Ghi nhận tại các địa phương vừa phải chịu các đợt lũ lịch sử quét qua tại các tỉnh miền TRung, đặc biệt là 4 tỉnh Thừa Thiên Huế, Quảng Trị, Quảng Bình và Hà Tĩnh, không chỉ nhà dân mà những công trình, trường học; hệ thống giao thông, công sở cũng tan hoang sau lũ…

Mưa lũ đi qua, xót xa ở lại

Sau trận ngập lụt lịch sử, người miền Trung giờ trắng tay, thứ còn lại chỉ là bùn đất, rác thải cùng sự nghèo khổ, mất mát. Không biết bao giờ, người dân vùng lũ mới quay lại được nhịp sống thường nhật.

Sau hơn nửa tháng cơn đại hồng thủy "nuốt chửng" khu vực miền Trung, đặc biệt là Quảng Bình, Quảng Trị, Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế.... thì giờ đây nước cũng đã bắt đầu rút dần, người dân trở về nhà và bắt đầu dọn dẹp.

Nhìn sự tàn khốc mà bão lũ để lại thực sự khiến ai nhìn thấy cũng phải xót xa. Lũ chồng lũ đã cuốn phăng đi mọi thứ, đẩy hàng triệu người dân khu vực này vào cảnh trắng tay.

Tại Quảng Trị, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Hưng cho biết, tỉnh Quảng Trị là nơi ảnh hưởng và chịu thiệt hại nặng nề nhất do mưa lớn gây ngập lụt trên diện rộng ở tất cả các huyện, thị xã, thành phố. Từ ngày 7/10 đến ngày 22/10, lũ lụt đã khiến 98 trong tổng số 124 xã, phường, thị trấn của tỉnh bị ngập lụt, chia cắt.

Toàn tỉnh Quảng Trị có trên 61.000 hộ với gần 194.000 người bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi lũ lụt. Chính quyền và các lực lượng chức năng tỉnh Quảng Trị đã sơ tán 15.000 hộ với trên 49.000 người đến các địa điểm an toàn.

Trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có 50 người chết, 4 người mất tích, 25 người bị thương do lũ lụt; gần 1.400ha ao, hồ nuôi thủy sản, hơn 2.500ha rau màu bị ngập lụt; trên 553.000 con gia súc, gia cầm bị lũ cuốn trôi. Các tuyến Quốc lộ 15D, 9D, 49C, 9, đường Hồ Chí Minh nhánh Tây và các đường liên tỉnh bị sạt lở đặc biệt nghiêm trọng.

Còn tại Quảng Bình, cơn “đại hồng thủy” gần như “nuốt chửng” cả một vùng với gần một tuần chơi vơi trong biển nước. Theo thống kê ban đầu, toàn tỉnh Quảng Bình có 8 người chết, 40 người bị thương. Sau lũ, người dân địa phương gặp phải muôn vàn khó khăn như lương thực, thực phẩm, khôi phục sản xuất, xử lý môi trường…

Theo đại diện UBND tỉnh Quảng Bình, tỉnh Quảng Bình đã quyết định hỗ trợ ngay mỗi gia đình bị ảnh hưởng do lũ lụt số tiền 1 triệu đồng để góp phần khắc phục hậu quả, ổn định cuộc sống trước mắt.

Một trong những vùng bị ngập nặng nhất gần như 100% hộ dân bị lũ nhấn chìm nhà cửa và tài sản là huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Ông Đặng Đại Tình, Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình cho biết: “Toàn bộ 26 xã, thị trấn trên toàn huyện bị ngập trong lũ, trong đó điểm ngập sâu nhất 4,8m vượt tất cả các đỉnh lũ trước đây, khiến 32.000 hộ dân bị ngập sâu. Chúng tôi đã huy động toàn bộ lực lượng, phương tiện hỗ trợ giúp dân sơ tán từ chỗ thấp lên cao (cao điểm di dời 1.600 hộ dân)”.

