Xuất khẩu giữ vững phong độ

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, trong tháng 3 và quý I/2024, toàn ngành Nông nghiệp tiếp tục chuyển đổi mạnh từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Nhờ đó, nông nghiệp vẫn tăng trưởng khá, năng suất, chất lượng nhiều sản phẩm chủ lực tăng, góp phần vào tăng trưởng chung của kinh tế cả nước.

Quý I/2024, tốc độ tăng giá trị sản xuất nông - lâm - thủy sản ước đạt 2,98% so với cùng kỳ năm 2023, tổng kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản ước đạt 13,53 tỷ USD, tăng 21,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nông sản xuất khẩu đạt 7,46 tỷ USD, tăng 31,1%; lâm sản 3,61 tỷ USD, tăng 18,8%; thủy sản 1,86 tỷ USD, tăng 1,9%; chăn nuôi 113 triệu USD, tăng 4,8%; đầu vào sản xuất 481 triệu USD, tăng 8,3%.

Riêng có 4 mặt hàng đạt giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, bao gồm: Gỗ 2,32 tỷ USD (tăng 26,8%); rau quả 1,23 tỷ USD (tăng 25,8%); gạo 1,37 tỷ USD (tăng 40% với 2,07 triệu tấn, tăng 12%); cà phê 1,9 tỷ USD (tăng 54,2% với 799 nghìn tấn, tăng 44,4%).

Ông Nguyễn Văn Việt, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn) cho biết, trong 3 tháng đầu năm 2024, Bộ đã kịp thời truyền thông các quy định mới của các nước nhập khẩu, quyết liệt tháo gỡ vướng mắc, mở cửa thị trường cho nông sản Việt, ngay cả đối với các thị trường khó tính. 

Cùng với đó, phối hợp đẩy mạnh đàm phán để đa dạng hóa hàng nông sản xuất khẩu chính ngạch sang nhiều thị trường. Đến nay, số cơ sở xuất khẩu thủy sản vào các thị trường không ngừng tăng: Châu Âu có 524 cơ sở, Trung Quốc 596 cơ sở, Hàn Quốc 771 cơ sở…

Sản xuất tăng trưởng ổn định

Về trồng lúa, theo báo cáo của Tổng cục thống kê công bố ngày 29/3, tính đến trung tuần tháng 3, cả nước gieo cấy được 2,9 triệu ha lúa đông xuân, giảm 1.300 ha so với vụ đông xuân năm 2023. Các địa phương phía Bắc đạt 1,03 triệu ha, giảm 12.500 ha so với vụ đông xuân năm trước. Chủ yếu do chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất phi nông nghiệp như xây dựng cụm công nghiệp, xây dựng đường cao tốc hoặc chuyển sang trồng cây ăn quả cho giá trị kinh tế cao hơn.

Khu vực ĐBSCL đạt 1,4 triệu ha, tăng 8.900 ha, chủ yếu do giá lúa đang ở mức cao ổn định nên người dân xuống giống tối đa diện tích, đầu tư giống lúa chất lượng, năng suất cao. Đến giữa tháng 3, vùng ĐBSCL đã hoàn tất công tác thu hoạch lúa vụ mùa 2023 - 2024. Diện tích gieo trồng lúa mùa của toàn vùng đạt 183.100 ha, tăng 5.200 ha so với vụ mùa năm trước.

Vụ mùa năm nay thời tiết tương đối thuận lợi, ít bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn, người dân ĐBSCL sử dụng giống lúa phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng cùng với công tác phòng chống dịch bệnh được tăng cường nên năng suất đạt cao với 53,7 tạ/ha, tăng 2,3 tạ/ha so với vụ mùa năm trước, sản lượng đạt 974.400 tấn, tăng 60.300 tấn.

Sản lượng thu hoạch một số cây lâu năm quý 1/2024 tăng so với cùng kỳ năm trước do thời tiết thuận lợi, giá bán sản phẩm ổn định như cao su đạt 134.100 tấn, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm trước; hạt điều đạt 230.000 tấn, tăng 1,7%; chè búp đạt 173.300 tấn, tăng 0,5%.

Đối với cây ăn quả, do thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, giảm diện tích những cây lâu năm kém hiệu quả như dứa, thanh long sang trồng các loại cây cho hiệu quả kinh tế cao hơn.

