Dân khốn khó mưu sinh 

Trên diện tích gần 22 ha ở Bãi tắm Thống Nhất, khối phố Hà My Đông B, đã có 4 nhà đầu tư thay phiên nhau đổi vai làm chủ, nhưng Dự án vẫn nằm bất động suốt 13 năm qua. 186 hộ dân thuộc diện di dời nơi đây lao đao theo Dự án Khu du lịch Làng Chài, gia đình ông Nguyễn Được, thương binh hạng 4/4 là một trong nhiều gia đình như thế. Do không được cơi nới, xây mới nên cả 3 thế hệ gia đình ông với gần 20 nhân khẩu phải chen nhau sống trong ngôi nhà chật chội, ẩm thấp và tạm bợ.

Không những vậy, hệ lụy của những dự án “treo” là người dân phải sử dụng cơ sở hạ tầng giao thông, y tế, trường học xuống cấp. Cách Bãi tắm Thống Nhất không xa là 2 dự án ven biển Cửa Đại (TP. Hội An): Trong đó có Khu Nghỉ dưỡng sinh thái biển Hideway. Mùa mưa năm ngoái, những hạng mục xây dựng ban đầu của Dự án bỗng chốc đổ ập xuống biển vì xâm thực của cửa biển. Hậu quả là, dự án bị bỏ hoang, chính quyền địa phương thì loay hoay không tìm được hướng xử lý. 

Một chủ đầu tư có dự án tại Hội An cho biết, họ đã bỏ ra khoảng 200 tỷ đồng để xây dựng 26 căn biệt thự và cơ sở hạ tầng với chất lượng 4 - 5 sao, nhưng tất cả đã đổ xuống biển - theo đúng nghĩa đen của từ này. Để cứu doanh nghiệp, tỉnh Quảng Nam đã bỏ 10 tỷ đồng xây một bờ kè kiên cố kéo dài gần 1 km, nhưng cho tới nay vẫn chưa có tác dụng, trong khi các chủ đầu tư chỉ biết than trời, trách biển.

Trong khi chính quyền đã có nhiều động thái đồng hành tháo gỡ khó khăn cùng doanh nghiệp, thì trái lại, các doanh nghiệp cứ bình chân như vại, bởi họ biết một khi đã chuyển tiền sử dụng đất, tiến hành bồi thường giải phóng mặt bằng, ký quỹ đầu tư, xây dựng một vài hạng mục của dự án… thì chính quyền khó có thể thu hồi. Nếu có chăng, thì đành… nộp phạt vài chục triệu đồng do chậm tiến độ. Nan giải hơn cả vẫn là vấn đề giải quyết hậu quả của các dự án đang xây dựng dang dở, bởi nếu có thu hồi giao lại cho nhà đầu tư mới, thì việc định giá cơ sở vật chất và chuyển giao gặp không ít khó khăn, đó là chưa kể đến việc nhiều chủ đầu tư mới không muốn thừa kế khối tài sản bỏ hoang không còn phù hợp với thiết kế.

Ký quỹ đầu tư liệu có khả thi?

Có 42 dự án ven biển được cấp phép, nhưng đến nay, tại Quảng Nam mới chỉ 3 dự án bị thu hồi của các chủ đầu tư là Công ty CP First Quality Management, Công ty CP Hạ tầng - dịch vụ truyền thông Logi 3 và Công ty Đầu tư phát triển hạ tầng viễn thông T.I.D.I tự giác giao lại mặt bằng.

Ông Đinh Hài, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam nhìn nhận rằng, quy hoạch ven biển phát triển du lịch chưa đảm bảo hài hòa và thích ứng với hiện trạng biến đổi khí hậu, nên nhận những hệ lụy là khôn lường. Trên góc độ quản lý dự án, ông Trần Văn Tri, nguyên Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Nam lại cho rằng, việc cấp phép ồ ạt, không thẩm định kỹ dẫn đến không khả thi, nay thu hồi không dễ dàng. 

Về công tác thu hồi, ông Tri cho rằng, rà soát và ký lại tiến độ với nhà đầu tư, nếu thu hồi phải giải quyết mặt bằng cho ổn, nhất là tài sản đã tồn tại trên đất, tránh để nhà đầu tư khiếu kiện. “Khi doanh nghiệp vi phạm, trễ tiến độ, chúng tôi làm việc rất nhiều lần để hai bên thống nhất cách làm, nhà đầu tư không đảm bảo cam kết chúng tôi mới quyết định thu hồi giấy phép”, ông  Nguyễn Xuân Diện, Trưởng ban quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai cho biết thêm.

Để có thể tìm được chủ đầu tư thực sự tâm huyết với dự án, với sự phát triển của địa phương, ông Võ Văn Hùng, Trưởng ban Xúc tiến đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp Quảng Nam nói: “Để ngăn chặn nguy cơ chủ đầu tư không đủ năng lực tài chính vẫn “xí phần” hòng kiếm chênh lệch khi chuyển nhượng dự án, tỉnh Quảng Nam cần thông qua giải pháp ký quỹ đầu tư, mỗi dự án đăng ký nghiên cứu đầu tư phải ký quỹ 500 triệu đồng”.

Tuy nhiên, với các doanh nghiệp con số này là quá nhỏ và chỉ có giá trị ràng buộc trên giấy tờ, bởi với các dự án chiếm dụng đến vài chục ha đất, cần đầu tư hàng trăm tỷ đồng, thì số tiền được xem là “đặt cọc” này chẳng thấm vào đâu.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành và 7 tỉnh, thành, trong đó có tỉnh Quảng Nam và TP. Đà Nẵng - những nơi để xảy ra tình trạng dự án ven biển nổi cộm, gây bức xúc không được cấp mới dự án ven biển, địa phương nào đã cấp phải thu hồi giấy phép. Đối với các dự án không, hoặc chậm triển khai, giao cho các địa phương kiểm tra, rà soát, thu hồi  giấy chứng nhận đầu tư, thu hồi đất theo đúng quy định.