Tính từ đầu năm 2023 đến giữa tháng 4/2023, giá heo hơi ghi nhận giảm nhẹ từ 53.000 đồng/kg và tạo đáy quanh vùng giá dưới 50.000 đồng/kg. Sau giai đoạn tạo đáy, giá heo hơi đã tăng 20% lên mức giá 59.000 đồng/kg vào ngày 21/5/2023.

Giá heo hơi tăng, người chăn nuôi không đủ heo bán

Lý giải cho việc tăng giá, nguyên nhân chủ yếu đến từ việc sụt giảm nguồn cung do một số nông hộ chưa dám tái đàn vì thua lỗ và ảnh hưởng của dịch bệnh ASF.

Trong các tháng đầu năm, giá heo giảm trong thời gian dài và giá thức ăn chăn nuôi duy trì mức cao đã gây ra rất nhiều khó khăn cho nông hộ. Giá vốn của nông hộ rơi vào trên 53.000 - 55.000 đồng/kg và phải chịu lỗ đến 1 triệu/con heo bán ra. 

Ngoài ra, lo ngại trước sự trở lại của dịch tả lợn châu Phi, cùng với tiêu thụ thịt heo giảm trong bối cảnh lạm phát trong quý I ghi nhận mức cao là nguyên nhân khiến người nông dân hầu như không tái đàn.

Nguồn cung sụt giảm đã tạo điều kiện cho việc giá heo hơi tăng 20% trong gần 1 tháng gần đây. Đây được xem là cơ hội cho các doanh nghiệp chăn nuôi heo hiện đại theo mô hình 3F (FEED - FARM - FOOD) có giá vốn thấp quay trở lại đà tăng trưởng.

Theo ông Nguyễn Huy Phương, chủ trang trại chăn nuôi heo (Thị xã Sơn Tây, Hà Nội) cho biết, sau khoảng nửa năm trời "gồng" lỗ thì khoảng 2 tuần gần đây giá bán heo hơi đã vượt qua giá thành sản xuất (55.000 đồng/kg). Hiện tại heo chất lượng trung bình cũng được khoảng 58.000 đồng/kg, loại chất lượng hơn thì có thể 59.000 - 60.000 đồng/kg. Trang trại heo của ông Phương cũng chỉ mới tái đàn được khoảng 1 tháng trở lại đây.

"Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tăng đột biến là do trước đây giá thấp quá, lỗ nhiều nên các hộ treo chuồng không dám tái đàn. Đàn cứ giảm dần đến lúc mất cân đối và cung thấp hơn cầu thì giá tăng lại. Với mức giá hiện tại, người chăn nuôi sẽ giữ được động lực sản xuất, chứ nếu không sẽ “khốn đốn" vì bán một con heo lỗ cả triệu đồng. Cũng đỡ hơn chứ hiện xuất chuồng một con heo mới lãi có 200.000 - 300.000 đồng cũng không ăn thua gì", ông Phương cho biết.

Theo Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam, sự phục hồi của giá heo ở thời điểm hiện tại giúp người chăn nuôi duy trì động lực sản xuất nhưng chi phí thức ăn chăn nuôi vẫn còn cao, khó tiếp cận vốn vay với lãi suất thấp để duy trì sản xuất.

Tại thời điểm này giá có tăng nhưng nhiều trại không còn heo để bán. Trong khi đó, giá heo giống lại đang tăng hằng tuần, hiện ở mức gần 1,3 - 1,5 triệu đồng/con (7 - 10 kg). So với tháng trước thì hiện đã tăng gần 70.000 đồng/con. Trước sự bấp bênh của thị trường nên nhiều người chăn nuôi mới chỉ đang rục rịch tái đàn.

Là doanh nghiệp lớn, chiếm thị phần chi phối nên giá heo của Công ty Cổ phần CP Việt Nam trong nửa tháng qua có 4 lần tăng giá, đạt mức cao nhất 61.500 đồng/kg cũng khiến thị trường có thêm động lực. Ông Lê Xuân Huy, Phó tổng giám đốc Công ty chăn nuôi CP Việt Nam cho rằng giá heo tăng mạnh gần đây cũng là bình thường vì thời gian qua đã xuống rất thấp và tổng đàn giảm mạnh. 

Liệu đà tăng có kéo dài khi nguồn cung còn hạn chế?

Heo hơi tăng giá nhưng cũng khiến người chăn nuôi thấp thỏm, bởi nếu nói về sức cầu thì việc tăng giá heo hơi hiện nay khá lạ vì không phải là mùa cao điểm tiêu thụ thịt tươi sống nếu không muốn nói là thấp điểm. Việc tăng giá đột ngột như hiện nay cũng khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn vì tham gia chương trình bình ổn thị trường, trước đây tính theo giá thị trường heo hơi là 52.500 đồng/kg.

Tính đến nay, thị phần chăn nuôi nhỏ lẻ trên địa bàn Thành phố Hà Nội chỉ còn khoảng 35%. Số lượng nông hộ tại Việt Nam đã giảm gần gấp 5 lần chỉ còn chưa đến 2 triệu hộ trong 10 năm gần đây.

Theo dự báo của OECD, Việt Nam sẽ đứng thứ 2 châu Á (sau Trung Quốc) về tiêu thụ thịt heo, với tốc độ tăng trưởng hằng năm là 3,1% trong giai đoạn 2023 - 2030. Fitch Solution cũng dự báo tốc độ tăng trưởng tiêu thụ thịt heo của Việt Nam trong giai đoạn 2018 - 2026 sẽ tăng lên 25%, cho đến năm 2026, tiêu thụ thịt heo bình quân ở Việt Nam là 31kg/ người.

Về lâu dài, sức cầu vẫn chưa có động lực tăng vì kinh tế vẫn khó khăn khiến người dân thắt chặt chi tiêu và thói quen tiêu dùng của người Việt Nam thay đổi theo hướng giảm tiêu thụ thịt heo. 

Có thể thấy, xu hướng tăng giá sẽ khó tiếp tục kéo dài trong thời gian tới, tuy nhiên nhiều khả năng vẫn ở mức có lợi cho người chăn nuôi. Hứa hẹn sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp chăn nuôi hiện đại quay lại đà tăng trưởng.