Mời thầu thiếu rõ ràng

Tại đơn khiếu nại ngày 24/3 vừa qua, Công ty CP Phát triển đô thị Kiên Giang cho rằng, hồ sơ mời thầu có nhiều thiếu sót sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả trúng thầu. Đơn cử như việc Chủ dự án là UBND TP Rạch Giá áp dụng phương thức 1 giai đoạn 1 túi hồ sơ ở 2 gói thầu thu gom rác đường phố và quét rác với mỗi gói có giá trần trên 10 tỷ đồng là sai với qui định của Thông tư số 14/2016 TT- BKHĐT của Bộ KH&ĐT hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu. Bởi theo qui định, mỗi gói thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn có giá trị trên 10 tỷ đồng phải bằng phương thức 1 gói thầu 2 túi hồ sơ (hồ sơ năng lực và hồ sơ giá dự thầu).

Giám đốc Công ty CP Phát triển đô thị Kiên Giang, ông Nguyễn Văn Thảo cho rằng, với công việc đặc thù như quét rác, thu gom rác và vận chuyển rác trên địa bàn TP Rạch Giá đòi hỏi phải có các thiết bị chuyên dùng và đội ngũ cán bộ quản lý và kỹ thuật lành nghề, phải có trình độ chuyên môn nhất định. Thế nhưng, thực tế trong hồ sơ mời thầu, Chủ dự án đã bỏ qua nhiều quy định trong Thông tư hướng dẫn của Bộ KH&ĐT. Trong đó hồ sơ mời thầu không yêu cầu chứng minh nguồn nhân lực tối thiểu như số lượng công nhân và đội ngũ cán bộ kỹ thuật sẵn có; hồ sơ mời thầu chỉ yêu cầu Chỉ huy trưởng công trình có học vấn 12/12 mà không cần chứng chỉ tay nghề hay phải có bằng kỹ sư môi trường...

"Điều đáng nói trong 3 hồ sơ mời thầu quét rác, thu gom rác và vận chuyển rác đều không yêu cầu nhà thầu chứng minh phương tiện thiết bị sẵn sàng huy động để thực hiện gói thầu. Chủ dự án chỉ yêu cầu các nhà thầu có bản cam kết sẽ huy động khi thực hiện gói thầu. Như vậy, nếu trúng thầu thì nhà thầu mới đi mua sắm hoặc đi thuê phương tiện thiết bị và như thế sẽ không bảo đảm tiến độ và chất lượng công việc", ông Thảo nói.

Theo ông Thảo, ngoài ra trong hồ sơ mời thầu không nói cụ thể về từng danh mục thực hiện như: quét rác đường mỗi ngày mấy lần, tuyến đường nào 2 ngày/lần, quét một bên hay hai bên đường, tỷ lệ % dự phòng phí cho việc phát sinh khối lượng rác, giá dự thầu đã có thuế GTGT hay chưa... ? Do đó làm ảnh hưởng đến phương án thi công và dự trù kinh phí cũng như chất lượng đấu thầu.

Liệu có sự ưu ái với nhà thầu nhỏ?

Chánh thanh tra Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Kiên Giang, ông Phan Thanh Tùng cho biết, việc mở rộng nhiều nhà thầu trong nước tham gia đấu thầu rộng rãi là cần thiết để mang tính cạnh tranh và đúng qui định của pháp luật. Tuy nhiên, đây là công việc cần có các thiết bị chuyên dùng và sử dụng đông công nhân ở địa phương để quét rác và thu gom rác hàng ngày ở đô thị rộng lớn với thời gian kéo dài cả năm... nên cần có những nhà thầu qui mô đủ lớn, có kinh nghiệm và năng lực để tổ chức điều hành thực hiện dự án.

Ông Tùng nhận xét, ngay trong hồ sơ mời thầu ở gói thầu số 03 về việc Vận chuyển rác là Chủ dự án đã không loại được nhà thầu kém năng lực. Bởi Chủ dự án chỉ yêu cầu trong hồ sơ năng lực dự thầu là "nhà thầu phải có cam kết huy động phương tiện và thiết bị đầy đủ để thực hiện gói thầu theo yêu cầu thực tế tại hiện trường". Điều này quá dễ dãi với những nhà thầu thiếu năng lực, làm ảnh hưởng đến chất lượng và tiến độ công việc nếu trúng thầu.

"Cụ thể, trong hồ sơ mời thầu này yêu cầu nhà thầu phải có cam kết huy động 5 xe ép rác chuyên dụng loại 10 tấn. Trong khi nhà thầu có đủ năng lực, hiện đã sở hữu các phương tiện này thì làm sao phải cam kết huy động, không lẽ tự nhà thầu cam kết với chính mình? Như vậy là vi phạm qui định trong Luật đấu thầu hiện hành ", ông Tùng nói.

Như vậy, chỉ riêng việc yêu cầu "cam kết" sẽ có phương tiện, thiết bị, nhân lực... sau khi trúng thầu này đã tạo ra sự không công bằng cho những nhà thầu có đủ kinh nghiệm, năng lực thực sự sẵn sàng thực hiện dự án đạt hiệu quả cao.