Du lịch Việt Nam đã có tốc độ tăng trưởng cao trong nhiều năm. Tuy nhiên, tại thời điểm hiện nay, lượng khách quốc tế đến Việt Nam lại có xu hướng sụt giảm mạnh và ngành du lịch đứng trước nguy cơ tăng trưởng âm trong năm 2015. Theo số liệu của Tổng cục Du lịch và Hiệp hội Du lịch Việt Nam, lượng khách quốc tế đến Việt Nam đã giảm 11 tháng liên tiếp, 5 tháng đầu năm 2015 đã sụt giảm 12,6% so với cùng kỳ, chỉ đạt 2,3 triệu lượt khách.

Nguyên nhân của việc sụt giảm, theo các chuyên gia, ngoài lý do khách quan là kinh tế thế giới tiếp tục khó khăn, còn do du lịch nước ta chưa hấp dẫn, thiếu những điểm đến mới, tình trạng “bắt chẹt” du khách vẫn xảy ra. Và một nguyên nhân quan trọng được các chuyên gia chỉ ra, đó là thủ tục visa còn phức tạp và tốn kém.

Trong những giải pháp được Hiệp hội Du lịch Việt Nam kiến nghị nhằm cứu vãn sự tụt dốc của ngành du lịch thìø giải pháp tháo gỡ rào cản visa được các chuyên gia coi là mấu chốt và đem lại hiệu quả tức thì. Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO) cũng đánh giá, chính sách về visa sẽ có tác động lớn đến dòng chảy du lịch quốc tế.

Một báo cáo của UNWTO nhấn mạnh, Việt Nam có dư địa để tăng trưởng từ 8-18% số lượng khách du lịch quốc tế, đồng nghĩa với việc thu về thêm hàng trăm triệu USD nếu tạo thuận lợi cho việc cấp thị thực.

Điều này không phải không có cơ sở khi nhìn vào số liệu thống kê đối với các nước đã được Việt Nam miễn giảm visa. Lượng khách đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Nga, Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan và Đan Mạch tăng trung bình 5% hàng năm. Quý I năm 2015 đã  tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Lượng khách từ Hàn Quốc tăng mạnh nhất, với 13% trong năm 2014 và 31% trong quý I năm 2015. Lượng khách đến từ Phần Lan cũng tăng 28% trong quý I năm 2015.

Tại Diễn đàn Doanh nghiệp (VBF) giữa kỳ mới đây, ông Ken Atkinson, Trưởng nhóm Công tác du lịch, đã đưa ra một ví dụ sinh động. Với việc miễn thị thực cho nhóm quốc gia châu Âu, Bắc Mỹ, Australia và NewZealand, Việt Nam đã đón thêm khoảng 10% lượng khách đến từ các nước này. Dựa trên số ngày lưu trú trung bình hiện tại vào khoảng 11,3 ngày và mức chi tiêu trung bình một ngày vào khoảng 102 USD, thì tổng chi tiêu sẽ tăng thêm khoảng 200 triệu USDâ. Con số này cao hơn rất nhiều so với 11 triệu USD phí thị thực.

Hiện tại, Việt Nam mới chỉ miễn visa cho 16 quốc gia, trong đó có 9 quốc gia ASEAN là trên nguyên tắc có đi có lại. Không chỉ “lép vế” hơn các nước bạn về số lượng quốc gia miễn visa, du lịch Việt Nam còn được xem là kém hấp dẫn do lệ phí visa đắt đỏ hơn và thủ tục phức tạp hơn so với các nước bạn. Trong khi mức phí visa của Campuchia, Lào, Indonesia chỉ 30 USD thì phí visa của Việt Nam là 45 USD và bị yêu cầu rất nhiều giấy tờ. Những thủ tục rườm rà này đôi khi khiến cho du khách và cả các hãng lữ hành nản lòng khi phải tốn nhiều thời gian và công sức.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch Huỳnh Nhật Tiến chia sẻ tại VBF: “Quan điểm của Chính phủ là sẽ tiếp tục mở rộng diện miễn visa đơn phương cho thêm nhiều quốc gia. Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bộ Ngoại giao và Bộ Công an đang phối hợp, gấp rút lên danh mục các nước được miễn visa để sớm trình Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời cũng tính toán đơn giản hóa thủ tục cấp visa, chấn chỉnh lại việc cấp visa tại sân bay, visa quá cảnh và visa điện tử, để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho khách du lịch”.

Đại diện Bộ Công an, Thứ trưởng Trần Việt Tân cũng cho biết, hiện có nhiều quy định mở rộng, thông thoáng hơn trong Luật Xuất nhập cảnh mới được ban hành, trong đó có việc mở rộng đối tượng được cấp visa tại cửa khẩu. Tuy nhiên, việc này vẫn đang gặp khó khăn do cơ sở hạ tầng còn nhiều hạn chế, dẫn đến ùn tắc. Bộ cũng đang phối hợp với các bộ, ngành khác, khẩn trương nghiên cứu miễn visa đơn phương cho nhiều quốc gia, trong đó có các nước thuộc EU, các nước Đông Bắc Á và Nam Á. Khách quá cảnh tại Việt Nam cũng đã không phải xin visa quá cảnh, trong thời gian quá cảnh nếu muốn vào Việt Nam du lịch sẽ được tạo điều kiện cấp visa thuận lợi. Thủ tục xin visa cũng đã được cải tiến đơn giản hơn trước nhiều. Thứ trưởng Trần Việt Tân cũng thừa nhận, lệ phí visa ở Việt Nam cao hơn nhiều so với các nước và sẽ nghiên cứu việc giảm phí để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho khách nước ngoài đến Việt Nam du lịch dễ dàng, thuận lợi.