"Tiền Quỹ là tiền của dân, doanh nghiệp quản lý có thể dùng số tiền này vào mục đích khác, như vậy, không công bằng với người dân tham gia đóng góp vào Quỹ này”, đại biểu Phạm Văn Hoà nêu quan điểm về Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Sáng 6/4, Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách cho ý kiến về Luật Giá sửa đổi.

Báo cáo trước khi đại biểu thảo luận, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà thông tin, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách và Cơ quan soạn thảo thống nhất xin được giữ quy định về Quỹ Bình ổn giá tại Dự thảo Luật (nếu không quy định về quỹ trong Luật, trường hợp phát sinh cần thiết phải thành lập quỹ, sẽ không có căn cứ để triển khai), bà Hà nêu rõ.

Về Quỹ Bình ổn xăng dầu, Thường trực Ủy ban thẩm tra thông tin, trong quá trình xây dựng Dự thảo Luật, Cơ quan soạn thảo đã gửi xin ý kiến rộng rãi trên trang điện tử của Bộ Tài chính, trong đó có nội dung xin ý kiến đánh giá về sự cần thiết của Quỹ Bình ổn giá, bao gồm cả Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

Ý kiến của nhân dân còn nhiều ý kiến đa chiều, tuy nhiên, đa số ý kiến của các bộ, ngành, địa phương (trong đó có Bộ Công thương, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam) nhất trí về sự cần thiết của Quỹ Bình ổn giá và đề nghị giữ quy định về quỹ bình ổn giá, bao gồm cả Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

Tham gia thảo luận, đồng ý quy định về quỹ bình ổn giá trong dự thảo luật, song đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đề nghị hạn chế thấp nhất việc vận động doanh nghiệp, người dân góp quỹ.

Theo đại biểu, quỹ này Nhà nước phải quản lý, có thể lấy từ nguồn ngân sách, để khi có đột biến thì dùng quỹ này can thiệp thị trường, bình ổn giá cả.

Riêng đối với Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, hiện là quỹ bình ổn giá duy nhất thành lập và duy trì hoạt động, ông Hoà tán thành việc duy trì quỹ này, bởi vừa qua thị trường biến động thì đã sử dụng quỹ này để điều tiết, hạn chế giá xăng dầu tăng quá cao.

Nhưng, vị đại biểu Đồng Tháp cho rằng, quỹ này hiện giao cho doanh nghiệp quản lý là không hợp lý. Ông Hoà đề nghị nên giao quỹ này về Bộ Tài chính quản lý, chứ không để tại doanh nghiệp.

“Không thể nào để Quỹ Bình ổn xăng dầu tại doanh nghiệp. Tiền này là tiền của dân, doanh nghiệp quản lý có thể dùng số tiền này vào mục đích khác, như vậy không công bằng với người dân tham gia đóng góp vào quỹ này, Chính phủ cần nghiên cứu cơ chế phù hợp hơn", ông Hòa đề nghị.

Đại biểu Hoà nhấn mạnh, để giá xăng dầu theo kinh tế thị trường, thì không nên duy trì Quỹ Bình ổn giá xăng, dầu. Do đó, dù hiện tại việc duy trì quỹ này là cần, song đề nghị Chính phủ cần có lộ trình về việc tồn tại của quỹ này.

“Không nên duy trì mãi quỹ này vì không hợp lý, không công bằng”, ông Hòa tỏ rõ quan điểm.

Cũng quan tâm đến Quỹ, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Quốc hội Tạ Văn Hạ nhìn nhận, Quỹ bình ổn giá xăng, dầu vừa qua có rất nhiều bất cập.

Ông Hạ nêu rõ, đây là quỹ ngoài ngân sách, không dùng ngân sách nhà nước, nhưng được doanh nghiệp trích lập và sử dụng nhưng mức trích lập, mức chi lại dựa trên quyết định của cơ quan quản lý nhà nước là Bộ Công thương là một bất cập.

Mặt khác, tiền trích quỹ là tiền của người dân. Chẳng hạn, giá xăng dầu là 10 đồng thì người dân phải trả 13 đồng để trích 3 đồng vào quỹ. Ông Hạ cho rằng, việc trích lập quỹ theo cách này chưa hợp lý, có thể dẫn đến doanh nghiệp đang quản lý quỹ sử dụng không công khai, minh bạc

Trong khi đó, theo đại biểu Hạ, chính doanh nghiệp cũng kêu khổ. “Lúc lên cao quá, mà khoản quỹ trích đã hết rồi thì doanh nghiệp cũng than trời”, ông Hạ phản ánh. Việc điều hành giá xăng, dầu, theo đại biểu, nhà nước có thể can thiệp bằng nhiều chính sách khác như thuế, phí, và việc dự trữ quốc gia về xăng, dầu.

Hồi âm ý kiến đại biểu, đại diện Ban soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến về việc quản lý chặt chẽ Quỹ Bình ổn giá xăng, dầu để quỹ này hoạt động công khai, minh bạch.

Song, ông Phớc cũng giải thích, việc bình ổn giá xăng dầu không chỉ bằng Quỹ Bình ổn giá xăng, dầu. Vừa qua, Chính phủ đã trình Quốc hội thực hiện bình ổn giá thông qua các công cụ khác như thuế, phí, Bộ trưởng giải thích.

Theo nghị trình, dự án Luật Giá (sửa đổi) sẽ được Quốc hội tiếp tục thảo luận, thông qua tại kỳ họp thứ năm (tháng 5/2023).