Theo ông Tình, hiện nay, nước trên địa bàn huyện Lệ Thủy đang rút nhanh nhưng vẫn còn 1.000 hộ dân ở vùng trũng vẫn chịu cảnh ngập tứ phía. Hiện tại, lực lượng chức năng cùng các đoàn tài trợ đồ ăn, thức uống đã tiếp cận nhà dân để hỗ trợ trước mắt, chống cái đói cho dân và thu dọn đồ đạc, nước rút đến đâu dọn dẹp đến đó….

Hà Tĩnh là địa phương bị lũ bao vây sau 2 tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị. Tuy nhiên, cơn lũ đến quá nhanh đã khiến hàng vạn nhà dân bị nhấn chìm.

Chánh văn phòng Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Hà Tĩnh, ông Ngô Đức Hợi cho hay: Thời điểm cao nhất có 118 xã, phường, thị trấn với 41.252 hộ/147.136 người của 11 huyện, thành phố bị ngập lụt.

Theo đó, huyện Cẩm Xuyên nặng nề nhất với 19 xã, 13.339 hộ với 43.028 người; Thạch Hà 17 xã, 10.588 hộ với 42.352 người; TP Hà Tĩnh 15 xã, phường, 8.300 hộ với 29.050 người; Can Lộc 14 xã, 2.257 hộ với 11.285 người; Kỳ Anh 13 xã, 971 hộ với 3.048 người; TX Kỳ Anh 11 xã, phường 2.547 hộ với 8.746 người; Lộc Hà 11 xã, 3.430 hộ với 10.745 người.

Hương Khê 8 xã, 366 hộ với 1.171 người; Nghi Xuân 4 xã, 237 hộ dân với 793 người; Vũ Quang 3 xã, 310 hộ với 760 người; Đức Thọ 3 xã, 111 hộ với 310 người.

Phó Chủ tịch UBND huyện Cẩm Xuyên Phạm Hoàng Anh cho hay: Đây là một trận lũ lụt lịch sử với Cẩm Xuyên. Đỉnh lũ này cao hơn đỉnh lũ lịch sử năm 2010 là 0,7m. Ngoài lượng mưa dồn dập thì lượng nước lớn từ hồ Kẻ Gỗ xả tràn khiến nước lũ lên quá nhanh, gây ngập 150 thôn của 19 xã, thị trấn. Đặc biệt, 7 xã Cẩm Mỹ, Cẩm Duệ, Cẩm Thành, Cẩm Vịnh, Cẩm Thạch, Cẩm Quang, Cẩm Quan bị ngập sâu và cô lập hoàn toàn.

“Dù đã chủ động ứng phó nhưng mưa lũ đã khiến 6 người tử vong và thiệt hại nặng nề về tài sản, hiện chưa thể thống kê hết”, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Hoàng Trung Dũng nói.

Gượng dậy…

Nước lũ bắt đầu rút, cuộc sống dù còn đầy khó khăn, nhưng người dân miền Trung đang gượng dậy sau cơn đại hồng thủy để đần trở lại cuộc sống bình thường.

Sau 6 ngày bị lũ nhấn chìm, “tâm lũ” Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh vẫn còn nhiều nhà dân bị cô lập. Nước rút đến đâu, người dân dọn dẹp đến đó. Nước sạch chưa có giọt nào, dân vùng lũ phải xách từng xô nước lũ đục ngầu, hôi hám để rửa bát, lau dọn đồ đạc. 

Thống kê từ Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai cho thấy, trong gần 1 tháng qua, tại 6 tỉnh miền Trung từ Hà Tĩnh đến Quảng Nam đã chịu ảnh hưởng trực tiếp 3 cơn bão (5,6,7) và 2 đợt áp thấp nhiệt đới, gây ra 2 đợt mưa lớn kéo dài, tổng lượng mưa phổ biến trên 1.000 mm. Riêng Quảng Trị và Thiên Thiên Huế mưa tới 2.500 mm và vượt mưa lũ lịch sử năm 1999. Lũ lớn, đặc biệt lớn xuất hiện trên 16 tuyến sông trên khu vực, gây ngập lụt trên phạm vi rộng, ảnh hưởng tới 317.597 hộ với 1,2 triệu người tại 427 xã thuộc 6 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Quảng Nam. Đây cũng là đợt lũ kéo dài nhất (15 ngày).

