Bộ Giao thông - Vận tải vừa có công văn đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận điều chuyển số lượng ray và phụ kiện liên kết đồng bộ đã mua sắm cho Dự án tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân để sử dụng trong 4 dự án cải tạo nâng cấp kết cấu hạ tầng đường sắt trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh.

Các vật tư, thiết bị còn lại (gồm tà vẹt và ghi) chưa được điều chuyển do không đồng nhất về khổ đường, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam  sẽtiếp tục trông coi bảo quản bằng nguồn vốn sự nghiệp kinh tế hàng năm như ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ hồi cuối năm 2017.

Đồng thời, đối với khoản kinh phí thu được (ước tính khoảng 375 tỷ đồng) khi đưa số lượng ray và phụ kiện liên kết đồng bộ vào 4 dự án, Bộ Giao thông - Vận tải kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận giao Bộ Giao thông - Vận tải nghiên cứu để đầu tư thêm một số hạng mục công trình tương tự có cùng mục tiêu như 4 dự án sử dụng gói 7.000 tỷ đồng nhằm đảm bảo an toàn giao thông, từng bước nâng cao năng lực thông qua trên tuyến Hà Nội - TP. HCM.

“Trường hợp được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì hướng dẫn thủ tục điều chuyển nguồn vốn giữa các dự án; Bộ Tài chính chủ trì hướng dẫn cơ chế xử lý đối với số vật tư, thiết bị điều chuyển nêu trên làm cơ sở để Bộ Giao thông - Vận tải rà soát, xây dựng cơ chế cụ thể báo cáo Thủ tướng Chính phủ”, Bộ Giao thông - Vận tải đề xuất.

Dự án tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư tại Văn bản số 75/CP-CN ngày 9/1/2004, Dự án có tổng chiều dài 131km (trong đó có 43km xây dựng mới và 88km cải tạo, nâng cấp đường cũ); điểm đầu Dự án từ tim ga Yên Viên và điểm cuối là bãi xếp dỡ của cảng Cái Lân. Dự án được chia thành 4 Tiểu dự án thành phần, vận hành độc lập. Trong quá trình triển khai, Chủ đầu tư trước đây của Dự án (Cục Đường sắt Việt Nam) đã triển khai ký Hợp đồng với các nhà thầu để cung cấp vật tư thiết bị (ray, ghi, tà vẹt, các loại phụ kiện liên kết đồng bộ) từ năm 2007 - 2009.

Tuy nhiên, đến năm 2011 Dự án phải dừng, giãn tiến độ do thiếu vốn và chưa xác định cụ thể thời điểm triển khai thực hiện trở lại nên các vật tư thiết bị đã mua sắm nêu trên chưa được sử dụng, lắp đặt hết vào công trình (đến nay vẫn phải trông coi bảo quản).

Trên cơ sở đề nghị của Bộ Giao thông - Vận tải và ý kiến của các bộ, ngành có liên quan, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã giao Bộ Giao thông - Vận tải xây dựng phương án sử dụng số vật tư, thiết bị đã mua sắm nhưng chưa sử dụng, báo cáo Thủ tướng Chính phủ; đồng thời, trong thời gian chưa sử dụng, Bộ Giao thông - Vận tải giao số vật tư, thiết bị cho Tổng công ty Đường sắt Việt Nam thực hiện trông coi, bảo quản bằng nguồn vốn sự nghiệp kinh tế hàng năm (tại Văn bản số 13094/VPCP-CN ngày 08/12/2017 của Văn phòng Chính phủ).

Hiện nay, căn cứ Nghị quyết số 556/NQ-UBTVQH14 ngày 31/7/2018 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 7732/VPCP-KTTH ngày 15/8/2018, Bộ Giao thông - Vận tải đã tổ chức thẩm định phê duyệt chủ trương đầu tư 4 dự án cải tạo nâng cấp kết cấu hạ tầng đường sắt trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP. HCM với kinh phí được giao là 7.000 tỷ đồng từ nguồn dự phòng kế hoạch trung hạn giai đoạn 2016 - 2021. Theo kế hoạch dự kiến, 4 dự án nêu trên được triển khai thi công trong giai đoạn từ 2019 - 2021, trong đó có nhu cầu sử dụng vật tư là ray và phụ kiện liên kết đồng bộ.

“Vì vậy, trong thời gian chờ tiếp tục đầu tư Dự án tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân, đề xuất sử dụng số lượng ray và phụ kiện liên kết đồng bộ đã mua sắm (dự kiến khoảng 13.200 thanh ray và phụ kiện đồng bộ, tương ứng với giá trị khoản 375 tỷ đồng) nhưng chưa được lắp đặt hết vào công trình của Bộ Giao thông - Vận tải là rất hợp lý để tránh lãng phí, hư hỏng cho số vật tư này”, một chuyên gia đánh giá.