Basel III - “giấy chứng nhận” sức khỏe vốn và thanh khoản

Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) vừa tạo tiếng vang khi trở thành ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam được Công ty TNHH Thuế và Tư vấn KPMG đứng ra rà soát độc lập và công nhận đã hoàn thành toàn bộ các yêu cầu của Basel III.

Theo các chuyên gia ngân hàng, Basel III đưa ra các quy định rất khắt khe về vốn, thanh khoản và quản trị rủi ro với các yêu cầu cao hơn rất nhiều so với Basel II, nhằm giúp các tổ chức tín dụng tăng khả năng chịu đựng trước các cú sốc của nền kinh tế.

Ông Nguyễn Hưng, Tổng Giám đốc TPBank cho biết: “Khi tuân thủ Basel III, bên cạnh những lợi ích về sự uy tín, TPBank cũng phải đánh đổi. Chúng tôi phải chấp nhận có vốn dồi dào hơn, nguồn vốn phải cao hơn. Đó cũng là cam kết của TPBank trong việc đưa ngân hàng đi vào hoạt động ổn định và hiệu quả hơn.” 

Để đáp ứng Basel III, TPBank đã có sự chuẩn bị trước về vốn. Quý III/2021, TPBank phát hành 100 triệu cổ phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư chiến lược, tăng vốn điều lệ thêm 1.000 tỷ đồng, đạt 11.716 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu của TPBank cũng tăng mạnh, từ 13.000 tỷ đồng cuối năm 2019 lên 26.000 tỷ đồng ở thời điểm hiện tại. Tính trong 5 năm gần đây, vốn chủ sở hữu của TPBank đã tăng gấp 5 lần. 

Mới đây, ngân hàng cũng lấy ý kiến cổ đông về phương án tăng vốn đợt 2 năm 2021 bằng hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 35%. Sau khi hoàn tất, TPBank sẽ nâng vốn điều lệ thêm 4.100 tỷ đồng, đạt mức 15.817 tỷ đồng. 

Việc liên tục cải thiện độ dày tấm nệm vốn và thanh khoản giúp TPBank tiếp tục giữ vững tỷ lệ an toàn vốn và thanh khoản theo yêu cầu của Basel III và đáp ứng các nhu cầu tăng trưởng dài hạn. Theo đánh giá của các chuyên gia ngân hàng, củng cố nền tảng vốn là cách tốt nhất để các ngân hàng nâng cao hệ số an toàn vốn, từ đó nâng cao sức chịu đựng trong những tình huống căng thẳng. Tính đến cuối quý III, hệ số an toàn vốn (CAR) của TPBank đạt 13,43%, cao hơn nhiều so với mức tối thiểu 8% do NHNN quy định. “Vốn dồi dào là cách để chúng tôi chuẩn bị tăng tốc trong tương lai”, ông Hưng khẳng định. 

Cơ hội tăng tốc cho TPBank 

Thị trường ngân hàng đang phân hóa mạnh mẽ. Các ngân hàng có chất lượng tài sản tốt, quản trị minh bạch, sức khỏe tài chính lành mạnh đang chứng tỏ độ vượt trội về khả năng tăng trưởng, chủ yếu nhờ huy động được nguồn vốn rẻ, được cấp room tăng trưởng tín dụng cao. Với TPBank, từ khi chưa hoàn thành các yêu cầu Basel III, TPBank đã nằm trong nhóm các ngân hàng TMCP được NHNN cấp hạn mức tăng trưởng tín dụng cao nhất. Tuy nhiên, ngân hàng này vẫn tiên phong áp dụng Basel III để phục vụ chiến lược đường dài.

Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia ngân hàng, việc tuân thủ Basel III với các ngân hàng thương mại là rất khó, song nếu đạt được, các ngân hàng sẽ tạo được uy tín, thương hiệu tốt, tạo niềm tin cho cả NHNN, khách hàng và cả nhà đầu tư, từ đó tăng khả năng cạnh tranh. Không những thế, tuân thủ Basel III còn giúp ngân hàng thăng hạng về xếp hạng tín nhiệm, từ đó mở ra cơ hội tiếp cận nguồn vốn rẻ và dồi dào trên thị trường quốc tế. 

Chia sẻ tại sự kiện công bố hoàn thành tuân thủ Basel III của TPBank, Ông Kyle Kelhofer – Giám đốc vùng tại Việt Nam, Lào, Campuchia - IFC cho biết: “Tôi vui mừng nhận thấy các ngân hàng Việt Nam không ngừng nỗ lực củng cố nền tảng lành mạnh và khả năng chống chịu, như cách mà TPBank đang triển khai áp dụng hệ thống quản trị rủi ro theo tiêu chuẩn Basel III, một việc hết sức cần thiết và đúng lúc.”

Việc sở hữu gối đệm dày về an toàn vốn và thanh khoản cộng thêm cơ hội huy động thêm nguồn vốn rẻ từ nước ngoài sẽ giúp TPBank mở rộng quy mô, thị phần, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng trung và dài hạn, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ ngân hàng, thậm chí đầu tư vào các lĩnh vực mới để cải thiện biên lợi nhuận.

Bên cạnh đó, áp dụng các chuẩn mực quốc tế về quản trị còn tạo sức ép, buộc ngân hàng phải đưa ra chiến lược sử dụng vốn và kinh doanh hiệu quả hơn, từ đó tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng.

Ông Lê Trung Kiên, Phó Cục trưởng Giám sát an toàn hệ thống các Tổ chức tín dụng (Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, NHNN) khẳng định, vấn đề quan tâm hàng đầu của cơ quan quản lý với các ngân hàng thương mại luôn là vốn và thanh khoản. “Đối với kinh doanh ngân hàng, điều quan trọng nhất là quản trị rủi ro, chúng tôi đánh giá rất cao nỗ lực của TPBank về vấn đề này”, ông Nguyễn Trung Kiên nhận xét.  

Chính vì những lợi ích mang lại, dù thách thức để triển khai Basel III không nhỏ song đây vẫn là xu hướng không thể tránh. Covid 19 như một phép thử khiến nhiều ngân hàng nhận ra rằng, tuân thủ Basel III không chỉ là yêu cầu sớm muộn của NHNN mà còn là nhu cầu tự thân của mỗi ngân hàng để phát triển lành mạnh, ổn định.