Trình bày báo cáo tình hình thực hiện Nghị quyết số 19 về những nhiệm vụ giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, định hướng đến năm 2020 tại Hội nghị Chính phủ với các địa phương năm 2016 diễn ra sáng 28/12, Phó thủ tướng cho biết thay vì ban hành vào tháng 3-4 hằng năm, năm nay Nghị quyết 19 được ban hành ngay từ đầu năm.

Lần đầu tiên Nghị quyết được đưa vào bàn trong hội nghị Chính phủ với các địa phương để các bộ, ngành cùng địa phương cùng nhau hiểu và cùng vào cuộc để tạo sức bật mới trong cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Nghị quyết xây dựng theo chuẩn mực quốc tế, với những chỉ số, chỉ tiêu được nêu trong báo cáo về môi trường kinh doanh của Ngân hàng Thế giới (WB), báo cáo năng lực cạnh tranh toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF)… đặt ra cách nhìn phù hợp với yêu cầu, nguyện vọng của cộng đồng DN.

Đây không chỉ là hình ảnh, vị thế quốc gia mà còn thế mạnh trong thu hút đầu tư, cạnh tranh của nền kinh tế, trong đàm phán các cam kết thương mại quốc tế. Tín nhiệm quốc tế cao thì chi phí vốn của cả quốc gia và DN đều giảm.

Qua trình bày tại hội nghị, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết một loạt chỉ số về môi trường kinh doanh cho thấy Việt Nam ở mức trung bình. Chỉ số tốt nhất đứng thứ 60 và có những chỉ số đứng thứ 116-120.

Nói về môi trường kinh doanh do WB đánh giá, xếp hạng qua 3 năm Việt Nam thực hiện Nghị quyết 19 (2014-2016), Phó thủ tướng cho biết trong 10 nhóm chỉ tiêu có đến 41 chỉ tiêu cụ thể để đánh giá, chấm điểm.

Việt Nam hiện xếp hạng thứ 82, có những thủ tục rất tốt như cấp phép xây dựng đứng thứ 24 nhưng khởi sự kinh doanh đứng thứ 121, đặc biệt thuế, bảo hiểm dù đã cải tiến rất nhiều nhưng vẫn đứng 167, giải quyết tranh chấp, phá sản xếp thứ 125.

Còn báo cáo của WEF về xếp hạng năng lực cạnh tranh toàn cầu chia làm 3 trụ cột với 12 nhóm tiêu chí và 114 tiêu chí cụ thể.

So sánh tương quan với các nước ASEAN về môi trường kinh doanh, Phó Thủ tướng nhấn mạnh để đạt được mục tiêu mức trung bình của ASEAN-4, Việt Nam sẽ phải nỗ lực rất nhiều trong việc cải thiện các chỉ số cụ thể.

"Hiện nay chúng ta xếp thứ 82, để lọt vào trung bình ASEAN-6, tính cả Singapore, thì chúng ta phải tiến tới vị trí 56, còn nếu muốn lọt vào trung bình ASEAN-4 thì chúng ta phải đứng thứ 43 trên thế giới”, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam lưu ý.

Nêu một số ví dụ về việc cải thiện chỉ số khởi sự kinh doanh, nhiều người thường nghĩ là của Bộ KH&ĐT, đổi mới sáng tạo thuộc trách nhiệm của Bộ KH&CN hay cấp phép xây dựng thuộc Bộ Xây dựng… Phó thủ tướng cho biết có rất nhiều chỉ tiêu cụ thể trong từng chỉ số là của các bộ, ngành khác.

Ví dụ trong khởi sự kinh doanh, có thủ tục khắc dấu trước đây thuộc Bộ Công an, mua bán hóa đơn thuộc. Ví dụ thứ hai là cấp phép xây dựng đứng thứ 24/190 có thủ tục phòng cháy, chữa cháy thuộc Bộ Công an, chứng nhận về sở hữu công trình sau khi hoàn thành của Bộ TN&MT…

Theo Phó thủ tướng, có tới 80% nhiệm vụ trong Nghị quyết 19 cần sự phối hợp liên ngành, vì vậy rất cần làm rõ phần việc, trách nhiệm của từng bộ, ngành trong từng chỉ tiêu, chỉ số về môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Nhìn lại quá trình thực hiện Nghị quyết 19 trong 3 năm 2014 -2016, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết năm đầu tiên Nghị quyết đề ra 50 nhóm giải pháp, nhiệm vụ, thực hiện được 8, đang thực hiện 17 giải pháp chưa có kết quả rõ ràng. Năm 2015 có 73 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, đã thực hiện được 44%, đang thực hiện 23% và chưa thực hiện 33%. Năm 2016 có tới 83 nhóm giải pháp, nhiệm vụ đã thực hiện được 42% nhưng mới qua 8 tháng và nếu tính đủ 1 năm thì tỷ lệ đã thực hiện sẽ vượt 30% so với các năm trước.

Điều đó cho thấy số giải pháp được thực hiện ngày càng nhiều, đạt kết quả rõ rệt trong các chỉ tiêu. Một số bộ, ngành, địa phương đã vào cuộc quyết liệt, tuy nhiên, vẫn còn khoảng cách từ văn bản xuống đến thực tế.

“Nghị quyết năm nay đưa ra khoảng 250 nhóm giải pháp, nhiệm vụ với tinh thần càng cụ thể càng tốt và giao cho từng bộ, ngành, địa phương”, Phó thủ tướng nói.

Nhấn mạnh đến thực tế hầu hết các chỉ số về môi trường kinh doanh của Việt Nam được cải thiện nhiều nhưng các nước khác cũng tiến rất nhanh, Phó thủ tướng cho rằng cần phải có sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa, đặc biệt là khâu thực hiện ở địa phương.

“Về thuế, chúng ta cải cách cơ bản trên văn bản nhưng thực thi còn khoảng cách và để văn bản xuống đến thực tế, cần các sở, ngành, địa phương vào cuộc cùng Trung ương. Hay trong khởi sự kinh doanh thì thủ tục đăng ký DN theo văn bản quy định mất 3 ngày nhưng khảo sát thực tế ở địa phương lại lên đến 5 ngày. Rõ ràng mức độ vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương còn khác nhau”.