Nâng cấp đường băng bằng vốn ngân sách

Sự cẩn trọng và bài bản là điều có thể nhận thấy trong Công văn số 7942/BGTVT-KHĐT vừa được Bộ GTVT gửi Phó thủ tướng Trần Hồng Hà liên quan phương án đầu tư, nâng cấp Cảng hàng không Côn Đảo.

Theo đó, Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ cho phép bộ này được tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện Dự án Đầu tư cải tạo, nâng cấp đường cất hạ cánh, đường lăn tại Cảng hàng không Côn Đảo sử dụng nguồn vốn đầu tư công, được Bộ trưởng Bộ GTVT phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 1795/QĐ-BGTVT ngày 14/10/2021.

Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng kiến nghị giao UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nghiên cứu, xây dựng Đề án Đầu tư khu hàng không dân dụng Cảng hàng không Côn Đảo theo phương thức PPP để sớm báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai thực hiện.

Trước đó, tại Thông báo số 110/TB- VPCP, ngày 4/4/2023, của Văn phòng Chính phủ về tình hình đầu tư, nâng cấp, mở rộng Cảng hàng không Côn Đảo, trong đó giao Bộ GTVT nghiên cứu phương án đầu tư tổng thể, đồng bộ các hạng mục (đường cất hạ cánh, đường lăn, nhà ga hành khách) của Cảng hàng không Côn Đảo.

Tại Công văn số 7942, Bộ GTVT đã giải thích rõ lý do cơ quan quản lý nhà nước về GTVT lại mất hơn một năm để tìm phương án tối ưu cho việc nâng cấp Cảng hàng không Côn Đảo.

Theo ông Lê Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ GTVT, ngay khi nhận được chỉ đạo của Phó thủ tướng Trần Hồng Hà, Bộ GTVT đã chỉ đạo Cục Hàng không Việt Nam và các đơn vị liên quan khẩn trương rà soát, nghiên cứu lập phương án đầu tư tổng thể, đồng bộ các hạng mục của Cảng hàng không Côn Đảo, bảo đảm khai thác an toàn, hiệu quả các loại tàu bay code C (như A320, A321, B737), bao gồm nội dung rà soát, nghiên cứu phương án điều chỉnh quy hoạch Cảng hàng không Côn Đảo.

Trong kết quả rà soát bước đầu được thực hiện vào tháng 5/2023, Cục Hàng không Việt Nam khẳng định, phương án quy hoạch với hướng đường cất hạ cánh hiện hữu là phương án tối ưu.

Để khai thác đầy tải trọng thương mại đối với các dòng tàu bay tầm trung như A321, Cục Hàng không Việt Nam báo cáo phương án cần kéo dài đường cất hạ cánh ra phía biển khoảng 860 m (về phía Đông) để đạt chiều dài 2.400 m.

“Theo phương án này, ước tính sơ bộ kinh phí đầu tư phát triển Cảng hàng không Côn Đảo khoảng trên 10.000 tỷ đồng. Trong đó, ước tính chi phí đầu tư các công trình khu bay khoảng 10.600 tỷ đồng; đầu tư khu hàng không dân dụng khoảng 2.100 tỷ đồng; đầu tư các công trình bảo đảm hoạt động bay khoảng 350 tỷ đồng; công trình cơ sở cung cấp xăng dầu hàng không khoảng 150 tỷ đồng”, ông Phạm Văn Hảo, Phó cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam cho biết.

Tuy nhiên, do địa hình khu vực Cảng hàng không Côn Đảo hạn chế, cùng với điều kiện triển khai ra phía biển phức tạp, kinh phí đầu tư lớn, tác động lớn tới môi trường, nên để có đầy đủ cơ sở xem xét, Bộ GTVT đã đề xuất sử dụng nguồn vốn viện trợ của Chính phủ Australia để lựa chọn đơn vị tư vấn uy tín của quốc tế hỗ trợ rà soát, đánh giá khả năng đáp ứng của đường cất hạ cánh và khuyến nghị chủng loại tàu bay khai thác tối ưu tại Cảng hàng không Côn Đảo.

