Chiều 4/11, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế, xã hội.

Bàn về điểm nghẽn thể chế, đại biểu Hà Sỹ Đồng, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Trị nói, Kỳ họp này của Quốc hội, một cụm từ được nhắc đến rất nhiều từ phiên khai mạc cho đến các phiên thảo luận, đó là cụm từ thể chế là "điểm nghẽn của điểm nghẽn". Quốc hội đã và đang bàn rất nhiều đề xuất từ Chính phủ nhằm tháo gỡ vướng mắc về thể chế, trong đó có 5 luật về đầu tư và 7 luật về tài chính, ngân sách.

“Tôi cùng tổ thảo luận với Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, nghe Bộ trưởng khằng định các luật về đầu tư có nhiều điểm mới rất đột phá, giải phóng được sức sản xuất, khơi thông được các nguồn lực, nhất là những lĩnh vực mới. Tôi và chắc là nhiều đại biểu nữa đánh giá rất cao tinh thần này. Nhưng theo tôi, để gỡ được điểm nghẽn thể chế thì rất cần nhân lực, mà nhân lực thì thực sự cũng đang bị nghẽn”, ông Hà Sỹ Đồng nhấn mạnh.

Đại biểu Đồng cho biết, ông đồng tình với ý kiến đại biểu khác đã nêu khi thảo luận tổ, đó là thực trạng nhân lực khu vực công chuyển sang khu vực tư đang diễn ra rất nhiều, trong đó phần lớn là nhân lực chất lượng cao. Việc thu hút nhân tài vào khu vực công cũng gặp khó khăn nhất định, mức lương khởi điểm không đủ thuê nhà ở các thành phố lớn, từ đó có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, vì nhân sự ở khu vực công là nhân sự làm chính sách.

Vị đại biểu Quảng Trị phân tích, bao nhiêu năm qua, Quốc hội nói rất nhiều đến sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế, cải cách tiền lương. Báo cáo của Bộ Nội vụ tại Kỳ họp này nói rằng, việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hành chính nhà nước về cơ bản đã hoàn thành mục tiêu đề ra. Nhưng, khi phát biểu ở tổ thì Tổng Bí thư nói, việc này mới làm từ xã, huyện một số vụ, cục, tổng cục... Trung ương chưa đụng được gì.

“Tổng Bí thư cũng nói ngân sách đang chi gần 70% để trả lương, chi thường xuyên, vậy thì tinh giản biên chế đã thực sự đạt yêu cầu chưa. Rồi ở nhiệm kỳ này, đã có rất nhiều những phát biểu, những tranh luận kéo dài về việc chữa bệnh cán bộ công chức sợ sai, sợ trách nhiệm. Nhưng kết quả xếp loại chất lượng công chức trong năm 2023, chỉ có 6,57% là không hoàn thành nhiệm vụ, còn lại đều hoàn thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Vậy như thế đã là đánh giá đúng tình hình chưa?”, đại biểu Hà Sỹ Đồng nêu vấn đề.

Về cải cách tiền lương, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho rằng, không thể phủ nhận nỗ lực tăng lương cơ sở 30% của năm nay. “Nhưng cho dù thế thì một cán bộ, công chức mới được tuyển dụng, dù xuất sắc đến đâu lương cũng mới chỉ đủ tiền thuê nhà ở mức bình dân và chi tiêu hết sức tằn tiện, chứ chưa nói đến những nhu cầu chính đáng khác. Thế nên, rất dễ hiểu là các địa phương xin cơ chế riêng để thu hút nhân tài, Quốc hội ủng hộ, nhưng nhân tài thì vẫn như lá mùa thu”.

“Tổng Bí thư nói chúng ta cần mạnh dạn nhìn nhận những khó khăn phải đang phải đối mặt để vượt lên khó khăn phục vụ phát triển. Kỳ họp này, như tôi đã nói ở trên, Quốc hội đã và đang bàn rất nhiều đề xuất từ Chính phủ nhằm tháo gỡ vướng mắc về thể chế. Nhưng tôi chưa thấy có đề xuất nào tháo gỡ điểm nghẽn về nguồn nhân lực. Mà khó khăn về nguồn nhân lực hiện nay là hết sức to lớn và tôi đề nghị nên đột phá từ chính khâu này thì mới có thể gỡ được những điểm nghẽn đang cản trở sự phát triển của đất nước”, ông Hà Sỹ Đồng phát biểu.

Cũng đề cập vấn đề nhân lực, đại biểu Vũ Trọng Kim (Hải Dương) nói Việt Nam cần nhanh chóng nghiên cứu có chính sách về dân số, trước thách thức già hóa dân số. Bởi, có nguồn nhân lực tốt mới có thể giữ đà tăng trưởng 6-7% những năm tới, và chuẩn bị kỹ để làm chủ nền công nghiệp công nghệ cao trong tương lai gần.

Nhận xét báo cáo của Chính phủ mới đề cập tinh giản biên chế bộ máy hành chính cấp huyện, xã, ông Kim nói chưa được. Cần phải cách mạng hóa biên chế ở Trung ương.

Vị đại biểu Hải Dương cũng cho biết, có vị bộ trưởng nói với ông rằng, “nếu bộ tôi giảm 30-40% biên chế cũng không hề hấn gì”.

Giảm biên chế có 2 tác dụng là giảm người sách nhiễu, tăng được lương cho người mẫn cán, cán bộ chuyên nghiệp và hiệu quả hơn, ông Kim nói.