Ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam vừa yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Sở: Xây dựng, Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông vận tải, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Y tế; Ban Quản lý các Khu kinh tế và Khu công nghiệp; UBND các huyện, thị xã, thành phố và các sở, ngành, đơn vị liên quan rà soát quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường tại thời điểm phê duyệt đồ án quy hoạch thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá môi trường chiến lược (ĐMC), đánh giá tác động môi trường (ĐTM) nhưng chưa tổ chức thực hiện, hoặc thực hiện chưa đảm bảo, hoặc đã thực hiện mà trong quá trình triển khai có phát sinh bất cập, hạn chế do chưa đánh giá hết tác động trong mối liên hệ vùng để yêu cầu các cơ quan liên quan tổ chức điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp.

Kết quả báo cáo UBND tỉnh trước ngày 30/11/2021 để xem xét, chỉ đạo. UBND tỉnh Quảng Nam cũng yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương chủ động rà soát các đồ án quy hoạch do cơ quan tổ chức lập hoặc chủ trì thẩm định nhưng chưa thực hiện đảm bảo các quy định về bảo vệ môi trường nêu trên, gửi Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh đảm bảo theo tiến độ yêu cầu.

Trước đó, Báo Đầu tư đã đăng tải loạt bài phản ánh, chỉ ra những bất cập trong việc phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường các dự án ở Quảng Nam, trong đó có Dự án Khu phố chợ Chiên Đàn và một số dự án ở Khu đô thị mới Điện Nam - Điện Ngọc.

ngày 27/8/2018, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Quyết định 2591 phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường Dự án Khu phố chợ Chiên Đàn (huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam). Thế nhưng, sau khi Công ty cổ phần địa ốc Newland Quảng Nam đổ đất san nền, thi công hạ tầng kỹ thuật, thì ngập úng cục bộ “bao vây” đồng ruộng, nhà cửa của người dân.

Kết quả tính toán được tổng hợp tại các bảng 3.25 đến 3.27 của hồ sơ Báo cáo đánh giá tác động môi trường Dự án thể hiện tổng diện tích ngập lụt sau quy hoạch (sau đầu tư) giảm hơn so với hiện trạng ở tất cả các trường hợp, do phần diện tích xây dựng của Dự án chiếm chỗ. Điều đó đồng nghĩa, chiều sâu ngập lụt sau quy hoạch sẽ lớn hơn so với hiện trạng.

Thuyết minh tính toán thủy lực, thủy văn do Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng và Môi trường Nam Phương lập có tính toán xác định phạm vi và chiều sâu ngập tăng thêm so với trước quy hoạch, nhưng chưa được đưa vào Báo cáo đánh giá tác động môi trường để tổ chức thẩm định, phê duyệt.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Nam cho rằng, cần tổ chức đánh giá bổ sung tiêu chí chiều sâu ngập khi thực hiện quy hoạch để có đề xuất giải pháp giảm ngập cho các khu vực phụ cận của Dự án, trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định.

Đó là chưa kể, khu vực đầu tư xây dựng Dự án có diện tích lưu vực tập trung dòng chảy lũ rất lớn. Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế, hệ thống thoát nước dọc (hướng Tây - Đông) chưa tương xứng và vị trí lắp đặt chưa thuận lợi để đảm bảo tiêu thoát hết lưu lượng lũ do mưa lớn gây ra, nên đã làm gia tăng mức ngập so với trước khi đầu tư xây dựng, gây ngập cục bộ tại một số vị trí.

Trong khi đó, dòng chảy từ thượng nguồn suối Tây Yên thường xuyên bị tắc nghẽn tại vị trí cầu Ông Trang 1 và cầu Ông Trang 2; khẩu diện cống tiêu dưới tuyến đường từ Quốc lộ 1A vào khu vực Dự án chưa đảm bảo, nên làm tăng áp lực tiêu thoát tại cầu Ông Trang 2 (cầu phía Nam) và hạn chế dòng chảy về cầu Ông Trang 1 (cầu phía Bắc), làm dâng mực nước về thượng nguồn suối Tây Yên và tràn qua khu vực chợ Chiên Đàn cũ, gây ngập tăng thêm cho khu vực này.

Ngoài ra, qua quan sát của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, một số cống tiêu được thi công có cao trình đáy cống cao hơn cao trình mặt ruộng tự nhiên, nên chưa đảm bảo tiêu cạn nước tại các cánh đồng phía Tây khu vực Dự án, không đảm bảo điều kiện cho nhân dân canh tác trong vụ đông - xuân năm 2021 - 2022.

Thời gian qua, không ít dự án tại Quảng Nam dù chưa có Báo cáo Đánh giá tác động môi trường (ĐTM), nhưng chủ đầu tư đã được phê duyệt dự án hoặc tiến hành thi công dự án. Một số dự án đã được UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt ĐTM, như Dự án Khu phố chợ Chiên Đàn (huyện Phú Ninh), nhưng khi ứng dụng vào thực tế lại phát sinh nhiều vấn đề như ngập úng cục bộ. UBND tỉnh nhìn nhận vấn đề này như thế nào?

Trả lời câu hỏi trên của phóng viên Báo Đầu tư, ông Nguyễn Hồng Quang, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết: “Đây là việc chúng tôi đang đánh giá lại, mà yêu cầu đặt ra là phải “nâng chất” các ĐTM. Tôi cho rằng, không thể đánh giá ĐTM theo từng dự án, mà cần phải đánh giá một cách tổng thể cả khu vực, lưu vực”.

Về việc đánh giá các ĐTM vừa qua, theo ông Quang, có báo cáo chưa được đánh giá đầy đủ. “Riêng với Dự án Khu phố chợ Chiên Đàn, khi lật bản ĐTM ra xem, thì thấy rất bài bản. Nhưng đây là vùng trũng thấp, nên khi thẩm định và phê duyệt, các cơ quan liên quan đã không hình dung được hết lượng nước đổ về bao nhiêu, các thông số kỹ thuật được tính toán chưa thực sự sát với thực tế, nên khi chủ đầu tư đổ một lượng đất xuống là ngập úng. Đối với ĐTM ở dự án này, chúng tôi nhận thấy, cần phải rà soát kỹ lại cho đồng bộ, mở thêm các trục thoát dọc từ Tây sang Đông để nước thoát xuống các cống và mở thêm trục ngang theo hướng Bắc - Nam để nước thoát ra suối. Chúng tôi đã yêu cầu các cơ quan liên quan phải hoàn thiện lại ĐTM đối với dự án này”, ông Quang nói.

Còn các dự án tại Khu đô thị mới Điện Nam - Điện Ngọc, nguyên tắc phải có ĐTM, nhưng ông Quang cho biết, một số dự án trước đây làm không đảm bảo. ĐTM phải cho nước mặt đi riêng, nước thải đi riêng, chứ không thể cho đi chung. Những việc này còn tồn tại này, tỉnh Quảng Nam đang tập trung tháo gỡ.