Thông qua nguồn vốn hỗ trợ từ Chương trình Hỗ trợ kỹ thuật ngành GTVT - Aus4Transport, các đơn vị chức năng của Bộ GTVT đã lựa chọn đơn vị tư vấn quốc tế để rà soát phương án đầu tư Cảng hàng không Côn Đảo là ADPi (Pháp).

Được biết, ADPi là một trong những hãng tư vấn hàng đầu thế giới về quy hoạch, khai thác Cảng hàng không, đã tham gia quy hoạch nhiều cảng hàng không lớn trên thế giới.

Trong gần một năm qua, ADPi đã thực hiện khảo sát tại Cảng hàng không Côn Đảo, nghiên cứu kinh nghiệm các cảng hàng không thế giới có cấu hình tương tự, làm việc với các hãng hàng không của Việt Nam và các đơn vị có liên quan.

Đến tháng 6/2024, ADPi đã có báo cáo cuối cùng và được các đơn vị ngành hàng không đánh giá cao, được các hãng hàng không thống nhất và ủng hộ.

Theo khuyến nghị của ADPi, chiều dài đường cất hạ cánh hiện tại (1.830 m) của Cảng hàng không Côn Đảo đủ để tiếp nhận và khai thác hiệu quả hầu hết các loại tàu bay code C do các hãng hàng không Việt Nam khai thác (A320neo/ceo, B737-7/8, E190/E195), ngoại trừ tàu bay A321 phải giảm tải trọng thương mại.

Đơn vị tư vấn cũng khuyên các hãng hàng không nên khai thác các loại tàu bay code C cỡ trung bình (như A320ceo/neo, A319, B737-7/8…) để bảo đảm hiệu quả khai thác cao nhất cũng như hiệu quả đầu tư về hạ tầng, tương tự các cảng hàng không trên thế giới nêu trên, bảo đảm khai thác toàn bộ các đường bay nội địa của Việt Nam và có thể khai thác một số đường bay quốc tế tới Đông Nam Á, Bắc Á.

Còn cơ hội cho nhà đầu tư tư nhân

Việc nâng cấp Cảng hàng không Côn Đảo được Bộ GTVT và UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đặc biệt quan tâm. Từ năm 2021 đến nay, lãnh đạo UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã liên tục có văn bản gửi Quốc hội, Chính phủ kiến nghị sớm triển khai nâng cấp sân bay này.

Ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, Côn Đảo là huyện tiêu biểu bảo đảm quốc phòng, an ninh, tiềm năng rất lớn để phát triển kinh tế - xã hội, nhất là kinh tế du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái, du lịch biển với đối tượng khách có khả năng chi trả cao, sử dụng chủ yếu phương tiện di chuyển đến đảo bằng đường hàng không từ Hà Nội, TP.HCM…

Bắt đầu từ tháng 6/2025, khi các dự án hạ tầng nghỉ dưỡng hoàn tất đầu tư và đưa vào khai thác thì dự báo nhu cầu số lượng khách du lịch đến đảo sẽ tăng đột biến, đến 2030 có thể đạt 2 - 3 triệu lượt khách/năm.

Theo lãnh đạo Bộ GTVT, các công trình khu bay (đường cất hạ cánh, đường lăn) chính là điểm nghẽn lớn nhất khiến Cảng hàng không Côn Đảo không đón được các tàu bay trung bình.

Hiện nay, đường cất hạ cánh, đường lăn tại Cảng hàng không Côn Đảo đã xuống cấp (được xây dựng từ năm 2004), khả năng chịu tải kém, chiều rộng đường cất hạ cánh 30 m không đảm bảo tiêu chuẩn khai thác tàu bay code C, chỉ đáp ứng khai thác các loại tàu bay như ATR72 và tương đương (Embraer E190/E195 giảm tải).

Do tài sản kết cấu hạ tầng đường cất hạ cánh, đường lăn hiện hữu do Bộ GTVT là đại diện chủ sở hữu, nên Bộ GTVT có trách nhiệm đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công và pháp luật về xây dựng.

