Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo số 554/TB-VPCP thông báo kết luận của Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc tại cuộc họp ngày 10/12/2024 về phương án bổ sung vốn điều lệ cho VEC và trả nợ khoản ứng thanh toán gốc, lãi trái phiếu của VEC được Chính phủ bảo lãnh.

Định rõ lộ trình hoàn thiện hồ sơ tăng vốn

Theo Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc, việc trả nợ khoản ứng thanh toán gốc, lãi trái phiếu của VEC thực hiện theo đúng quy định pháp luật, cam kết hợp đồng đã ký, bảo đảm trả nợ đầy đủ, đúng thời hạn quy định.

Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, VEC và các cơ quan liên quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao rà soát kỹ lưỡng số liệu để thực hiện việc trả nợ theo đúng quy định, không để thất thoát vốn nhà nước; chịu trách nhiệm toàn diện về nội dung, số liệu và kết quả triển khai thực hiện.

Phó thủ tướng giao Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, VEC và các cơ quan liên quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao khẩn trương rà soát, nghiên cứu phương án vay lại từ nguồn trái phiếu Chính phủ phát hành để có nguồn thực hiện đầu tư mở rộng phân đoạn đường bộ cao tốc TP.HCM – Long Thành thuộc Dự án đường cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, báo cáo cấp thẩm quyền xem xét, quyết định; trên cơ sở đó khẩn trương lấy ý kiến đầy đủ các Bộ, cơ quan liên quan, hoàn thiện hồ sơ theo đúng quy định pháp luật, trình cấp có thẩm quyền trong tháng 12/2024, chịu trách nhiệm toàn diện về nội dung, số liệu báo cáo và phương án đề xuất.

Về chủ trương bổ sung vốn điều lệ cho VEC, Phó thủ tướng thống nhất với ý kiến của các bộ, cơ quan về việc nội dung trên cần trình Quốc hội về chủ trương do mức đề nghị bổ sung (mức cập nhật theo quy định của Luật Đầu tư công mới) thuộc thẩm quyền của Quốc hội; pháp luật hiện hành chưa có quy định về chuyển vốn ngân sách nhà nước cấp phát thành tăng vốn điều lệ; bảo đảm phù hợp với Hiến pháp và Luật Ngân sách nhà nước (chi ngân sách nhà nước phải được dự toán).

Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp được giao chủ trì phối hợp VEC tiếp thu ý kiến tại cuộc họp để hoàn thiện hổ sơ thẩm định về chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho VEC theo quy định; gửi Bộ Tài chính và các Bộ liên quan trước ngày 15/12/2024.

Bộ Tài chính và các bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tư pháp, GTVT khẩn trương có ý kiến về hồ sơ của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, trong đó Bộ Tài chính có ý kiến phối hợp thẩm định theo quy định và chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ về hồ sơ; phạm vi, phương án đầu tư bổ sung vốn điều lệ (mức và nguồn bổ sung vốn điều lệ); gửi Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trước ngày 22/12/2024.

Các bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tư pháp, GTVT có ý kiến cụ thể, rõ ràng theo đúng chức năng, nhiệm vụ được giao, gửi Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trước ngày 20/12/2024.

Trên cơ sở tổng hợp ý kiến các bộ nêu trên, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ thẩm định đề xuất Quốc hội về chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho VEC theo quy định để trình Chính phủ thông qua trước ngày 25/12/2024 để kịp trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 2/2025.

Phó thủ tướng lưu ý, hồ sơ cần làm rõ sự cần thiết phải trình Quốc hội; nêu rõ các văn bản của cấp có thẩm quyền cho phép việc cấp phát từ ngân sách nhà nước cho các dự án của VEC đối với số tiền tương ứng mức đề nghị bổ sung vốn điều lệ; đề xuất giao Bộ trưởng Bộ Tài chính thay mặt Chính phủ, thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ để ký trình Quốc hội theo quy định.

Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và VEC chịu trách nhiệm toàn diện về nội dung số liệu, báo cáo đề xuất.

Tăng lực cho đầu tàu cao tốc

Vào tháng 10/2024, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã có tờ trình gửi Chính phủ về phương án đầu tư bổ sung vốn điều lệ giai đoạn 2024 - 2026 cho Công ty mẹ - VEC.