Cùng với đó, trên tuyến núi cũng đã xảy ra 268 điểm sạt lở, trong đó có một số địa điểm sạt lở nghiêm trọng như Thủy điện Rào Trăng 3, Trạm kiểm lâm số 67 (tỉnh Thừa Thiên Huế); địa bàn các xã thuộc huyện Hướng Hóa (tỉnh Quảng Trị). Thống kê cho thấy đây là đợt thiên tai gây hậu quả nghiêm trọng, khốc liệt tác động đến hầu hết các hoạt động kinh tế, xã hội, thiết chế hạ tầng từ vùng biển, đồng bằng cho đến trung du, miền núi.

Ngày 24/10 Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có mặt tại Quảng Bình và các tỉnh khác để làm việc với lãnh đạo chính quyền địa phương, các đơn vũ trang tại các tỉnh miền Trung về công tác khắc phục hậu quả mưa lũ và tìm kiếm cứu nạn.

Tại các buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gửi lời hỏi thăm ân cần của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cơ quan Trung ương đến chính quyền, đồng bào, chiến sĩ các tỉnh miền Trung, đặc biệt là những gia đình có cán bộ hy sinh khi làm nhiệm vụ; người bị chết do thiên tai, lũ lụt gây ra.

Thủ tướng đánh giá cao sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, chính quyền địa phương, lực lượng vũ trang trong công tác triển khai các biện pháp ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai. Trong đó, chính quyền địa phương các tỉnh, các đơn vị của Bộ Quốc phòng; Bộ Công an, các lực lượng liên quan đã chấp hành nghiêm sự chỉ đạo của Chính phủ trong giúp dân ứng phó với mưa lũ vì vậy mà đã giảm được thiệt hại cho nhân dân.

“Qua đợt thiên tai cũng thấy được tinh thần "tương thân, tương ái" của đồng bào, nhân dân ta đã chung tay chia sẻ khó khăn với đồng bào các tỉnh miền Trung”, Thủ tướng nói.

Tuy nhiên do mưa lũ quá lớn, thiên tai khắc nghiệt nên các tỉnh miền Trung vẫn phải gánh chịu những thiệt hại lớn với 119 người chết, 21 người mất tích, nhiều cơ sở hạ tầng bị hư hỏng nặng. Hiện nay, nhiều khu vực vẫn còn bị cô lập, nhiều gia đình thiệt hại nặng, trường học chưa thể đón học sinh trở lại… Chính vì vậy, đề nghị các cơ quan, chính quyền địa phương cần triển khai ngay các công việc không để người dân đói, rét, bệnh tật, sớm đưa học sinh trở lại trường.

Thủ tướng Chính phủ đã quyết định tạm cấp 500 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2020 bổ sung kinh phí cho 5 tỉnh miền Trung, mỗi tỉnh 100 tỷ đồng (Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam) để thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn, chính sách an sinh xã hội và khắc phục hậu quả thiên tai theo chế độ, chính sách của Nhà nước.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu UBND 5 tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế, Quảng Nam căn cứ tình hình thực tế tại địa phương, có trách nhiệm sử dụng nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ, chủ động sử dụng ngân sách địa phương và các nguồn tài chính hợp pháp khác để kịp thời thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn, chính sách an sinh xã hội và khắc phục hậu quả thiên tai theo chế độ, chính sách của Nhà nước, bảo đảm đúng đối tượng, chế độ quy định tại Nghị định số 136/2013/NĐ-CP ngày 21/10/2013 của Chính phủ quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội và các văn bản pháp luật có liên quan.