Việc chậm xây dựng khiến Đồng Nai bỏ lỡ cơ hội đầu tư các dự án có vốn đầu tư lên đến hàng tỷ USD.

Vướng quy hoạch sử dụng đất

“Các KCN của tỉnh Đồng Nai hầu như đã lấp đầy, diện tích cho thuê đã đạt trên 84%. Năm 2020, Đồng Nai được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận bổ sung 5 KCN mới, với diện tích 7.104 ha vào quy hoạch, song đến nay vẫn chưa xây dựng được”, ông Phạm Văn Cường, Phó trưởng ban phụ trách Ban Quản lý các KCN tỉnh Đồng Nai cho biết.

Trong số 5 KCN mà Đồng Nai được bổ sung cách đây 2 năm, thì 3 KCN là Bàu Cạn - Tân Hiệp (2.623 ha), Xuân Quế - Sông Nhạn (3.595 ha), Long Đức 3 (244,5 ha) đang gặp nhiều vướng mắc liên quan đến quy hoạch. Vào cuối tháng 7/2022, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã trình Chính phủ chủ trương đầu tư 3 dự án KCN này (Văn bản số 5182).

Trong văn bản trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ, theo quy định tại Điều 31, Luật Đầu tư, quyết định đầu tư dự án KCN thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ.

Về quy hoạch, trong 4 quy hoạch ngành quốc gia đã được phê duyệt thì không có nội dung quy hoạch đối với các dự án KCN Bàu Cạn - Tân Hiệp, Xuân Quế - Sông Nhạn và Long Đức 3 tại Đồng Nai.

Bên cạnh đó, quy hoạch tỉnh Đồng Nai theo Luật Quy hoạch chưa được phê duyệt, danh mục dự án kèm theo quy hoạch chưa có 3 dự án KCN này. Vì vậy, việc thực hiện 3 dự án KCN trên là khác với quy hoạch sử dụng đất tỉnh Đồng Nai đã được phê duyệt.

Ngoài ra, theo Quyết định số 326/QĐ-TTg, ngày 9/3/2022 của Chính phủ, Đồng Nai được phân bổ chỉ tiêu đất KCN trong quy hoạch sử dụng đất quốc gia đến năm 2030 và kế hoạch sử dụng đất quốc gia đến năm 2025 là 18.543 ha và 12.470 ha. Sau khi trừ đi chỉ tiêu đất KCN đã thực hiện, chỉ tiêu sử dụng đất KCN còn lại của Đồng Nai đến năm 2025 là 2.199 ha và đến năm 2030 là 8.272 ha. Việc thực hiện 3 dự án KCN dù phù hợp với quy hoạch sử dụng đất quốc gia đến năm 2030, nhưng vượt quá phân bổ chỉ tiêu đất KCN trong kế hoạch sử dụng đất quốc gia đến năm 2025.

Trong khi đó, ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, 3 KCN Long Đức 3, Xuân Quế - Sông Nhạn, Bàu Cạn - Tân Hiệp chưa có trong danh mục các công trình dự án kèm theo điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016-2020) của tỉnh Đồng Nai được Chính phủ phê duyệt tại Nghị quyết số 74/2017.

Phản hồi ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên Môi trường, tỉnh Đồng Nai cho biết đã phân bổ chỉ tiêu đất cho dự án KCN Long Đức 3, Xuân Quế - Sông Nhạn, Bàu Cạn - Tân Hiệp cho huyện Long Thành và Cẩm Mỹ để lập điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đến năm 2020. HĐND huyện Long Thành, Cẩm Mỹ đã ban hành nghị quyết thông qua điều chỉnh các quy hoạch sử dụng đất cấp huyện. Hiện tại, tỉnh Đồng Nai chưa phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đến năm 2020 của các huyện Long Thành, Cẩm Mỹ. Còn việc lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện giai đoạn 2021-2030 trên địa bàn Đồng Nai đang thực hiện và sẽ tích hợp chỉ tiêu quy hoạch đất KCN đã được Chính phủ chấp thuận vào quy hoạch giai đoạn 2021-2030 huyện Cẩm Mỹ và Long Thành để trình phê duyệt theo quy định.

Kiến nghị cho triển khai, nhưng phải phân kỳ đầu tư

Ông Phạm Văn Cường cho biết, việc khởi công xây dựng Sân bay quốc tế Long Thành đã gia tăng cơ hội thu hút đầu tư vào các KCN Đồng Nai. Trong thời gian qua, việc thiếu quỹ đất công nghiệp dẫn đến Đồng Nai bỏ lỡ cơ hội đầu tư các dự án có vốn đầu tư lên đến hàng tỷ USD. Để tận dụng cơ hội này, tỉnh Đồng Nai đã kiến nghị Chính phủ cho phép triển khai 3 dự án KCN nói trên để đón đầu làn sóng đầu tư khi sân bay Long Thành đi vào vận hành năm 2025.

Liên quan vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận thấy, đề nghị của tỉnh Đồng Nai có thể xem xét được vì tỉnh đã cam kết cập nhật 3 KCN vào quy hoạch sử dụng đất sau khi Chính phủ cho phép bổ sung vào quy hoạch phát triển KCN. Mặc dù chưa cập nhật theo cam kết, nhưng tỉnh Đồng Nai đã ban hành các quyết định phê duyệt quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 của huyện Cẩm Mỹ và Long Thành.

Ngoài ra, Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã trả lời tỉnh Đồng Nai rằng, việc phê duyệt quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030 huyện Cẩm Mỹ trước quy hoạch tỉnh Đồng Nai là có cơ sở pháp lý. Vì vậy, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chủ trương xây dựng 3 KCN có thể được xem xét theo đề xuất của tỉnh Đồng Nai nếu được Thủ tướng Chính phủ đồng ý.

Dù vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư dẫn Nghị định 35/2022/NĐ-CP, trong đó có điều khoản KCN có diện tích trên 500 ha phải được phân kỳ đầu tư, mỗi giai đoạn không quá 500 ha; dự án KCN với quy mô diện tích 1.000 ha được xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư trong trường hợp KCN thu hút dự án đầu tư thực hiện cụm liên kết ngành với tổng vốn đầu tư của các dự án trong cụm liên kết ngành tối thiểu tương đương 2 tỷ USD hoặc 45.000 tỷ đồng.

Vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị giao tỉnh Đồng Nai tổ chức lập và phê duyệt quy hoạch chung xây dựng cho toàn bộ phần diện tích đất đã được quy hoạch cho phát triển 3 KCN trên theo hướng hình thành cụm liên kết ngành với hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ.