Liên quan tới các bị cáo trong vụ án xảy ra tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (Ngân hàng SCB), Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và các đơn vị liên quan vừa bị Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao truy tố, Chủ tịch Trương Mỹ Lan bị cáo buộc đóng vai trò chủ mưu, cầm đầu, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng.

Theo đó, bị can Trương Mỹ Lan bị truy tố về các tội: “Tham ô tài sản, Đưa hối lộ và Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.

 Cáo trạng xác định, trong khoảng thời gian 10 năm, sau khi thâu tóm 3 ngân hàng để thành lập Ngân hàng SCB, bị can Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo cấp dưới, người thân hoặc thuê các cá nhân đứng tên thành lập, xây dựng hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát với hơn 1.000 doanh nghiệp.

Đây là những công ty con, góp vốn, công ty thành viên trong và ngoài nước, được chia thành nhiều tầng lớp, với hàng trăm cá nhân được thuê đứng tên đại diện theo pháp luật. Những người được thuê này đều có quan hệ họ hàng hoặc là cán bộ, nhân viên Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.

Quá trình hoạt động, hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát được chia làm 4 nhóm chính, có quan hệ chặt chẽ với nhau.

Nhóm định chế tài chính tại Việt Nam gồm: Ngân hàng SCB, Công ty Chứng khoán Tân Việt, Công ty cổ phần Đầu tư tài chính Việt Vĩnh Phú; trong đó Ngân hàng SCB có vai trò đặc biệt quan trọng, được sử dụng như một công cụ tài chính để cấp vốn cho các công ty trong hệ sinh thái.

Nhóm công ty có hoạt động kinh doanh tại Việt Nam: phần lớn hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, nhà hàng, khách sạn… đều là công ty có vốn điều lệ lớn, nắm cổ phần chi phối các công ty con, công ty thành viên…

Nhóm các công ty “ma” tại Việt Nam, được thành lập để lấy pháp nhân góp vốn đầu tư vào các dự án, vay vốn ngân hàng, thực hiện việc đảo nợ hoặc ký hợp đồng hợp tác, thi công…

Nhóm mạng lưới nhiều công ty vỏ bọc, tại các vùng lãnh thổ, quốc gia “thiên đường thuế” để phục vụ hoạt động đầu tư, kinh doanh tại nước ngoài hoặc sử dụng danh nghĩa "nhà đầu tư nước ngoài" đầu tư vào Việt Nam, có nhiệm vụ quản lý vốn, tài sản của gia đình Trương Mỹ Lan tại nước ngoài.

Ngoài ra, Trương Mỹ Lan còn chỉ đạo thành lập, sử dụng hàng nghìn công ty "ma", chi tiền thuê nhiều cá nhân và câu kết với các cá nhân đứng đầu nhiều doanh nghiệp liên quan, thông đồng với các công ty thẩm định giá để nâng khống giá trị tài sản đảm bảo, lập khống hồ sơ vay tiền nhằm "rút ruột" Ngân hàng SCB.

Quá trình điều tra xác định, trong 875 khách hàng đứng tên giúp cho nhóm Trương Mỹ Lan vay 1.284 khoản tại Ngân hàng SCB có 440 cá nhân, 435 pháp nhân. Các pháp nhân đều là công ty "ma", do Trương Mỹ Lan chỉ đạo cấp dưới dựng lên để đứng tên làm thủ tục giải ngân.

Viện Kiểm sát cáo buộc, bằng các thủ đoạn tinh vi trên, bị can này đã hợp thức các khoản vay với số tiền lên tới hơn 1 triệu tỷ đồng, trong đó từ ngày 9/2/2018 đến 7/10/2022, đã chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn để rút tiền, sau đó chiếm đoạt của Ngân hàng SCB.

Cáo trạng xác định, tổng số thiệt hại Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát gây ra là hơn 64.000 tỷ đồng, trong đó hơn 304.000 tỷ đồng là số tiền bị cáo này chiếm đoạt, còn lại 129.000 tỷ đồng là tiền lãi phát sinh.