Tổng công ty Đường sắt Việt Nam vừa tổ chức diễn tập ứng cứu sự cố thiên tai có sử dụng băng tải đá tại ga Yên Viên, TP. Hà Nội.

Tình huống giả định là nhân viên tuần đường phát hiện điểm sạt lở, cuốn trôi nền đường do mưa lũ tại đường sắt số 1, ga Yên Viên, tuyến đường sắt Hà Nội – Đồng Đăng; phạm vi nền đường bị trôi dài 10 m, sâu 0,5 m.

Nếu xảy ra trên thực địa, hư hỏng này sẽ khiến toàn tuyến đường sắt phải ngừng hoạt động chờ khắc phục sự cố, với thời gian có thể lên tới 24h, gây thiệt hại lớn cho hoạt động vận tải.

Điểm nhấn tại cuộc diễn tập là máy băng tải đá di động, chạy trên khổ đường sắt, được hình thành từ sáng kiến đúc rút qua nhiều lần chỉ huy khắc phục sự cố trôi nền đường của ông Đặng Sỹ Mạnh – Chủ tịch HĐTV Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, và được chế tạo tại Công ty cổ phần Xe lửa Gia Lâm với chi phí chỉ vài trăm triệu đồng.

Nhờ thiết kế thông minh, linh hoạt (có thể sử dụng động cơ diesel D24 hoặc máy phát điện gia đình), tháo lắp dễ dàng, chiếc máy băng tải đá vừa được Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đặt tên là “Lực sỹ” có thể vận chuyển khoảng 100 tấn đá/h từ vị trí toa chở vật liệu đến thẳng điểm sạt lở.

Tại buổi diễn tập, với sự hỗ trợ của “Lực sỹ”, điểm sạt lở được khắc phục nhanh chóng trong khoảng 1h, thay thế cho hàng chục lao động phải vận chuyển vật liệu thủ công trong 8 – 10h liên tục.

“Đây là ứng dụng rất hữu ích, đặc biệt trong việc khắc phục các điểm sạt lở nền đường vốn thường xuyên xảy ra trên các tuyến đường sắt trong mùa bão lũ, qua đó nhanh chóng đưa công trình trở lại khai thác, hạn chế sử dụng nhân công trong điều kiện làm việc khắc nghiệt, nguy hiểm”, ông Nguyễn Quốc Vượng – Phó tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đánh giá.

Theo đại diện Công ty cổ phần Xe lửa Gia Lâm, từ khi tiếp nhận sáng kiến, đơn vị chỉ mất khoảng 1 tháng nghiên cứu, chế tạo và thử nghiệm.

 Nhờ trọng lượng nhẹ, dễ tháo lắp, máy băng tải đá sở hữu nhiều tính năng nổi bật: san lấp hố lún, sụt, trôi nền đường do thiên tai; giảm tối đa sức lao động thủ công; cơ động, di chuyển thuận lợi trên ray; phù hợp với điều kiện hiện trường bão lũ; thao tác đơn giản, tăng tốc độ ứng cứu, rút ngắn thời gian thông tuyến.

Việc đưa vào sử dụng máy băng tải đá “Lực sỹ” không chỉ giúp rút ngắn đáng kể thời gian ứng cứu sự cố, mà còn mở ra hướng tiếp cận mới trong công tác phòng, chống thiên tai của ngành đường sắt. Trước đây, khắc phục sạt lở nền đường phụ thuộc gần như hoàn toàn vào lao động thủ công, vừa tốn thời gian, vừa đặt người lao động vào môi trường rủi ro cao.

Với khả năng cơ động, vận chuyển vật liệu nhanh và ổn định, “Lực sỹ” góp phần giảm chi phí, chủ động ứng phó trong mọi tình huống mưa lũ, đồng thời tăng tính sẵn sàng của lực lượng quản lý hạ tầng. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa công tác bảo trì, cứu hộ đường sắt – lĩnh vực vốn thiếu thiết bị chuyên dụng trong nhiều năm qua.

Mạng lưới đường sắt quốc gia gồm 15 tuyến, đi qua nhiều tỉnh, thành phố từ Bắc đến Nam. Các tuyến đường sắt chạy qua nhiều khu vực địa chất phức tạp, núi non hiểm trở, nhiều đoạn ven biển, ven sông, ven suối và vùng trũng thấp, nên kết cấu hạ tầng đường sắt và các công trình phụ trợ thường phải chịu tác động trực tiếp khi có bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, lốc xoáy…

Chỉ tính riêng Bão số 13 (Kalmaegi) tháng 11/2025 đã gây sạt lở nghiêm trọng nền đường sắt Bắc – Nam qua Đắk Lắk và Gia Lai, khiến ray bị võng như “cầu treo”, “treo lơ lửng”, chia cắt tuyến, buộc ngành đường sắt phải tạm dừng tàu và chuyển tải hơn 3.500 hành khách bằng ô tô. Sau 4 ngày nỗ lực khắc phục, tuyến được thông vào đêm 10 – 11/11/2025, với chi phí sửa chữa gần 43 tỷ đồng, nhưng sự cố đã gây thiệt hại lớn cho hạ tầng.