Chuyến thăm theo lời mời của Thủ tướng Liên bang Nga Dmitri Medvedev, kéo dài từ 16 – 18/5/2016, là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Trong 3 ngày (từ 16 -19/5), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có chương trình làm việc khẩn trương với 17 hoạt động nối tiếp nhau, gồm các cuộc hội đàm, tiếp xúc, gặp gỡ các nhà lãnh đạo Nga, tham dự Diễn đàn doanh nghiệp Việt - Nga, trả lời phỏng vấn báo chí Nga; đặt vòng hoa tại Đài tưởng niệm các chiến sỹ vô danh; vào Lăng viếng Lê-nin; đặt hoa và trồng cây lưu niệm tại tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh đúng vào dịp kỷ niệm Ngày sinh của Người, thăm và nói chuyện với cán bộ Đại sứ quán Việt Nam, bà con kiều bào.

Tại cuộc hội đàm với Thủ tướng Nga Medvedev, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói: Tôi đã chọn Nga để thực hiện chuyến công du nước ngoài đầu tiên, điều này chứng tỏ sự hoàn toàn tin cậy vào các bạn Nga, chúng tôi mong muốn phát triển sâu rộng mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga. Thủ tướng Nga Medvedev khẳng định Nga luôn coi Việt Nam là một trong những đối tác quan trọng ưu tiên hàng đầucủa Nga ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Dmitry Medvedev đã khẳng định quyết tâm tăng cường tin cậy chính trị, quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga, trao đổi và thống nhất nhiều biện pháp thúc đẩy hợp tác song phương đi vào chiều sâu, hiệu quả, đáp ứng lợi ích lâu dài của nhân dân hai nước.

Hai bên nhất trí cần tiếp tục tăng cường trao đổi đoàn các cấp, theo các kênh Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, các Bộ, ngành, các tổ chức xã hội cũng như giữa các địa phương, duy trì hiệu quả các cơ chế đối thoại, tham vấn hiện có.

Về hợp tác kinh tế - thương mại, hai bên nhất trí cần hết sức nỗ lực để khắc phục suy giảm trao đổi thương mại song phương, triển khai đồng bộ các biện pháp như tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước trong các hoạt động xuất nhập khẩu, tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, triển khai mở rộng thanh toán trực tiếp bằng đồng nội tệ của hai nước, tranh thủ tối đa những lợi thế của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu cũng như của các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam tham gia.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới và mỗi nước có khó khăn, hai bên nhất trí cần tăng cường hợp tác về năng lượng, lĩnh vực hợp tác trụ cột, hỗ trợ các liên doanh dầu khí hai nước đầu tư tại Việt Nam và ở Nga hoạt động hiệu quả, mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực khác như lọc hóa dầu, sản xuất khí hóa lỏng… đồng thời mở rộng hợp tác sang các nước thứ ba.

Hai bên khẳng định tiếp tục hợp tác chặt chẽ, hiệu quả trong lĩnh vực quốc phòng - an ninh, đặc biệt về kỹ thuật quân sự; nhất trí mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực nhiều tiềm năng khác như khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo, văn hóa, du lịch, lao động, hợp tác giữa các địa phương…, đưa hợp tác trên các lĩnh vực này phát triển ngày càng năng động, hiệu quả hơn, xứng tầm quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga.

Trao đổi về những diễn biến phức tạp gần đây trên Biển Đông, hai bên đều nhất trí  rằng các tranh chấp ở Biển Đông cần được giải quyết bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, trước hết là Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS), triển khai đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Sau hội đàm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Dmitry Medvedev đã chứng kiến lễ ký kết 8 thỏa thuận hợp tác giữa một số bộ, ngành và tập đoàn kinh tế hai nước trong các lĩnh vực dầu khí, đầu tư, đào tạo cán bộ...

