Bộ Công Thương vừa có Tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ báo cáo tình hình triển khai Hiệp định Đối tác Toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương ( CPTPP) và kiến nghị giải pháp thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Australia thời gian tới.

Trong Hiệp CPTPP, Australia cam kết xóa bỏ thuế quan đối với 93% số dòng thuế ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực. Tuy nhiên, hơn 9 tháng trôi qua kể từ khi CPTPP có hiệu lực, các doanh nghiệp vẫn không mấy mặn mà tận dụng CPTPP để xuất hàng vào thị trường tiềm năng này.

Bên cạnh CPTPP, Việt Nam và Australia cùng là thành viên của Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Australia - New Zealand (AANZFTA).

Tính đến hết tháng 7/2019, 7 tháng sau khi CPTPP chính thức có hiệu lực Việt Nam đã cấp tổng cộng 12.514 bộ giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) theo mẫu CPTPP, với tổng giá trị kim ngạch đạt 246,13 triệu USD. Cũng trong khoảng thời gian này, đã có 34.933 bộ C/O được cấp theo mẫu AANZFTA, với giá trị đạt 868 triệu USD.

Đánh giá khá kỹ về riêng thị trường Australia, Bộ Công Thương nêu rõ, trong tổng số 12.541 bộ C/O mẫu CPTPP được cấp, chỉ có 137 bộ dành cho thị trường Australia, với tổng giá trị 452.000 USD (chiếm 1% về số lượng và 1,8% về giá trị).

Mặt hàng chính được doanh nghiệp xin cấp C/O mẫu CPTPP vào Australia là sản phẩm thuộc nhóm máy móc thiết bị và phụ tùng khác. Ngoài ra, có một số ít mặt hàng khác thuộc nhóm gỗ và các sản phẩm từ gỗ, thiết bị nhà bếp và túi xách. Số liệu này cho thấy, doanh nghiệp vẫn quen sử dụng C/O AANZFTA.

Báo cáo của Thương vụ Việt Nam tại Australia trước đó cho thấy, 8 tháng 2019, kim ngạch hai chiều giữa hai nước đạt hơn 5,3 tỷ USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Australia, không kể dầu thô đạt hơn 2,2 tỷ USD, giảm 7% so với cùng kỳ.

Ngược lại, kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Australia hơn 3 tỷ USD, tăng 29%. Như vậy, hết 8 tháng đầu năm, Việt Nam đang nhập siêu từ Australia.

Trong danh mục mặt hàng nhập khẩu có kim ngạch lớn, than dẫn đầu, với kim ngạch trên 1,1 tỷ USD, tăng 121%; quặng và khoáng sản khác 400 triệu USD, tăng 95%; sắt thép các loại 29,4 triệu USD, tăng 66%; phế liệu sắt thép 121 triệu USD, tăng 20%.

Năm 2018, Australia là đối tác xuất khẩu lớn thứ 13 và là nhà nhập khẩu lớn thứ 12 của Việt Nam. Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa 2 nước đạt 7,7 tỷ USD, tăng hơn 19% so với năm 2017

Nhằm thúc đẩy quan hệ thương mại song phương Việt Nam - Australia và triển khai hiệu quả Hiệp định CPTPP, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng xem xét giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chủ trì, phối hợp chặt với Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan trong lựa chọn mặt hàng, thúc đẩy đàm phán với Australia về việc mở cửa thị trường cho các sản phẩm trái cây và thủy sản Việt Nam.

Bên cạnh đó, giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Đại sứ quán Australia và Ngân hàng Thế giới sớm hoàn thành và đưa cổng thông tin điện tử về các FTA (FTA Portal) mà Việt Nam là thành viên chính thức hoạt động, làm địa chỉ tin cậy cho doanh nghiệp tìm hiểu các thông tin về các ưu đãi và quy định của hiệp định; thường xuyên cập nhật về rào cản kỹ thuật, quy định mới của Australia áp dụng cho các mặt hàng nhập khẩu để thông báo cho doanh nghiệp, hiệp hội…

Với Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) và Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng giao phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương trong việc cung cấp và khai thác cơ sở dữ liệu xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với Australi nói riêng và với các nước thành viên CPTPP nói chung để phục vụ công tác tham mưu cho Chính phủ trong việc thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư với Australia…