Triển khai các hoạt động chuyển đổi số còn chậm

Theo Báo cáo “Tình hình triển khai và kết quả thực hiện Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021-2025”, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NNPTNT) cho biết, sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021-2025 tại Quyết định số 924/QĐ-TTg ngày 2/8/2022, Bộ NNPTNT đã ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm thuộc Chương trình Chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021-2025, tại Quyết định số 06/QĐ-BCĐTW-VPĐP ngày 12/10/2022 của Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025;

Đồng thời, hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện Chương trình Chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh (tại Công văn số 8050/BNN-VPĐP ngày 29/11/2022);

Và hướng dẫn triển khai vốn bổ sung kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2021-2025 và  kế hoạch vốn ngân sách Trung ương năm 2023 thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, trong đó có Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021-2025 (tại Công văn số 1486/BNN-VPĐP ngày 13/3/2023).

Trên cơ sở đề xuất của các địa phương, Bộ NNPTNT đã ban hành 2 Quyết định phê duyệt danh mục 15 mô hình thí điểm (gồm 9 mô hình xã nông thôn mới thông minh và 6 mô hình xã thương mại điện tử) do Trung ương chỉ đạo thuộc Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021-2025 (Quyết định số 969/QĐ-BNN-VPĐP ngày 8/3/2023 và Quyết định số 1824/QĐ-BNN-VPĐP ngày 19/4/2023). 

Để giúp các địa phương có sơ sở triển khai, Bộ NNPTNT đã ban hành Hướng dẫn tạm thời về triển khai xây dựng mô hình thí điểm xã nông thôn mới thông minh, xã thương mại điện tử (tại Công văn số 3445/BNN-VPĐP ngày 29/5/2023).

Hiện nay, hầu hết các địa phương đã ban hành chương trình hoặc kế hoạch triển khai thực hiện Quyết định số 924/QĐ-TTg ngày 2/8/2022 của Thủ tướng chính phủ ban hành Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021-2025; đồng thời, lựa chọn các xã để xây dựng mô hình thí điểm xã nông thôn mới thông minh.

Tuy nhiên, chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới xây dựng nông thôn mới thông minh là nội dung mới, nên trong quá trình xây dựng kế hoạch, nhiều địa phương còn lúng túng, khó khăn trong xác định nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện.

Về nguồn lực triển khai thực hiện Chương trình, do Thông tư số 53/2022/TT-BTC ngày 12/8/2022 của Bộ Tài chính quy định chỉ chi hỗ trợ triển khai thí điểm mô hình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới theo Quyết định 924/QĐ-TTg ngày 2/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ, nên các địa phương, các bộ, ngành đều gặp khó khăn trong triển khai thực hiện, trong đó có hoạt động thông tin, tuyên truyền, xây dựng tài liệu, đào tạo, tập huấn kiến thức về chuyển đổi số,...

Hệ thống Văn phòng Điều phối nông thôn mới các cấp đa số hạn chế nhân lực, đồng thời lại không được đào tạo, tập huấn về kiến thức, kỹ năng trong chuyển đổi số, an toàn trên nền tảng mạng, nên công tác tham mưu, cũng như triển khai các hoạt động chuyển đổi số còn chậm.

Huy động tối đa nguồn lực để chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới

Do đó, thời gian tới, Bộ NNPTNT sẽ xây dựng chương trình và tài liệu tập huấn về chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh;

Xây dựng phần mềm hệ thống quản lý Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025;

Nâng cấp và hoàn thiện phần mềm ứng dụng chuyển đổi số trong xét, công nhận, thu hồi các địa phương đạt chuẩn, hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025;

Bổ sung và duy trì hoạt động của phần mềm đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP theo Bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025; 

Hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu ketnoiocop gắn với hoạt động thương mại (từ kết quả dự án côing nghệ thông tin do IFAD tài trợ); 

Bộ NNPTNT cũng sẽ thí điểm xây dựng bản đồ kết nối du lịch nông nghiệp, nông thôn Việt Nam;

Tổ chức một số hội nghị, hội thảo hướng dẫn chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới;

Tổ chức một số lớp tập huấn nâng cao năng lực chuyển đổi số, khả năng tiếp cận thông tin cho các cơ quan quản lý nhà nước, cán bộ xây dựng nông thôn mới các cấp; 

Hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc các địa phương, đơn vị trong triển khai xây dựng thí điểm mô hình xã nông thôn mới thông minh, xã thương mại điện tử.

Cùng với đó, căn cứ và nhiệm vụ đã được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 924/QĐ-TTg ngày 2/8/2022; Hướng dẫn tạm thời về triển khai xây dựng mô hình thí điểm xã nông thôn mới thông minh, xã thương mại điện tử (tại Công văn số 3445/BNN-VPĐP ngày 29/5/2023 của Bộ NNPTNT), các bộ, ngành có kế hoạch hỗ trợ, hướng dẫn triển khai thực hiện chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh theo lĩnh vực quản lý nhà nước được phân công.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức về chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới cho cán bộ cơ sở và người dân. 

Các cơ quan thông tấn, báo chí, phát thanh và truyền hình ở địa phương xây dựng các tin bài, phóng sự, tư liệu để tuyên truyền về các chủ trương, chính sách về chuyển đổi số nói chung và chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới nói riêng nhằm cập nhật, giới thiệu các kinh nghiệm thực hiện chuyển đổi số, nâng cao hiểu biết, nhận thức về chuyển đổi số cho cán bộ cơ sở và người dân, nhất là người dân ở nông thôn;

Các địa phương chỉ đạo đẩy mạnh công tác tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh; nâng cao nhận thức và thực hành an toàn thông tin, an ninh thông tin, an ninh mạng cho cán bộ cơ sở và người dân nông thôn;

Đồng thời, lựa chọn, phê duyệt dự án, kế hoạch triển khai và chỉ đạo xây dựng thí điểm mô hình xã nông thôn mới thông minh, xã thương mại điện tử;

Thực hiện hiệu quả, đồng bộ các giải pháp huy động nguồn lực, trong đó, huy động tối đa nguồn lực của địa phương, doanh nghiệp để tổ chức triển khai thực hiện chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới ở các cấp, các ngành. Kịp thời khen thưởng những tổ chức, cá nhân làm tốt, đồng thời có biện pháp phòng ngừa, kịp thời ngăn chặn các biểu hiện tiêu cực, lãng phí, xử lý nghiêm các vi phạm trong quá trình thực hiện Chương trình.

Để Chương trình Chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021-2025 triển khai hiệu quả, Bộ NNPTNT đề nghị các Bộ, ngành sớm triển khai các nhiệm vụ, hoạt động hỗ trợ thực hiện Chương trình. 

Đề nghị Bộ Tài chính sớm ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 53/2022/TT-BTC ngày 12/8/2022 của Bộ Tài chính quy định quản lý và sử dụng kinh phí sự nghiệp từ nguồn ngân sách trung ương thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025.

Bộ NNPTNT cũng đề nghị các địa phương bố trí kinh phí và sớm triển khai thực hiện các nhiệm vụ, hoạt động; phấn đấu hoàn thành các mục tiêu đã được Thủ tướng Chính phủ giao.