Sáng 11/12, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền chủ trì họp với các sở, ngành về kế hoạch tổng thể đầu tư nâng cấp hệ thống đê điều, thủy lợi và tập trung triển khai các dự án ưu tiên.

Theo phân cấp, Hà Nội hiện có 626,513 km đê. Ngoài ra, còn có 43 tuyến đê bao, đê bối và đê chuyên dùng với tổng chiều dài 144,152 km chưa được phân cấp công trình.

Hệ thống thủy lợi TP. Hà Nội được phân thành 3 vùng: Vùng Hữu sông Đáy, Tả sông Đáy và vùng Bắc Hà Nội. Hà Nội hiện có 89 hồ chứa thủy lợi và 461 bai, đập. Trong đó có 6 hồ chứa có dung tích trên 5 triệu m3, gồm: Đồng Mô, Suối Hai, Quan Sơn, Đồng Sương, Văn Sơn, Xuân Khanh.

Thành phố có 1.984 trạm bơm. Cùng với đó, có khoảng 30 nghìn km kênh mương nội đồng do các tổ chức thủy lợi cơ sở quản lý.

Hiện nay, trên địa bàn Thủ đô có 3 hệ thống thủy lợi lớn, gồm: Trung Hà - Suối Hai, Phù Sa - Đồng Mô và sông Nhuệ; 624 trạm bơm có nhiệm vụ tiêu úng. Tổng lưu lượng tiêu khoảng 4,33 triệu m3/h.

Tại cuộc họp, các sở chuyên môn cho biết nhiều tuyến đê trọng yếu, đặc biệt là những đoạn qua khu vực đô thị trung tâm, đang bộc lộ nguy cơ mất an toàn; mặt cắt nhỏ, hạ tầng xuống cấp, không còn đáp ứng yêu cầu phòng chống thiên tai trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Nhiều hệ thống thủy lợi quy mô nhỏ, xuống cấp không đáp ứng yêu cầu phòng chống hạn hán, úng ngập, phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh… Các đơn vị, địa phương cũng đề xuất đầu tư một số công trình để khắc phục tình trạng ngập lụt, hạn hán…

Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền nhấn mạnh yêu cầu phải nâng tầm nghiên cứu tổng thể hệ thống đê điều - thủy lợi của Thủ đô, dứt khoát không áp dụng tư duy cũ, không chia nhỏ dự án.

"Hà Nội cần một đề án hiện đại, đồng bộ, có tầm nhìn 100 năm, đủ năng lực ứng phó với các kịch bản mưa lũ cực đoan", Phó Chủ tịch UBND TP. Nguyễn Mạnh Quyền khẳng định.

Do đó, ông Nguyễn Mạnh Quyền đề nghị khi nghiên cứu đầu tư, các tuyến đê phải có mặt cắt tối thiểu hai làn xe, có thể bổ sung thêm làn ở cơ đê hoặc chân đê, bảo đảm vận hành và cứu hộ khi có sự cố.

Đối với những đoạn đê đi qua đô thị phải được kè kiên cố, chỉnh trang, bổ sung chiếu sáng hiện đại; khu vực ngoài đô thị có thể sử dụng chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời. Việc nâng cấp đê phải gắn với tạo cảnh quan, nâng chất lượng không gian đô thị dọc các tuyến sông.

"Dứt khoát phải có tư duy bứt phá, tạo sự thay đổi đồng bộ, khang trang xứng đáng với diện mạo của Thủ đô", Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền yêu cầu các sở, ngành tập trung triển khai nhóm dự án ưu tiên, trong đó, tuyến sông Công - sông Cầu phải được đầu tư đồng bộ toàn tuyến, toàn diện. Với khu vực Xuân Mai - Trần Phú, cần đề xuất giải pháp xử lý dứt điểm, di dời triệt để các hộ dân vùng ngập sâu để bảo đảm an toàn.

Cùng với đó, khu vực di dời phải được nghiên cứu hình thành hồ chứa lớn để điều hòa nước, kết hợp cảnh quan, nuôi trồng thủy sản và phát triển du lịch; đồng thời kè kiên cố toàn bộ, tạo vùng bất khả xâm phạm bảo vệ dân cư phía trong. Các dự án này phải được triển khai trong năm 2026.

Đối với hệ thống thủy lợi, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đề nghị các sở, ngành nghiên cứu tăng cường sử dụng nguồn nước sông Đà, hạn chế khai thác nguồn sông Hồng; đồng thời "làm sống lại" các dòng sông, kênh và hồ chứa. Đặc biệt, nguồn nước và lưu vực phải được liên kết bằng hệ thống trạm bơm, vận hành và giám sát theo thời gian thực, bảo đảm liên thông thoát nước đô thị và nông thôn. 

Để phát huy tối đa năng lực công trình, ông Nguyễn Mạnh Quyền yêu cầu đánh giá toàn diện năng lực hệ thống trạm bơm hiện có; nghiên cứu Trạm bơm Yên Sở sử dụng bộ van hai chiều để vừa tiêu úng cho nội đô, vừa tiêu cho lưu vực sông Nhuệ; khẩn trương hoàn thiện thủ tục để khởi công Trạm bơm Liên Mạc vào ngày 19/12; tiếp tục hoàn thiện thủ tục Trạm bơm Đông Mỹ và nghiên cứu đầu tư hệ thống tiêu Đào Nguyên - Yên Thái.

Đối với trục tiêu sông Nhuệ - sông Đáy, ông Nguyễn Mạnh Quyền đề nghị các sở, ngành phối hợp với đơn vị và địa phương liên quan nghiên cứu phương án mở rộng lưu lượng thoát, trong đó tính toán khả năng hỗ trợ tỉnh bạn xây dựng công trình cửa thoát cuối sông Đáy, bởi "giúp bạn cũng chính là giúp mình".

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội cũng yêu cầu các đơn vị cập nhật với các quy hoạch lớn đang triển khai như trục cảnh quan sông Hồng, khu thể thao Olympic... để phối hợp với các đơn vị chức năng và đơn vị tư vấn hoàn thiện đề án hoàn chỉnh, xứng tầm, tạo sự thay đổi bứt phá, mang lại diện mạo cảnh quan khang trang, hiện đại cho Thủ đô.