Thêm lựa chọn

Gói bảo hiểm y tế bổ sung là bảo hiểm y tế tự nguyện, áp dụng cho người đã tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc. Các doanh nghiệp tham gia cung cấp các gói bảo hiểm y tế bổ sung sẽ không được loại trừ người bệnh, không chỉ chọn người khỏe mạnh để bán bảo hiểm.

Đó là nội dung chính của tọa đàm "Chính sách bảo hiểm y tế bổ sung trong Dự án Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi" do Tổng hội Y học Việt Nam và Bộ Y tế tổ chức.

Chia sẻ tại sự kiện, bà Trần Thị Trang, quyền Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế, Bộ Y tế cho biết, nước ta đang hướng tới bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân. Bởi vậy, Bộ Y tế mong muốn phát triển bảo hiểm y tế bổ sung, dự kiến đề xuất thực hiện liên kết giữa bảo hiểm y tế xã hội và cơ sở kinh doanh bảo hiểm y tế thương mại để người dân có thêm lựa chọn.

Theo bà Trang, hiện nay, bảo hiểm y tế thương mại chỉ là hợp đồng giao kết tự nguyện giữa doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm và người dân.

Đối với bảo hiểm y tế bổ sung, Nhà nước có quy định chặt chẽ về phạm vi chi trả, quyền lợi của người tham gia, hợp đồng bảo hiểm y tế bổ sung để bảo vệ tốt nhất quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm.

Theo đó, sẽ có quy định về việc các doanh nghiệp tham gia cung cấp các gói bảo hiểm y tế bổ sung sẽ không được lựa chọn đối tượng, không chỉ chọn người khỏe ký hợp đồng, không được loại trừ những người bị bệnh mà là tất cả người bệnh có điều kiện, có nhu cầu đều có thể được mua bảo hiểm y tế bổ sung.

Để bảo đảm quyền lợi cho người bệnh, doanh nghiệp sử dụng kết quả giám định của cơ quan bảo hiểm xã hội để xác định chi phí phù hợp, đúng quy định. Đồng thời, cơ quan chức năng sẽ đề xuất cơ chế pháp lý rõ ràng để giám sát việc thực hiện bảo hiểm y tế bổ sung.

Những quy định này sẽ tăng phạm vi người tham gia bảo hiểm y tế do doanh nghiệp thương mại cung cấp; gói bảo hiểm y tế bổ sung không trùng lắp với quyền lợi mà bảo hiểm y tế bắt buộc đã chi trả (hiện một số gói bảo hiểm y tế thương mại đang trùng lắp với phần chi trả của bảo hiểm y tế bắt buộc, ảnh hưởng đến quyền người tham gia bảo hiểm).

"Điểm ưu việt của gói bảo hiểm y tế bổ sung là Nhà nước quy định rõ quyền lợi của người tham gia và doanh nghiệp tham gia cung cấp gói bảo hiểm y tế bổ sung không được lựa chọn người tham gia. Nếu doanh nghiệp tự kinh doanh gói bảo hiểm y tế bổ sung phải theo nguyên tắc mà Nhà nước đã quy định chứ không được lựa chọn người bệnh hay lựa chọn dịch vụ cung cấp", bà Trang nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, việc này sẽ giúp các doanh nghiệp bảo hiểm không khó khăn trong tiếp cận cơ sở khám chữa bệnh về lựa chọn đặt lịch bác sĩ, cung cấp thông tin liên quan đến hợp đồng bảo hiểm hay gặp khó khăn tiếp cận bảo hiểm xã hội về giám định.

Về mức phí, cơ sở kinh doanh bảo hiểm có quyền đặt mức phí. Tuy nhiên, luật sẽ quy định nguyên tắc chung bảo đảm mức phí tương xứng với phạm vi chi trả.

Còn theo đại diện Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính, hiện nay, trên thị trường bảo hiểm có 50 doanh nghiệp bảo hiểm, trong đó có 31 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ và 19 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ. Năm 2022, doanh thu phí bảo hiểm sức khỏe của các doanh nghiệp bảo hiểm là hơn 43 tỷ đồng.

Theo đại diện Cục này, trường hợp quy định bảo hiểm y tế bổ sung tại Dự thảo Luật Bảo hiểm y tế (sửa đổi), cần nghiên cứu bảo đảm không chồng chéo, mâu thuẫn với Luật Kinh doanh bảo hiểm.