Trước đó, tháng 10/2021, Bộ GTVT đã phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Cải tạo, nâng cấp đường cất hạ cánh, đường lăn tại Cảng hàng không Côn Đảo với tổng mức đầu tư khoảng 1.680 tỷ đồng và đã được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025.

Dự án này sẽ đầu tư mở rộng, nâng cấp kết cấu đường cất hạ cánh hiện hữu theo quy hoạch với kích thước 1.830 m x 45 m; xây dựng mới một đường lăn song song và các đường lăn nối; bổ sung các hạng mục bảo đảm an toàn trong khai thác; hệ thống thiết bị hạ cánh đồng bộ để khai thác hiệu quả các loại tàu bay code C (như A319, A320neo/ceo, B737-7/8 và tương đương) theo đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và theo Quy hoạch.

Bộ GTVT nhấn mạnh, quy mô đầu tư của dự án nói trên cơ bản phù hợp với khuyến nghị của tư vấn quốc tế để nâng cao năng lực khai thác của Cảng hàng không Côn Đảo.

Bên cạnh đó, một số hãng hàng không đang nghiên cứu phương án khai thác các đường bay tới Cảng hàng không Côn Đảo bằng loại tàu bay như A320 và E190 (Vietjet dự kiến thuê tàu bay E190 để khai thác, sau khi cảng được cải tạo, nâng cấp sẽ khai thác tàu bay A320; Vietnam Airlines dự kiến khai thác tàu bay A320 trong tương lai).

Theo ý kiến của các hãng hàng không, để có khả năng khai thác hiệu quả các loại tàu bay nêu trên, cần sớm mở rộng đường cất hạ cánh và nâng cao sức chịu tải của kết cấu mặt đường.

Do vậy, Bộ GTVT kiến nghị tiếp tục triển khai Dự án Nâng cấp, mở rộng khu bay bằng nguồn vốn đầu tư công để sớm đưa vào khai thác tàu bay code C, phục vụ nhu cầu đi lại của người dân, bảo đảm tuyệt đối an toàn trong khai thác và bảo đảm quốc phòng, an ninh.

“Đây là phương án đầu tư bảo đảm hiệu quả khai thác cũng như hiệu quả sử dụng vốn với kinh phí hợp lý”, ông Lê Anh Tuấn khẳng định.

Đối với các công trình khu hàng không dân dụng, Bộ GTVT cho rằng, trong giai đoạn đến năm 2030, cần nghiên cứu, đầu tư xây dựng khu hàng không dân dụng (nhà ga hành khách, sân đỗ, hạ tầng kỹ thuật đồng bộ) mới với công suất khoảng 2 triệu lượt khách/năm, ước tính kinh phí đầu tư khoảng 2.100 tỷ đồng.

Phương án đầu tư các công trình khu hàng không dân dụng sẽ theo phương thức PPP, trên cơ sở Đề án đầu tư khu hàng không dân dụng Cảng hàng không Côn Đảo do UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Được biết, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã nhận được 2 đề xuất tham gia đầu tư Dự án Nâng cấp, mở rộng Cảng hàng không Côn Đảo theo hình thức PPP. Trong số này, đáng chú ý nhất là đề xuất rất nặng ký của Sun Group.

Liên quan các công trình dịch vụ chuyên ngành hàng không (cung cấp suất ăn hàng không, xăng dầu hàng không...), Bộ GTVT cho biết, Cục Hàng không Việt Nam sẽ tổ chức lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về đấu thầu.

Trong quá trình phát triển công suất của Cảng hàng không Côn Đảo, căn cứ theo nhu cầu thực tế và mức độ hấp dẫn các nhà đầu tư, Bộ GTVT sẽ chỉ đạo Cục Hàng không Việt Nam tổ chức lựa chọn nhà đầu tư theo quy định.

“Đối với các công trình khu bay, sau khi hoàn thành đầu tư, Bộ GTVT sẽ bàn giao cho UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để giao nhà đầu tư quản lý, khai thác theo hợp đồng dự án”, lãnh đạo Bộ GTVT thông tin.