Báo cáo của Chính phủ với Quốc hội mới đây về về tình hình xử lý các tồn tại, yếu kém của một số dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành Công Thương đã nhắc tới việc xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tập thể thuộc các tập đoàn, tổng công ty nhà nước liên quan.
Trong đó, vốn chủ sở hữu là 14.350,04 tỷ đồng, chiếm 22,56%; vốn vay là 47.451,24 tỷ đồng, chiếm 74,6%; còn lại 2,84% là từ các nguồn khác.
Trong tổng số vốn vay thì vốn vay các ngân hàng trong nước là 41.801,24 tỷ đồng, trong đó vay Ngân hàng phát triển Việt Nam (VDB) là 16.858,63 tỷ đồng và vay nước ngoài có bảo lãnh của Chính phủ là 6.617,24 tỷ đồng.
Tổng số lỗ luỹ kế của 10 nhà máy đang sản xuất hoặc đã dừng sản xuất tới thời điểm 31/12/2016 là 16.126,02 tỷ đồng, tổng số vốn chủ sở hữu của các nhà máy này còn lại là 3.985,14 tỷ đồng; tổng tài sản của 12 nhà máy là: 57.679,02 tỷ đồng; tổng nợ phải trả là 55.063,38 tỷ đồng, trong đó nợ phải trả VDB là 10.633,43 tỷ đồng và nợ phải trả nước ngoài có bảo lãnh của Chính phủ là 4.299,83 tỷ đồng.
Tổng số vốn đã giải ngân của 03 dự án dở dang, đang bị dừng thi công là 8.614 tỷ đồng, trên tổng nguồn thanh toán dự kiến là 13.066 tỷ đồng.
Cụ thể, tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, tất cả 14 cá nhân nguyên là ủy viên Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc của PVN qua các thời kỳ từ năm 2006 đến năm 2015 đều bị xử lý kỷ luật.
Nhà máy đóng tàu Dung Quất |
Ngoại trừ 01 người diện thuộc Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý đã bị xử lý về mặt kỷ luật Đảng theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và 01 người đang bị tạm giam để điều tra nên chưa xem xét trách nhiệm về mặt hành chính, còn lại có 02 người bị hình thức kỷ luật cảnh cáo và 10 người nhận hình thức kỷ luật khiển trách.
Ngoài ra, Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng đã quyết định cách chức Bí thư và phó Bí thư Đảng ủy Tập đoàn PVN nhiệm kỳ năm 2010 - 2015 đối với ông Phùng Đình Thực và ông Đỗ Văn Hậu; khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Nguyễn Xuân Sơn và cảnh cáo đối với ông Nguyễn Quốc Khánh đều là nguyên Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Tập đoàn PVN.
Riêng trường hợp ông Đinh La Thăng thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã đề nghị Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương Đảng xem xét, thi hành kỷ luật theo thẩm quyền. Tại Hội nghị Trung ương lần thứ 5 khóa XII, Ban Chấp hành Trung ương đã bỏ phiếu quyết định kỷ luật cảnh cáo và cho thôi giữ chức Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII.
PVN cũng là nơi có nhiều dự án nhất trong số các dự án thua lỗ và chậm tiến độ với 3 dự án đầu tư sản xuất nhiên liệu sinh học tại Quảng Ngãi, Phú Thọ, Bình Phước; Nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ (PVTex) và Công ty TNHH MTV công nghiệp tàu thủy Dung Quất (DQS).
Dây chuyền sản xuất của Nhà máy xơ sợi Đình Vũ |
Tại Vinatex - cổ đông của Nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ (PVTex), tất cả thành viên Hội đồng quản trị của Vinatex qua các thời kỳ từ 2008 đến 2014 đều bị phê bình nghiêm khắc và kiểm điểm rút kinh nghiệm.
Tại Vinachem, với 4 Dự án sản xuất phân bón thuộc diện chậm tiến độ, kém hiệu quả, gồm Nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình, Nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc, Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 - Hải Phòng và Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai, hàng loạt quan chức cũng bị dính án kỷ luật.
Ủy ban Kiểm tra Trung ương kỳ họp thứ 17 ra thông báo đề nghị Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật với ông Nguyễn Anh Dũng - Chủ tịch Tập đoàn Hóa chất Việt Nam; quyết định kỷ luật cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng với ông Nguyễn Quốc Tuấn - nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng công ty, nguyên Chủ tịch HĐTV Vinachem; kỷ luật cảnh cáo với các ông Đỗ Quang Chiểu - nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng công ty và ông Đỗ Duy Phi, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Tổng giám đốc Vinachem.
Hiện tại, Bộ Công Thương đang khẩn trương xem xét thi hành kỷ luật về mặt hành chính đối với các tập thể và cá nhân của Vinachem.
Trong 12 dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả của ngành Công Thương, có 06 nhà máy đang được vận hành sản xuất, kinh doanh nhưng bị thua lỗ (gồm 04 nhà máy sản xuất phân bón; DQS và Nhà máy thép Việt Trung); 03 Dự án đang bị dừng thi công do chi phí tăng cao và thiếu vốn (Dự án sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ; Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên; Dự án nhà máy bột giấy Phương Nam); 03 nhà máy đang bị dừng sản xuất do giá thành cao, thua lỗ lớn (Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Dung Quất; Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước; Nhà máy sản xuất xơ sợi Đình Vũ - PVTex).