Đồng thời, cần nghiên cứu, đánh giá khả năng liên kết, hợp tác giữa bảo hiểm y tế xã hội và bảo hiểm y tế thương mại gồm: Khả năng liên kết, hợp tác giữa cơ quan bảo hiểm y tế, cơ sở khám, chữa bệnh và 50 doanh nghiệp bảo hiểm đang kinh doanh bảo hiểm sức khỏe.

Nghiên cứu tại Việt Nam năm 2020 cho thấy, tác động của bảo hiểm y tế tự nguyện đối với dịch vụ y tế sẽ tăng trung bình 0,178 lượt khám chữa bệnh bảo hiểm y tế/người/năm, tăng trung bình 0,172 số lượt khám bệnh/người/năm.

Tác động của bảo hiểm y tế tự nguyện đối với chi trả trực tiếp cho y tế, giảm chi tiền túi khi đi khám chữa bệnh ngoại trú là 25,2%; giảm chi tiền túi khi đi khám chữa bệnh nội trú là 41,4% và giảm tổng số tiền chi tiền túi khi đi khám chữa bệnh là 19,8%-30,8%.

Chính sách mới cần được nghiên cứu

Bà Nguyễn Khánh Phương, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách y tế đề xuất, khi đưa bảo hiểm y tế bổ sung vào Dự thảo Luật Bảo hiểm y tế (sửa đổi), cơ quan xây dựng luật phải đưa ra định nghĩa bảo hiểm y tế bổ sung, quy định về hình thức bảo hiểm y tế bổ sung.

Đồng thời, khuyến khích thực hiện bảo hiểm y tế bổ sung bằng việc chi kinh phí mua bảo hiểm y tế bổ sung cho người lao động được hạch toán vào chi phí doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cần có chính sách khuyến khích tổ chức bảo hiểm y tế bổ sung hoạt động không vì lợi nhuận.

Tuy nhiên, theo bà Khánh Phương, có một số lưu ý về vấn đề công bằng trong triển khai, thí dụ người có bảo hiểm y tế bổ sung có thể sử dụng nhiều dịch vụ không cần thiết, hoặc được kê đơn thuốc đắt tiền.

Bên cạnh đó, người bệnh mạn tính, có vấn đề sức khỏe có khả năng phát sinh chi phí cao sẽ bị doanh nghiệp cung cấp bảo hiểm y tế bổ sung từ chối bán bảo hiểm hoặc nếu người dân phải mua sẽ phải chấp nhận mức phí rất cao.

Quyền Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế Trần Thị Trang nhấn mạnh, bảo hiểm y tế bổ sung là một chính sách mới, cần có nghiên cứu thấu đáo kỹ càng.

Việc ban hành các quy định về bảo hiểm y tế bổ sung sẽ tạo điều kiện môi trường pháp lý cho các doanh nghiệp bảo hiểm, thực hiện cung cấp dịch vụ tốt nhất cho người bệnh, có sự giám sát của Nhà nước.

Cũng tại Toạ đàm, ông Hoàng Anh Tuấn, Vụ Bảo hiểm y tế, Bộ Y tế, cho biết thêm mục tiêu của gói bảo hiểm y tế bổ sung là tăng quyền lợi, giảm chi tiền túi của người bệnh, để người bệnh tiếp cận dịch vụ tốt hơn, thậm chí có thể lựa chọn cơ sở cung cấp dịch vụ.

"Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân mua, hỗ trợ mua bảo hiểm y tế bổ sung, khuyến khích các tổ chức thực hiện bảo hiểm y tế bổ sung theo nguyên tắc phi lợi nhuận", ông Tuấn cho hay.

Được biết, Bộ Y tế đang nghiên cứu việc đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế phù hợp với mức đóng. Điều này nhằm chi trả cho một số dịch vụ chưa được bảo hiểm y tế chi trả như gói khám sức khoẻ định kỳ, chăm sóc sức khỏe dài hạn cho người già, khám, chẩn đoán phát hiện một số bệnh.

Chẳng hạn, người trên 40 tuổi có thời gian đóng bảo hiểm y tế bắt buộc bao lâu có thể đóng thêm một mức phí cho gói chăm sóc người già. Thực tế cho thấy hiện nhiều nước đã áp dụng điều này. 

Hay có thể thu thêm một khoản phí để phục vụ việc khám, chẩn đoán, phát hiện sớm một số bệnh như ung thư. Những bệnh này nếu để đến giai đoạn nặng mới phát hiện, điều trị thì hiệu quả thấp, giảm thời gian sống, tăng nguy cơ tử vong, tốn kém chi phí điều trị (tiền thuốc, tiền giường…).