Năm 2021 Tổ chức Y tế thế giới chọn chủ đề "Cam kết bỏ thuốc lá" cho Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 nhằm giảm tỷ lệ hút thuốc lá, giảm gánh nặng bệnh tật và tử vong trên toàn cầu do các bệnh liên quan đến thuốc lá.

Thông qua chủ đề này, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) kêu gọi các quốc gia tăng cường thực hiện các dịch vụ cai nghiện thuốc lá, khuyến khích người hút thuốc tiếp cận các dịch vụ cai nghiện thuốc lá theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.

Tại Việt Nam, mục tiêu chính của chiến dịch ngày Thế giới không thuốc lá năm 2021 là “Cam kết bỏ thuốc lá”, hướng tới đạt được 100 triệu người cam kết và bắt đầu nỗ lực bỏ thuốc lá. 

Để thực hiện được mục tiêu này, các chuyên gia khuyến cáo 3 hình thức can thiệp cần có trong Chương trình cai nghiện thuốc lá Quốc gia gồm, đưa lời khuyên cai thuốc lá vào các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ ban đầu; cung cấp đường dây hướng dẫn bỏ thuốc miễn phí và tiếp cận với các loại thuốc cai nghiện thuốc lá miễn phí hoặc chi phí thấp.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá cho hay, chủ đề phòng, chống tại hại thuốc lá năm nay là “Cam kết bỏ thuốc lá”.

Đây là chiến lược quan trọng để giúp các thành viên, cá nhân trong cộng đồng để những ai chưa hút thuốc lá thì cam kết không hút thuốc, những ai đã hút thuốc thì cam kết bỏ thuốc. 

Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, mặc dù việc bỏ hút thuốc hết sức khó khăn nhưng hoàn toàn có thể thực hiện được. Thời điểm đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp theo ông Khuê chính là thời gian phù hợp nhất để người hút thuốc quyết tâm bỏ thuốc lá.

"Từ bỏ thuốc lá là một trong những điều tốt đẹp nhất mà mọi người có thể làm cho sức khỏe của chính mình và những người thân trong gia đình, bạn bè, xã hội đặc biệt trong thời điểm dịch Covid-19 như hiện nay", ông Khuê nêu.

Hiện tại, theo Tổ chức Y tế thế giới, trên thế giới có khoảng 780 triệu người muốn bỏ thuốc lá. Đặc biệt trong đại dịch Covid-19 đã có thêm hàng triệu người muốn bỏ thuốc vì lo ngại hút thuốc làm tăng nguy cơ nhiễm Covid-19 ở những người đã mắc các bệnh mạn tính về tim mạch, hô hấp, ung thư, tiểu đường.

Cũng theo WHO, người hút thuốc lá có khả năng mắc Covid - 19 cao gấp 1,5 lần. Hút thuốc lá cũng như hút thuốc lá thụ động làm tăng nguy cơ mắc và làm trầm trọng hơn các bệnh nền, khiến người mắc Covid-19 có nguy cơ tử vong cao hơn.  

Nhằm hướng tới mục tiêu giảm 1/3 tỉ lệ tử vong do các bệnh không lây nhiễm đến năm 2030, hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá là một trong những ưu tiên hàng đầu của Chính phủ các nước, trong đó có Việt Nam.

Nhằm giảm tỉ lệ hút thuốc lá tại Việt Nam theo TS. Nguyễn Tiến Lâm, chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, Việt Nam cần đưa số điện thoại tư vấn lên vỏ bao thuốc lá; tăng cường truyền thông về đường dây tư vấn cai nghiện thuốc lá; thay đổi hình ảnh cảnh báo, tăng thuế thuốc lá, tăng cường thực thi không khói thuốc. 

Ý kiến của bà Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá cho hay, hiện có nhiều phương pháp và bài thuốc hỗ trợ cai nghiện thuốc lá. Tuy nhiên, ý chí của người hút thuốc mới là yếu tố quan trọng nhất để cai nghiện thành công. 

Do đó, ngoài các giải pháp về thực thi Luật phòng chống tác hại thuốc lá, tăng thuế, xử phạt, bà Hải cho rằng phải có các giải pháp để thay đổi hành vi hút thuốc như liệu pháp tâm lý; lời khuyên, các giải pháp công nghệ.

Ở góc nhìn khác, TS. Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho hay, thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục nghiên cứu tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với các loại thuốc lá, đồng thời, hỗ trợ các cơ quan, đơn vị về việc thực thi nghiêm quy định pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Theo báo cáo của 1.400 bệnh viện trên cả nước, có tới 70-75% bệnh nhân mắc các bệnh không lây nhiễm (tiêu đường, tim mạch,…). có mối liên quan tới việc sử dụng thuốc lá. Thực tế cho thấy bệnh nhân ung thư, đột quỵ do tác hại của thuốc lá đang là gánh nặng của cả xã hội.