Trong chuyến thăm chính thức Liên bang Nga, Thủ tướng đã có các cuộc gặp với Chủ tịch Đu-ma Quốc gia (Hạ viện), ông Naryshkin; Chủ tịch Hội đồng LB Nga (Thượng viện Nga), bà Valentina Matvienko; Chủ tịch Đảng Cộng sản Liên bang Nga Ghenady Zyuganov, gặp đại diện Hội Hữu nghị Nga-Việt và Hội cựu chuyên gia quân sự Nga đã từng tham gia giúp đỡ Việt Nam trong thời gian chiến tranh. Chiều 19/5, Thủ tướng có cuộc hội kiến với Tổng thống Nga Putin để thảo luận một số vấn đề lớn mà 2 nước quan tâm và đưa ra các phương hướng hợp tác mới của quan hệ Việt Nam – LB Nga.

Trong chương trình, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã dành thời gian cho các doanh nghiệp. Thủ tướng đã đến thăm, làm việc với công ty dầu khí Gazprom, một trong những công ty khí đốt lớn nhất Liên bang Nga và Zarubezneft là một trong những công ty dầu khí hải ngoại hàng đầu của Nga. Tại đây, Thủ tướng đều nhấn mạnh quan điểm, Chính phủ Việt Nam luôn ủng hộ và tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác bền vững, lâu dài, cùng có lợi trong lĩnh vực dầu khí giữa hai nước.

Không chỉ trong lĩnh vực hợp tác truyền thống năng lượng, dầu khí,  phạm vi hợp tác còn được đẩy mạnh về hàng tiêu dùng, thực phẩm… nhất là trong điều kiện Nga đang bị cấm vận và mở ra các lĩnh vực mới có nhiều tiềm năng, thế mạnh của mỗi bên như nông nghiệp. Thủ tướng cùng đoàn công tác Chính phủ đã dự lễ khởi công Dự án Tổ hợp chăn nuôi bò sữa và chế biến giai đoạn 1 của Tập đoàn TH True Milk tại vùng Vô-lô-lam-xki, cách trung tâm thủ đô Moscow khoảng 120 km. Đây là dự án đầu tiên của Việt Nam trong lĩnh vực sản xuất, chế biến sữa tại Nga và là dự án của Việt Nam có vốn đầu tư lớn nhất tại Nga tính tới thời điểm hiện tại. Giai đoạn I của dự án là 500 triệu USD và có tổng vốn đầu tư trong vòng 10 năm, qua 3 giai đoạn, lên tới 2,7 tỷ USD. Thủ tướng kỳ vọng dự án sẽ hoàn thành đúng thời gian dự kiến, trở thành công trình hợp tác nông nghiệp tiêu biểu, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân hai nước, góp phần làm tăng kim ngạch song phương, trong bối cảnh kim ngạch 2 chiều, mặc dù tăng đáng kể trong quý I/2016, nhưng vẫn còn thấp so với tiềm năng.

Dự Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam – Liên bang Nga tại Tổ hợp đa chức năng Hà Nội – Moscow (Incentra), Thủ tướng đã nêu vấn đề: Tại sao sản phẩm của 2 nước dồi dào, có nhu cầu cao, tiềm năng hợp tác rất lớn mà kim ngạch thương mại 2 chiều chỉ ở mức khiêm tốn, khoảng 2,2 tỷ USD như hiện nay. Tại đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chứng kiến ký một số thỏa thuận hợp tác thương mại của doanh nghiệp Việt Nam và LB Nga; dự lễ khai trương văn phòng đại diện của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) tại Moscow.

Thủ tướng khẳng định: “Chính phủ Việt Nam sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp nước ngoài, trong đó có doanh nghiệp Nga; tiếp tục tháo gỡ các rào cản, vướng mắc để doanh nghiệp yên tâm đầu tư ở Việt Nam” và nhấn mạnh “thời cơ mới đã đến đối với doanh nghiệp 2 nước”.

Kết quả tốt đẹp của chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ tạo xung lực mới thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Nga.

Từ ngày 19 – 20/5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tham dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 20 năm Quan hệ Đối thoại ASEAN - Nga diễn ra tại Sochi, Nga./.