Làn sóng AI trong lĩnh vực viễn thông

Theo nghiên cứu của Tractica, AI sẵn sàng tạo ra gần 11 tỷ USD hàng năm cho các công ty viễn thông vào năm 2025 và dự báo tăng trưởng hơn nữa khi lĩnh vực ứng dụng AI tiếp tục mở rộng.

Còn khảo sát của Arthur D. Little đối với 80 nhà mạng trên thế giới cho thấy, 71% cho rằng, việc cải thiện trải nghiệm của khách hàng là một trong những lợi ích chính của việc triển khai AI. Việc tối ưu hóa hoạt động mạng đứng vị trí thứ 2 với 63% số người được hỏi. Tiếp theo là cải thiện hiệu quả lao động (39%), cải thiện việc ra quyết định (31%).

Chia sẻ tại Hội thảo “Chuyển đổi số 2024 - Động lực phát triển kinh tế số Việt Nam” do Báo Đầu tư tổ chức mới đây, ông Nguyễn Phong Nhã, Phó cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho rằng, tác động của AI tới các doanh nghiệp viễn thông Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng chung trên thế giới. Theo đó, AI sẽ tác động đến mọi hoạt động của doanh nghiệp, nên những ưu điểm và xu hướng ứng dụng AI của các nhà mạng viễn thông là tất yếu và sống còn đối với các doanh nghiệp viễn thông Việt Nam.

Trong bối cảnh này, các doanh nghiệp viễn thông Việt Nam đã và đang đẩy mạnh đầu tư hạ tầng trung tâm dữ liệu. Theo thống kê, doanh nghiệp Việt Nam hiện có 44 trung tâm dữ liệu, với tổng công suất thiết kế 181 MW, trong đó, 31 trung tâm đã cung cấp dịch vụ, với tổng công suất 81 MW.

“Việc đầu tư các trung tâm dữ liệu lớn mở ra cơ hội kinh doanh về trung tâm dữ liệu. Các dịch vụ liên quan đến dữ liệu sẽ là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp viễn thông trong tương lai gần”, ông Nhã nhấn mạnh.

Còn ông Nguyễn Tuấn Huy, Trưởng ban Chuyển đổi số (Tổng công ty Viễn thông MobiFone) nhìn nhận, chuyển đổi số không đơn thuần là việc dùng công nghệ số vào các hoạt động kinh tế - xã hội, mà còn là quá trình xác lập một phương thức sản xuất mới, tiên tiến, hiện đại. Trong đó AI, Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây đang trở thành những công cụ sản xuất quan trọng trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực.

“Dữ liệu như là xăng mới, AI giống như là xe mới, còn con người, những tài năng mới như là những lái xe mới, đi vào kỷ nguyên phát triển mới”, ông Tuấn ví von.

Ứng dụng trong các ngành khác

Không chỉ ngành viễn thông, theo ông Eric Yeo, Tổng giám đốc AWS Việt Nam cho biết, nhiều công ty đang hợp tác với các đơn vị như AWS để đào tạo về 5G, AI, khoa học dữ liệu, điện toán đám mây... nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ nhân sự.

Ví dụ, Ngân hàng Techcombank hợp tác với AWS Việt Nam để triển khai mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Models) đến 250 nhân viên (không chỉ công nghệ, mà cả kinh doanh, kế toán...) để toàn bộ nhân viên của Techcombank học hỏi, tối ưu hoá mô hình ngôn ngữ lớn, như GenAI, sao cho phù hợp với công việc của họ.

Tương tự, tại VPBank, Hội đồng Quản trị và Ban Điều hành đã học công nghệ mới, như GenAI, theo hướng tiếp cận từ trên xuống dưới.

Hay Ngân hàng VIB gần đây đã sử dụng chương trình AWS Skill Builder để đào tạo cho tất cả nhân viên, đảm bảo họ sẵn sàng cho nền kinh tế số và được trang bị các kỹ năng về đám mây.

Còn TymeX, một công ty Fintech ở Việt Nam phục vụ thị trường ASEAN, đã sử dụng Amazon Q Developer để giúp các nhà phát triển ứng dụng tăng năng suất tới 40% và cải thiện hiệu quả kiểm thử tới 90%.

Bà Rita Mokbel, Chủ tịch Ericsson Việt Nam cho rằng, AI đang tạo ra những bước chuyển mình mạnh mẽ trong nhiều ngành công nghiệp trên toàn cầu, đặc biệt là sản xuất, chăm sóc sức khỏe và logistics. Công nghệ này không chỉ tự động hóa quy trình, mà còn nâng cao khả năng ra quyết định và cải thiện tương tác với khách hàng.

“Tại Việt Nam, chúng ta đã chứng kiến việc ứng dụng AI trong các nhà máy thông minh. Khi hạ tầng số tiếp tục mở rộng, AI sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Khả năng phân tích dữ liệu theo thời gian thực của AI mở ra nhiều cơ hội mới, từ cung cấp dự báo trong sản xuất, trải nghiệm khách hàng, cá nhân hóa, đến quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả hơn. Những thay đổi này sẽ tác động sâu sắc đến nền kinh tế số của Việt Nam trong tương lai”, bà Rita Mokbel khẳng định.

Tuy nhiên, ông Remi Nguyen, Phó chủ tịch Tiểu ban Kỹ thuật số (thuộc EuroCham) nhận xét, thách thức đối với các nhà mạng Việt Nam hiện nay là cần dữ liệu sạch, nhất quán. Hiện tại, nguồn dữ liệu có thể đến từ nhiều nơi, bối cảnh để thu thập dữ liệu đâu đó còn chưa được quan tâm. Ngoài ra, việc ứng dụng AI trong nhà mạng viễn thông mới chỉ là khởi đầu.

“Các nhà mạng đang tìm cho mình cách tiếp cận sao cho hiệu quả. Việc bóc tách xác định giá trị của nó là thách thức và tôi cho rằng, việc các doanh nghiệp viễn thông, công nghệ cần làm là phải có chiến lược, kế hoạch cụ thể”, đại diện EuroCham khuyến nghị.

Để hoàn thiện khung pháp lý cho chuyển đổi số, ông Alejandro Osorio, Giám đốc điều hành Grab Việt Nam đề xuất, trước hết, cần có cơ chế thử nghiệm (sandbox) để đón nhận các công nghệ tiềm năng mới. Bên cạnh đó, cần thường xuyên xem xét và đánh giá lại các chính sách hiện có, bởi điều quan trọng là phải đảm bảo rằng luật pháp và quy định phù hợp với sự phát triển của thời đại. Các bên liên quan có thể làm việc cùng nhau để tìm ra các giải pháp phù hợp trong bối cảnh này.

Có thể thấy, AI đang là động lực đột phá, thúc đẩy sự thay đổi nhanh chóng và toàn diện trong mọi lĩnh vực kinh tế - xã hội tại Việt Nam. Vì vậy, Việt Nam cần xây dựng các quy định pháp lý phù hợp để tạo điều kiện cho phát triển và ứng dụng AI trên quy mô toàn quốc, đảm bảo an toàn và quản lý rủi ro trong quá trình triển khai AI. Đồng thời, sớm có các chính sách về đào tạo và phát triển nhân lực AI, xây dựng hạ tầng số và hệ sinh thái AI, các chính sách ưu đãi thúc đẩy phát triển AI.