Về chăn nuôi, chăn nuôi trâu, bò có xu hướng giảm do hiệu quả kinh tế không cao và diện tích chăn thả bị thu hẹp. Chăn nuôi lợn và gia cầm phát triển tốt, dịch bệnh được kiểm soát, giá bán thịt lợn hơi tăng. Tính đến ngày 23/3/2024, giá thịt lợn hơi cả nước dao động trong khoảng 59.000 - 62.000 đồng/kg, tăng khoảng 10.000 - 11.000 đồng/kg so với cùng kỳ năm trước. Chỉ số giá sản phẩm chăn nuôi lợn quý I/2024 tăng 0,02% so với cùng kỳ năm trước, riêng tháng 3/2024 tăng 3,37%.

Sản xuất đạt hiệu quả kinh tế cao hơn khi giảm quy mô sản xuất ở những hộ nhỏ lẻ và phát triển các doanh nghiệp chăn nuôi quy mô lớn có quy trình khép kín với giá thành sản xuất thấp hơn. Theo kết quả điều tra chăn nuôi thời điểm ngày 1/1/2024, tổng số hộ chăn nuôi trên cả nước giảm 1,94% so với cùng thời điểm năm 2023.

Tuy nhiên, người chăn nuôi vẫn cần theo dõi sát tình hình thị trường, các cơ quan chức năng cần cung cấp thông tin kịp thời, kiểm soát tình hình chăn nuôi tại địa phương, không nên tăng đàn ồ ạt dẫn tới tình trạng dư thừa nguồn cung, giá bán giảm sâu gây thua lỗ.

Về lâm nghiệp, tính chung quý I/2024, diện tích rừng trồng mới tập trung cả nước ước đạt 37.300 ha, giảm 1,4% so với cùng kỳ năm trước; số cây lâm nghiệp trồng phân tán ước đạt 23,6 triệu cây, tăng 3,6%; sản lượng gỗ khai thác ước đạt 3,6 triệu m3, tăng 4,6%. 

Về thủy sản, sản lượng thủy sản tháng 3/2024 ước đạt 725.400 tấn, tăng 2,4% so với cùng kỳ năm trước. Sản lượng thủy sản nuôi trồng trong tháng ước đạt 400.300 tấn, tăng 3,9%.

Sản lượng cá tra tháng 3/2024 ước đạt 149.100 tấn, tăng 3,4% so với cùng kỳ năm trước. Sản lượng thu hoạch cá tra trong tháng tăng so với cùng kỳ năm trước do giá cá tra nguyên liệu tăng và xuất khẩu sang hai thị trường chính là Mỹ và EU đang có triển vọng.

Sản lượng tôm thẻ chân trắng trong tháng ước đạt 40.100 tấn, tăng 5% so với cùng kỳ năm trước; sản lượng tôm sú đạt 17.800 tấn, tăng 2,6%. Sản lượng tôm trong tháng tăng so với cùng kỳ do áp dụng các mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh và bán thâm canh đang phát triển tích cực, mang lại hiệu quả kinh tế cao nên người dân, doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động nuôi trồng.

Tính chung quý I/2024, sản lượng thủy sản ước đạt 1,91 triệu tấn, tăng 2,2% so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể, sản lượng cá đạt 1,44 triệu tấn, tăng 2%; tôm đạt 193.00 tấn, tăng 3,9%; thủy sản khác đạt 307.700 tấn, tăng 2%.

Phấn đấu hoàn thành mục tiêu 

Bên cạnh kết quả đạt được, sản xuất nông nghiệp trong quý I/2024 vẫn tồn tại hạn chế: Thị trường chăn nuôi trầm lắng kéo dài, tình hình buôn lậu vật nuôi qua biên giới phức tạp khiến ngành chăn nuôi tăng trưởng không cao; vẫn xảy ra tình trạng phá rừng; thời tiết diễn biến bất thường, dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng phát ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh nông - lâm - thủy sản…

Để nông nghiệp tiếp tục tăng trưởng và đạt mục tiêu đề ra, trong tháng 4 và các tháng tiếp theo, các địa phương cần theo dõi sát tình hình thế giới, tình hình biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn trong nước, nguồn cung hàng hóa trong tháng 4 và quý II/2024 có nhiều sản phẩm vào vụ thu hoạch nên cần có thị trường tiêu thụ.

Mục tiêu quý II/2024, toàn ngành đạt mức tăng trưởng giá trị gia tăng 3,37% và phấn đấu tổng kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản 14-14,5 tỷ USD. 

Theo đó, các địa phương cần xây dựng kế hoạch sản xuất cụ thể, đặc biệt là kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa; phát triển thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu; theo dõi nắm bắt tình hình giá cả, nguồn cung mặt hàng lương thực, thực phẩm thiết yếu; thúc đẩy chế biến tiêu thụ nông sản vào vụ thu hoạch.