Với các doanh nghiệp được hưởng lợi từ xu hướng này, cơ hội lựa chọn cổ phiếu của nhà đầu tư trở nên rõ nét hơn khi bản tin của các công ty chứng khoán những ngày qua liên tục cập nhật các cổ phiếu có mức giá hấp dẫn cho đầu tư dài hạn.

Đối với lĩnh vực thép, thông tin về tôn thép kém chất lượng, thép xây dựng Trung Quốc bán phá giá… trong thời gian qua khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại, đầu tư vào cổ phiếu ngành thép sẽ gặp rủi ro. Tuy nhiên, chịu ảnh hưởng lớn từ diễn biến trên là các doanh nghiệp quy mô sản xuất nhỏ, không có thương hiệu, còn thực tế ở các doanh nghiệp đầu ngành, mức độ ảnh hưởng là không đáng kể. Trong khi đó, xu hướng giảm giá nguyên liệu cơ bản kể từ đầu năm, đặc biệt là trong những tháng gần đây đã có tác động tích cực đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

Theo thông tin của ĐTCK, tháng 10 và 11 vừa qua, Tập đoàn Hoa Sen (HSG) ước đạt 60 tỷ đồng lợi nhuận/tháng. Niên độ tài chính 2015 (kết thúc vào tháng 9/2015), HSG đạt được biên độ lợi nhuận cao là nhờ giá nguyên liệu thép cán nóng giảm liên tục từ mức gần 500 USD/tấn đầu niên độ về dưới 300 USD/tấn hiện nay.

Với lợi thế hệ thống phân phối, thương hiệu mạnh và sự chủ động “tuyên chiến” với tôn kém chất lượng, HSG đã được thị trường chấp nhận mức giá bán tốt hơn và giá bán giảm trễ hơn tốc độ giảm giá nguyên liệu đầu vào.

Tập đoàn Hòa Phát (HPG) cũng được hưởng lợi từ diễn biến giảm của giá quặng sắt, giảm 15% trong vài tuần qua.

Theo CTCK Sài Gòn (SSI), ngành thép duy trì được tốc độ tăng trưởng khá tốt, dù bị cạnh tranh từ thép Trung Quốc. Sản lượng tiêu thụ thép xây dựng của các nhà sản xuất nội địa đạt 627.125 tấn trong tháng 10/2015, con số cao nhất kể từ tháng 3/2015. Số liệu từ Hiệp hội Thép Việt Nam cho thấy, sản lượng tiêu thụ thép xây dựng và ống thép trong 10 tháng đầu năm 2015 tăng lần lượt 23,8% và 26,3% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, nhìn ra các doanh nghiệp toàn ngành thì câu chuyện hưởng lợi từ giá nguyên liệu đầu vào giảm không giống nhau như câu chuyện của 2 - 3 năm trước. Những doanh nghiệp quy mô nhỏ, thương hiệu kém, dự báo đạt lợi nhuận ở mức thấp, xấp xỉ mức hòa vốn. Đây là những doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ sự cạnh tranh của tôn, thép Trung Quốc đang tràn vào thị trường Việt Nam.

Đối với lĩnh vực dầu khí, giá dầu giảm có tác động khác nhau đến các doanh nghiệp trong ngành. Các doanh nghiệp như Đạm Phú Mỹ được hưởng lợi từ giá dầu giảm do giá khí đầu vào điều chỉnh theo giá dầu, nhưng các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ dầu khí chịu tác động khá nặng nề khi một số giàn khoan của Tổng công ty Dầu khí Việt Nam ngừng hoạt động và thực hiện cắt giảm chi phí.

Đó là lý do chính khiến giá cổ phiếu PET của Tổng CTCP Dịch vụ Tổng hợp Dầu khí giảm khá mạnh trong 1 tháng qua. PET chịu tác động khi các doanh nghiệp dầu khí yêu cầu cắt giảm giá dịch vụ tối đa nên lợi nhuận từ mảng dịch vụ dầu khí giảm đáng kể, ảnh hưởng đến kết quả lợi nhuận. Dự báo, năm nay, PET không vượt kế hoạch lợi nhuận ở mức 2 con số như “thông lệ” hàng năm.

Nhìn rộng ra các công ty dịch vụ dầu khí khác, tác động từ giá dầu giảm cũng tương tự đối với PET. Bộ Tài chính đã tính đến phương án nhập khẩu dầu nếu giá dầu tiếp tục giảm, điều đó có nghĩa là rủi ro với các công ty trong ngành dầu khí chịu ảnh hưởng của việc dừng khai thác, xuất khẩu dầu của một số mỏ dầu trong thời gian tới là rất lớn và khó lường.

Các doanh nghiệp xuất khẩu cao su tự nhiên thì đang điêu đứng trước giá cao su tự nhiên tiếp tục giảm trong các tháng qua, mỗi tháng một vài phần trăm. Tại Hoàng Anh Gia Lai, mảng khai thác cao su tự nhiên chỉ duy trì ở mức đủ trang trải chi phí nhân công và hoạt động của nông trường. Trong tháng 11, hoạt động xuất khẩu của một số công ty cao su tự nhiên không mang lại lợi nhuận, vì giá xuất khẩu ở mức thấp.

TTCK bật tăng 1,03% phiên 15/12/2015, nhưng được đánh giá là chưa thoát qua xu hướng giảm. Lựa chọn cổ phiếu nào để nắm giữ trong xu hướng giảm giá của thị trường là điều mà nhà đầu tư theo trường phái đầu tư cơ bản đặc biệt quan tâm ở thời điểm hiện nay.

Trong khi thị trường trầm lắng thì bản tin của các công ty chứng khoán trong những ngày qua gửi đến nhà đầu tư liên tục cập nhật các cổ phiếu có mức giá hấp dẫn cho đầu tư dài hạn. Điều đó cũng là một chỉ báo cho thấy thị trường đã ở mức định giá hấp dẫn sau thời gian giảm điểm kéo dài.