Kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng Jawaharlal Nehru đặt nền móng đầu tiên cho mối quan hệ hữu nghị giữa hai nước hơn 50 năm về trước, đến nay, quan hệ Việt Nam - Ấn Độ luôn là mối quan hệ đặc biệt chân thành và thắm thiết.

Thủ tướng Jawaharlal Nehru chính là một trong những vị khách đầu tiên thăm Việt Nam sau chiến thắng lừng lẫy Điện Biên Phủ năm 1954. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã sang thăm Ấn Độ tháng 2/1958 và một năm sau đó, Tổng thống Ấn Độ Rajendra Prasad đến thăm Việt Nam.

Tháng 1/1972, hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Kể từ đó, mối quan hệ hữu nghị Việt Nam - Ấn Độ tiếp tục phát triển không ngừng và trở thành đối tác toàn diện vào năm 2003. Tháng 7/2007, quan hệ chính trị giữa hai nước tiếp tục được nâng lên một tầm cao mới, trở thành đối tác chiến lược của nhau.

Những năm qua, Ấn Độ luôn coi Việt Nam là trụ cột quan trọng trong chính sách hướng Đông của mình. Trong quan hệ chính trị, hai nước có nhiều điểm tương đồng và lợi ích chung, nên thường xuyên hợp tác, ủng hộ lẫn nhau, đồng thờiø chia sẻ quan điểm trên nhiều vấn đề tại các diễn đàn thế giới và khu vực.

Trong lĩnh vực kinh tế, kể từ năm 2007, trên nền tảng quan hệ đối tác chiến lược, trao đổi thương mai hai nước đã có những bước tiến vượt bậc, đạt tới 3,94 tỷ USD năm 2012, tăng gấp hơn 54 lần so với năm 1995.

Đặc biệt, hợp tác công nghiệp có nhiều bước phát triển quan trọng, nhất là trong các lĩnh vực như dầu khí, năng lượng, hóa chất, thép… Nhiều dự án đã được thiết lập, như dự án liên doanh thăm dò dầu khí giữa Tổng công ty Dầu khí quốc gia Ấn Độ (ONGC) và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), dự án thành lập liên doanh đầu tư nhà máy liên hợp thép tại Hà Tĩnh giữa Tổng công ty Thép Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam với Tập đoàn thép Tata…

Tuy nhiên, vốn đầu tư của Ấn Độ mới đạt chưa tới 300 triệu USD, đứng thứ 30/101 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam. Việt Nam cũng gần như chưa có dự án đầu tư lớn sang Ấn Độ, đáng kể nhất mới chỉ có Dự án Công ty Phát triển đầu tư công nghệ India của Công ty Phát triển đầu tư công nghệ FPT, với tổng vốn đầu tư khiêm tốn 150.000 USD.

Xét trên nền tảng quan hệ đối tác chiến lược, cũng như ở góc độ thị trường, thương mại - đầu tư giữa Việt Nam - Ấn Độ có quy mô dân số thuộc hàng lớn nhất thế giới, các con số trên được cả hai nước đánh giá là chưa tương xứng với tiềm năng.

Vì vậy, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Ấn Độ lần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ là cơ hội để lãnh đạo hai nước cùng nhìn lại những thành công từ lịch sử quan hệ hữu nghị truyền thống, lấy đó là nền tảng để tiếp tục thúc đẩy hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là thương mại và đầu tư, nhằm sớm hiện thực hóa mục tiêu 7 tỷ USD thương mại hai chiều vào năm 2015, mà hai nước đã đặt ra.

Phan Long