Hoạt động sản xuất và kinh doanh than cũng chịu nhiều ảnh hưởng từ dịch Covid-19, nếu dịch tiếp tục diễn biến phức tạp trong năm 2020, hàng loạt khó khăn đổ ập đến ngành sản xuất, khai thác, kinh doanh than.

Ông Nguyễn Việt Sơn, Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than (Bộ Công Thương) cho biết, ngành than gặp khó cả khâu sản xuất, tiêu thụ, xuát nhập khẩu và công tác triển khai các dự án đầu tư.

Trong đó, hoạt động sản xuất than, có thể bị gián đoạn trong thời gian dài do thiếu nguồn cung cáp nguyên nhiên vật liệu và nguồn nhân lực.

Việc tiêu thụ than, dịch covid có thể dẫn đến các nhà máy xi măng giảm công suất ( do nhiều thị trường tiêu thụ đã có sự kiểm soát gắt gao hơn đối với hàng hóa và người trong quá trình xuất khẩu, đặc biệt là Trung Quốc là thị trường xuất khẩu hàng đầu của xi măng, clinker của Việt Nam). Do đó việc tiêu thụ than cám 3 và than cám 4 chủ yếu bán cho các hộ xi măng có thể gặp khó khăn.

"Trong trường hợp dịch Covid-19 với quy mô ảnh hưởng lan rộng trên toàn thế giới, khi đó, các thị trường nhập khẩu chính của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và Tổng công ty Than Đông Bắc như Nga, Úc, Nam Phi đều nầm trong tình trạng kiểm soát dịch bệnh, khiến nguồn cung cấp than nhập khẩu bị hạn chế và khan hiếm, ảnh hưởng đến công tác nhập khẩu cùa  TKV và Than Đông Bắc", Bộ Công Thương dự báo.

Trong tình huống này, mức độ thiệt hại của TKV trong năm 2020 được cho là rất lớn. Dự kiến than xuất khẩu giảm khoảng 300.000 tấn so với kế hoạch năm; các chỉ tiêu sản xuất, tiêu thụ than khác cơ bản vẫn thực hiện theo kế hoạch năm đã được phê duyệt, theo đó, dự kiến doanh thu cả nâm có thể giảm khoảng 1.875 tỷ đồng so với kế hoạch năm 2020, trong đó doanh thu than cả năm có thể giảm 1.007 tỷ đồng.

Đối với Tổng công ty Than Đông Bắc, nếu dịch diễn biến phức tạp, tiêu thụ than của các hộ xi măng sẽ sụt giảm, trong trường hợp này, Than  Đông Bắc dự kiến sử dụng lượng than này pha trộn với than nhập khẩu, cung cấp cho các nhà máy nhiệt điện. Do vậy, về cơ bản, hoạt động sản xuất kinh doanh của Tổng công ty Than Đông Bắc  không bị ảnh hưởng lớn.

Liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản, trong số các dự án của đơn vị ngành than, có 3 dự án do TKV và các đơn vị thành viên đang tổ chức thực hiện có sự tham gia của nhà thầu Trung Quốc. Các dự án này đều đứng trước nguy cơ chậm tiến độ.

Cụ thể, Dự án đầu tư khai thác hầm lò ỏ Khe Chàm II-IV, Công ty than Hạ Long có 378 lao động là người Trung Quốc, do dịch bệnh nên các lao động này chưa thể trở lại Việt Nam. Trường hợp dịch bệnh kéo dài, tiến độ đào lò do nhà thầu Trung Quốc thực hiện sẽ chậm tiến độ so với dự kiến.

Dự án đầu tư khai thác hầm lò dưới mức 150 – Công ty Than Mạo Khê, dự kiến nhà thầu Trung Quốc sẽ triển khai thi công một số công trình của dự án vào trung tuần tháng 3 năm 2020, nhưng chắc chắn cũng bị ảnh hưởng tiến độ do dịch bệnh.

Dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác hầm lò mỏ than Núi Béo cũng có 2 gói thầu thuộc dự án do chuyên gia người Trung Quốc tham gia thực hiện, trong đó có gói thầu cung cấp thiết bị và hướng dẫn lắp đặt, vận hành tổ hợp cơ giới khóa khai thác than. Hiện tại, đã hoàn thành việc cung cấp thiết bị và hướng dẫn lắp đặt, vận hành trên mặt bằng.

Theo kế hoạch, các chuyên gia của hãng cung cấp thiết bị Trung Quốc sang Việt Nam để triển khai việc hướng dẫn lắp đặt thiết bị trong lò từ tháng 2/2020. Tuy nhiên, do dịch bệnh các chuyên gia tạm hoãn sang Việt Nam theo kế hoạch, do đó việc hướng dẫn, lắp đặt, vận hành không được tiến hành theo đúng kế hoạch. Trường hợp không có biện pháp khắc phục sẽ làm giảm sản lượng sản xuất của Công ty Than Núi Béo khoảng 400 ngàn tấn trong năm 2020.

Giải pháp được TKV và Tổng công ty Than Đông Bắc thực hiện là  linh hoạt nhập khẩu các loại máy móc, thiết bị để phục vụ sản xuất than, dự trữ thiết bị, vật tư hợp lý đáp ứng nhu cầu sản xuất (tìm kiếm vật tư thay thế trong trường hợp không thể mua được từ Trung Quốc.

Chủ động tìm kiếm đối tác ký kết hợp đồng nhập khẩu than dài hạn về Việt Nam phục vụ các ngành kinh tế nhất là trong bối cảnh dự báo nhu cầu sử dụng than của thế giới giảm trong thời gian tới, giá than thế giới có thể giảm do tác dụng của dịch bệnh.