Luật khám chữa bệnh số 15/2023/QH15 được Quốc hội thông qua ngày 9/1/2023 thay thế cho Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 40/2009 có hiệu lực từ 1/1/2024 với nhiều điểm mới thể hiện sự tiến bộ trong việc tiếp cận, tạo hành lang pháp lý quan trọng cho lĩnh vực khám bệnh, chữa bệnh trên quan điểm lấy người bệnh làm trung tâm, công bằng, hiệu quả, chất lượng và phát triển.

Bộ Y tế tổ chức Hội nghị phổ biến Luật khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15, với kết nối trực tuyến tại hơn 1.000 điểm cầu trên cả nước.

GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế cho biết, Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi lần này cũng đã tháo gỡ một số vướng mắc, giải quyết những bất cập, điều chỉnh một số nội dung cho phù hợp với bối cảnh thực tế, thể hiện rõ chính sách ưu tiên trong khám bệnh, chữa bệnh.

Một trong những điểm mới quan trọng về quản lý người hành nghề đó là Luật đã quy định việc tổ chức thi đánh giá năng lực người hành nghề trước khi cấp giấy phép hành nghề do Hội đồng Y khoa Quốc gia thực hiện.

Luật Khám chữa bệnh sửa đổi cũng đã bổ sung thêm một số đối tượng, bao gồm cấp cứu viên ngoại viện, dinh dưỡng lâm sàng, tâm lý lâm sàng, vào đối tượng phải cấp giấy phép hành nghề. 

Bên cạnh đó, Luật cũng quy định thời hạn giấy phép hành nghề là 5 năm, sau đó phải tiếp tục gia hạn giấy phép sau khi đã có đủ điều kiện về cập nhật kiến thức y khoa liên tục.

Các quy định về chuyên môn kỹ thuật cũng có nhiều điểm mới. Đó là Luật đã bổ sung quy định về hoạt động cấp cứu ngoại viện, các nguyên tắc, chính sách của Nhà nước về hệ thống cấp cứu ngoại viện, trong đó ngân sách Nhà nước bảo đảm kinh phí cho đầu tư thiết lập hệ thống cơ sở cấp cứu ngoại viện của Nhà nước, hệ thống tiếp nhận thông tin và điều phối cấp cứu ban đầu; 

Chi phí vận chuyển cấp cứu trong trường hợp thiên tai, thảm họa, dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, chi phí quản lý, vận hành cơ sở cấp cứu ngoại viện của nhà nước.

Ngoài ra, Luật Khám chữa bệnh sửa đổi đã bổ sung quy định liên quan đến hoạt động khám bệnh, chữa bệnh lưu động (bao gồm khám bệnh, chữa bệnh tại nhà), khám bệnh, chữa bệnh và hỗ trợ khám bệnh, chữa bệnh từ xa; khám bệnh, chữa bệnh y học gia đình; chính sách ưu đãi đối với khám bệnh, chữa bệnh nhân đạo, không vì mục đích lợi nhuận.

Bổ sung quy định liên quan đến thử nghiệm lâm sàng trong khám bệnh, chữa bệnh. Điều chỉnh một số nội dung liên quan đến sai sót chuyên môn và thành lập hội đồng chuyên môn giải quyết tranh chấp trong khám bệnh, chữa bệnh, bảo hiểm trách nhiệm trong khám bệnh, chữa bệnh.

Đáng chú ý, về các điều kiện bảo đảm công tác khám bệnh, chữa bệnh, Luật đã điều chỉnh phân cấp chuyên môn kỹ thuật từ 4 cấp hành chính (Trung ương, tỉnh, huyện, xã) thành 3 cấp chuyên môn: ban đầu, cơ bản và chuyên sâu.

Quy định việc hỗ trợ cho đào tạo các chuyên ngành cần thu hút gồm tâm thần, giải phẫu bệnh, pháp y, pháp y tâm thần, truyền nhiễm và hồi sức cấp cứu…

Luật quy định một số nội dung về cơ chế tự chủ của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập, quy định cụ thể về giá khám bệnh, chữa bệnh, trong đó cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của nhà nước được quyết định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu và phải kê khai giá, niêm yết công khai giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu.

Đồng thời, cụ thể hóa một số nội dung về xã hội hóa trong hoạt động khám bệnh, chữa bệnh, các hình thức thu hút nguồn lực xã hội trong hoạt động khám bệnh, chữa bệnh;

Quản lý, kiểm soát chi phí khám bệnh, chữa bệnh; quy định cụ thể trách nhiệm thiết lập và vận hành hệ thống thông tin về quản lý hoạt động khám bệnh, chữa bệnh…

Còn theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Phó Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, việc Luật quy định việc tổ chức thi đánh giá năng lực người hành nghề trước khi cấp giấy phép hành nghề do Hội đồng Y khoa Quốc gia thực hiện góp phần nâng cao chất lượng chuyên môn của người hành nghề, trong bối cảnh hoạt động hành nghề và cấp chứng chỉ hành nghề khám, chữa bệnh không qua hình thức thi đã bộc lộ hạn chế, bất cập cần phải được khắc phục. 

Bên cạnh đó, theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, thực trạng chất lượng đào tạo y khoa còn chưa cân đối, chưa bảo đảm mặt bằng chất lượng, chuẩn năng lực đầu ra giữa các cơ sở đào tạo. 

Vì thế, mô hình Hội đồng y khoa là cơ chế hiệu quả, linh hoạt, tiết kiệm để huy động sự tham gia và tận dụng, kết hợp hiệu quả nguồn lực chung; đồng thời phù hợp với xu hướng hội nhập quốc tế.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê cho biết, theo lộ trình, từ ngày 1/1/2027 sẽ đánh giá năng lực hành nghề khám bệnh, chữa bệnh đối với chức danh bác sỹ;

Từ ngày 1/1/2028 đối với các chức danh y sỹ, điều dưỡng, hộ sinh; từ ngày 1/1/2029 đối với các chức danh kỹ thuật y, dinh dưỡng lâm sàng, cấp cứu viên ngoại viện và tâm lý lâm sàng. Giấy phép hành nghề có thời hạn 5 năm.

Liên quan tới giá khám chữa bệnh theo ông Lê Thành Công, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch, Tài chính, hiện Bộ Y tế đang xây dựng và hoàn thiện danh mục giá khám chữa bệnh theo yêu cầu, trong đó sẽ quy định giá trần đối với các dịch vụ này. 

Dự kiến, danh mục này sẽ được ban hành cuối năm 2023. Với dịch vụ y tế do ngân sách nhà nước thanh toán, Quỹ Bảo hiểm Y tế chi trả đang được sửa đổi, điều chỉnh theo hướng tính đúng, tính đủ các yếu tố cấu thành dịch vụ. 

Hiện Bộ Y tế đang xây dựng lại định mức kinh tế kỹ thuật, trong đó bổ sung chi phí quản lý và khấu hao tài sản vào giá dịch vụ y tế, đồng thời điều chỉnh giá dịch vụ y tế theo mức lương cơ sở mới. Dự kiến, danh mục giá khám chữa bệnh bảo hiểm y tế được ban hành trong năm 2024.