Theo đó, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đề nghị Chính phủ xem xét, chấp thuận báo cáo Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Công ty mẹ - VEC giai đoạn 2024 - 2026 là 38.251 tỷ đồng.

Khoản tiền này bao gồm 1.562 tỷ đồng từ Quỹ Đầu tư phát triển tại doanh nghiệp, 36.689 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước đã giải ngân đầu tư xây dựng 5 dự án đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư (10.062 tỷ đồng vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước, 24.127 tỷ đồng vốn ODA tại các dự án thực hiện theo hình thức chuyển vốn vay về cho vay lại thành cấp phát ngân sách nhà nước, 2.500 tỷ đồng vốn cấp phát ngân sách nhà nước cho Dự án Nội Bài - Lào Cai và Cầu Giẽ - Ninh Bình).

Trong trường hợp được cấp có thẩm quyền thông qua, vốn điều lệ sau bổ sung của Công ty mẹ - VEC trong giai đoạn 2024 - 2026 là 39.366 tỷ đồng.

Lãnh đạo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cho biết, thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao, VEC đang làm chủ đầu tư 5 dự án đường bộ cao tốc (550km với tổng mức đầu tư 108.865 tỷ đồng; nguồn vốn ngân sách nhà nước chiếm 44.4%, nguồn vốn VEC huy động chiếm 55,6%).

Hiện tại, VEC hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng 4/5 dự án (490km, chiếm khoảng 27% tổng chiều dài đường bộ cao tốc tại Việt Nam).

Theo Chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035; kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển đến năm 2025 đã được Ủy ban phê duyệt, VEC sẽ cân đối từ nguồn vốn chủ sở hữu thay thế nguồn vốn đầu tư công thực hiện Dự án đường bộ cao tốc Bến Lức - Long Thành (7.547,57 tỷ đồng), đầu tư mở rộng đoạn TP. HCM - Long Thành thuộc Dự án đường bộ cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây (tổng mức đầu tư khoảng 15.000 tỷ đồng), đầu tư mở rộng đoạn Yên Bái - Lào Cai thuộc Dự án đường bộ cao tốc Nội Bài - Lào Cai (tổng mức đầu tư khoảng 7.000 tỷ đồng).

Mặt khác, tổng mức đầu tư dự kiến giai đoạn 2021-2025 là 14.890 tỷ đồng, giai đoạn 2026-2030 là 17.053 tỷ đồng trong khi hiện vốn điều lệ Công ty mẹ - VEC rất thấp (1.115 tỷ đồng) so với quy mô đầu tư (khoảng 108.865 tỷ đồng).

Do đó VEC gặp khó khăn trong việc huy động các nguồn vốn để đầu tư các dự án đường bộ cao tốc, đảm bảo hoàn thành Kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển 5 năm giai đoạn 2021 - 2025, Chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035 (nhu cầu vốn đầu tư giai đoạn 2021-2025 là 14.890 tỷ đồng, giai đoạn 2026-2030 là 17.053 tỷ đồng), đặc biệt đối với nguồn vốn có chi phí sử dụng vốn thấp như nguồn vốn vay thương mại, phát hành trái phiếu công trình.

Việc ghi nhận vốn góp của chủ sở hữu Nhà nước thông qua giá trị tài sản hình thành từ hoạt động đầu tư, tăng cường phát huy hiệu quả nguồn vốn nhà nước đầu tư, tạo điều kiện cho VEC phát triển bền vững; tăng cường năng lực tài chính, đảm bảo thực hiện cam kết với khách hàng, đối tác tài chính, nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng, đảm bảo cơ sở thực hiện khấu hao, hạch toán kế toán đối với tài sản là đường bộ cao tốc, phát huy vai trò nòng cốt, dẫn dắt trong hoạt động đầu tư/quản lý khai thác vận hành đường bộ cao tốc.

“Như vậy, việc đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Công ty mẹ - VEC là cần thiết và cấp bách, thực hiện đúng chủ trương/nhiệm vụ được giao của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, đảm bảo hoàn thành Kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển 5 năm giai đoạn 2021 - 2025, Chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035”, đại diện chủ sở hữu phần vốn Nhà nước tại VEC cho biết.