Đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) chất vấn Thống đốc Nguyễn Thị Hồng về cơ chế cấp room tín dụng của Ngân hàng Nhà nước.

Hiện nay, nhu cầu vay vốn của cá nhân và doanh nghiệp khá cao, nhất là trong bối cảnh ta đang triển khai gói hỗ trợ 2% của gói 40.000 tỷ đồng theo Nghị quyết 43 của Quốc hội. Tuy nhiên, nhiều ngân hàng lại trong tình trạng là hết room tín dụng. Đại biểu đặt câu hỏi, cơ chế room tín dụng có phải can thiệp vào hoạt động của ngân hàng hay không và chất vấn khả năng nới room tín dụng trong thời gian sắp tới như thế nào?

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, đây là một câu hỏi rất hay. Lần đầu tiên, Quốc hội chất vấn việc phân bổ về hạn mức tín dụng cho các ngân hàng thương mại. Đây cũng là là nội dung mà hầu hết các tổ chức tín dụng giờ đang rất quan tâm.

“Việc cấp tín dụng bằng room và hạn mức rồi phân bổ hằng năm như vậy có mang tính hành chính hay không? Đảm bảo được công khai minh bạch như thế nào? Lộ trình bao giờ chúng ta bỏ được việc này? Quản lý theo rủi ro và theo năng lực của tổ chức tín dụng. Đây là vấn đề rất quan trọng. Đề nghị Thống đốc nghiên cứu kỹ để chúng ta trả lời thỏa đáng nội dung này”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Trả lời câu hỏi này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, tín dụng cũng là một nội dung rất trọng tâm mà Ngân hàng Nhà nước quan tâm trong điều hành.

Đặc thù của nền kinh tế Việt Nam là vốn đầu tư dựa rất lớn vào nguồn vốn tín dụng của hệ thống ngân hàng. Hiện nay, dư nợ tín dụng trên GDP của Việt Nam đang ở mức là 124% và theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam là nước có tỷ lệ cao nhất, gần như trong số cao nhất các nước ở trên thế giới. Khi nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào tín dụng hệ thống ngân hàng thì mỗi khi có các cú sốc như Covid-19, như là biến động của tình hình kinh tế thế giới mà doanh nghiệp và người dân khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh là lập tức sẽ ảnh hưởng luôn đến hệ thống ngân hàng, hệ thống ngân hàng mà mất khả năng chi trả... thì sẽ hệ lụy đến cả nền kinh tế.

Chính vì vậy, đặt ra kiểm soát tăng trưởng tín dụng là một vấn đề và trên thực tế Ngân hàng Nhà nước áp dụng biện pháp này từ những năm 2011 và thấy đây là một biện pháp rất hiệu quả trong tổ chức điều hành, chính vì vậy mới đưa thị trường tiền tệ tín dụng ổn định trở lại.

“Trước đây trong thời gian không có kiểm soát về chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng này thì các ngân hàng, các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng rất cao, có nhiều năm tăng trưởng tín dụng là trên 30%/năm, cá biệt có những năm tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống lên đến 53,8%, như vậy sẽ tạo ra cuộc đua lãi suất để huy động được nguồn tiền để cho vay. Chúng tôi cũng thấy được đây là một giải pháp khá hiệu quả trong thời gian vừa qua và hiện nay đang áp dụng, bởi vì hiện nay hệ thống ngân hàng vẫn đang trong quá trình tái cơ cấu và dần tiến tới chuẩn mực quốc tế”, Thống đốc lý giải.

Thống đốc cũng mong mỏi, thị trường vốn phát triển đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp có thể tiếp cận vốn vay trung, dài hạn trên thị trường này chỉ vay vốn ngắn hạn phục vụ cho vốn lưu động trong hoạt động sản xuất, kinh doanh từ hệ thống ngân hàng, khi đó rõ ràng áp lực đối với việc kiểm soát tăng trưởng tín dụng của Ngân hàng Nhà nước sẽ bớt đi.

Về cách thức phân bổ room tín dụng cho các tổ chức tín dụng, Thống đốc cho biết sẽ phân bổ trên những nguyên tắc chung, trên nền tảng phân loại các tổ chức tín dụng. Tổ chức tín dụng nào có tình hình lành mạnh, quản trị tốt hơn thì được tăng trưởng tín dụng cao hơn.

Chia sẻ với áp lực của Ngân hàng Nhà nước, song lại chưa hài lòng về phần trả lời của Thống đốc, đại biểu Trịnh Xuân An cho rằng, cơ chế cấp hạn mức tín dụng hàng năm cho các ngân hàng thương mại hiện nay còn dáng dấp của quản lý theo kiểu bao cấp và có lẽ nó không phù hợp trong bối cảnh này.

Hơn nữa, việc cấp room tín dụng hàng năm dẫn tới  năm nào cũng phải cấp lại, khi cần thiết các ngân hàng lại phải đi xin để nới room. Trong bối cảnh gói hỗ trợ lãi suất 2% đang triển khai, cơ chế room tín dụng sẽ khiến nguy cơ xảy ra tình trạng có tiền mà không cho vay được trong khi mục tiêu đề ra là phải thực hiện Nghị quyết 43 rất cấp bách.

“Tôi nghĩ rằng, đề xuất của các ngân hàng thương mại là có lý và có cơ sở, cũng trân trọng đề nghị với Thống đốc nghiên cứu thật kỹ cơ chế này, chúng ta có nên chăng thực hiện nó trong thời gian tới nữa hay không, để chúng ta bắt nhịp được với những xu hướng chung của thế giới. Tôi không biết trên thế giới, còn đất nước nào làm cách thức như chúng ta trong việc cấp tín dụng, tức là cấp quata như Việt Nam đang làm hay không?”, đại biểu băn khoăn.

Sáng mai, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước sẽ có thêm hơn 1 tiếng để tiếp tục phần trả lời chất vấn của mình.