốc độ tăng trưởng mạnh. Vì quy mô đã quá lớn và hoạt động trong lĩnh vực đã có người dẫn đầu là Thế giới Di động, doanh thu của chuỗi FPT Shop trong năm vừa qua chỉ tăng 38%, trong khi doanh thu của Long Châu tăng 234% so với năm 2020.
Thế giới Di động chọn điểm rơi
Bán lẻ dược phẩm được cho là thị trường tiềm năng với dư địa tăng trưởng lớn. Với vai trò là người hoạch định chiến lược, ông Nguyễn Đức Tài, Chủ tịch HĐQT Thế giới Di động đã nhìn ra cơ hội từ dược phẩm, nên thương vụ mua lại cổ phần chuỗi An Khang được thực hiện từ 4 năm trước.
Nhưng Thế giới Di động có quá nhiều việc phải làm. Trụ cột tăng trưởng mới cho công ty này là chuỗi Bách hoá xanh, thế nên chuỗi dược phẩm buộc phải đi chậm lại, cũng như từng bước dò dẫm thị trường.
Hồi tháng 5/2020, ông Nguyễn Đức Tài nói về lý do khiến Thế giới Di động do dự trong việc đầu tư bài bản vào An Khang. Theo đó, ông Tài cho rằng, các quy định trong kinh doanh chuỗi nhà thuốc hiện còn “mờ ảo và phân biệt đối xử”, nên họ không sẵn sàng đầu tư bài bản vào chuỗi An Khang.
Ông Tài phân tích, các chuỗi nhà thuốc trước đây chủ yếu do các dược sỹ xây dựng, sau đó họ tự mở rộng hoặc cùng hợp tác với các dược sỹ khác để sử dụng chung thương hiệu. Theo quy định, để mở nhà thuốc, người chịu trách nhiệm chuyên môn của nhà thuốc cần có bằng cao đẳng hoặc trung cấp dược. Đây cũng là thách thức cho các chuỗi bán lẻ như Thế giới Di động hay FPT Retail phải đối mặt khi tham gia vào lĩnh vực này.
Nếu để ý tại bảng hiệu các nhà thuốc sẽ thấy người đứng đầu là các dược sỹ khác nhau, dù có thể thương hiệu nhà thuốc đều thuộc một chuỗi. Tuy nhiên, không phải lúc nào dược sỹ có tên trên bảng hiệu luôn có mặt, chịu trách nhiệm chuyên môn tại nhà thuốc. Điều này dẫn đến tình trạng dược sỹ cho thuê bằng để cá nhân/doanh nghiệp khác mở nhà thuốc.
“Vì có quá nhiều rủi ro pháp lý phía sau, nên Thế giới Di động không sẵn sàng lao vào cuộc chơi. Chờ cho quy định luật pháp trong lĩnh vực này rõ ràng mạch lạc, tự do kinh doanh thì chúng tôi sẽ nhảy vào”, Chủ tịch Thế giới Di động nói hồi giữa năm 2020.
Sau 2 năm đại dịch xảy ra, cuối năm 2021 được đánh giá là thời điểm chín muồi để Thế giới Di động khởi động hành trình cạnh tranh trong mảng bán lẻ dược phẩm khi nâng tỷ lệ sở hữu tại An Khang từ 49% lên 100% vốn.
Cuối tháng 2/2022, trong buổi trao đổi thông tin với nhà đầu tư, ông Nguyễn Đức Tài đánh giá, mảng dược phẩm đang có những chuyển biến theo chiều tích cực. Trước thời điểm đại dịch xảy ra, người dân tìm đến cửa hàng để mua thuốc chữa bệnh là chính, còn hiện nay, nhu cầu đã tăng nhanh với các loại thực phẩm chức năng và thuốc hỗ trợ sức khoẻ.
“Ngành thuốc dịch chuyển từ đau đâu chữa đó sang phòng ngừa, bảo vệ sức khoẻ. Đó là dấu hiệu dịch chuyển như từng diễn ra ở những nước phát triển. Muốn kiếm lợi nhuận trong lĩnh vực này thì đây là giai đoạn phù hợp cho mô hình chuỗi nhà thuốc”, ông Tài nhận định.
Lãnh đạo phụ trách chuỗi An Khang, ông Đoàn Văn Hiểu Em cho biết, hơn 200 cửa hàng An Khang hiện có mang về doanh số bình quân 500 triệu đồng/cửa hàng, chuỗi này sắp chạm ngưỡng hòa vốn.
“Trong thời gian tới, An Khang sẽ phát triển theo mô hình mới, năm 2022 sẽ là năm tăng tốc để tham gia cuộc đua trong lĩnh vực này”, ông Hiểu Em chia sẻ.
Điều này hứa hẹn cuộc cạnh tranh quyết liệt trong lĩnh vực bán lẻ dược phẩm giữa hai ông lớn FPT Retail và Thế giới Di động.