Ông lý giải thế nào trước diễn biến lãi suất trong những tháng đầu năm nay?

Tôi cho rằng, lãi suất cả huy động lẫn cho vay tăng là hợp lý.

Thứ nhất, năm 2015, lãi suất đã giảm thêm 0,2-0,5% so với năm 2014, khiến mặt bằng lãi suất năm 2015 giảm khoảng 50% so với năm 2011. Lãi suất giảm nên năm 2015, huy động vốn của các tổ chức tín dụng chỉ tăng 15,64%, trong khi tốc độ tăng trưởng tín dụng đạt 17,29%. Cho vay cao hơn huy động, nghĩa là cầu lớn hơn cung thì lãi suất tăng là theo quy luật thị trường vì lãi suất là giá sử dụng vốn.

Thứ hai, năm 2016, nền kinh tế bắt đầu bước vào chu kỳ tăng trưởng mới, nhu cầu vốn ngày càng tăng và để đáp ứng vốn cho doanh nghiệp, ngân hàng phải tăng lãi suất huy động, nên đẩy lãi suất cho vay tăng.

Thứ ba, nền kinh tế từng bước hội nhập sâu hơn, toàn diện hơn, nên doanh nghiệp phải có sự chuẩn bị dài hơi hơn, thực hiện chiến lược đầu tư bài bản hơn, nên rất thiếu vốn dài hạn. Trong khi đó, huy động vốn dài hạn khó khăn, nên ngân hàng phải sử dụng một phần vốn huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn cũng đẩy mặt bằng lãi suất tăng nhẹ.

Lãi suất tăng sẽ khiến đầu vào tăng, góp phần không nhỏ “kích động” lạm phát quay trở lại, thưa ông?

Nếu lãi suất tăng quá cao chắc chắn sẽ gây ra áp lực lạm phát, kìm hãm sản xuất vì chi phí tăng, hiệu quả giảm. Nhưng nếu lãi suất tăng ở mức độ hợp lý, vốn huy động chủ yếu tập trung cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa, dịch vụ cho xã hội thì không gây áp lực lên lạm phát.

Tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng năm 2015 chỉ ở mức 0,6%; trong 3 tháng đầu năm nay chỉ tăng 1,69% so với cùng kỳ năm trước và tăng 0,99% so với cuối năm 2015. Đây chính là cơ hội để thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ.

Theo khuyến cáo của các tổ chức tài chính - ngân hàng quốc tế, đối với những nước đang phát triển, nhu cầu đầu tư rất lớn, thì lạm phát cũng phải ở mức hợp lý, với Việt Nam, lạm phát hàng năm vào khoảng 5% là phù hợp. Nếu kiểm soát quá chặt, sẽ kìm hãm sản xuất, tiêu dùng và tác động tiêu cực đến tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Tôi cho rằng, mặt bằng lãi suất những tháng đầu năm nay tăng ở mức hợp lý, khuyến khích người dân gửi tiền nhàn rỗi vào ngân hàng; khuyến khích tổ chức, cá nhân vay vốn đầu tư vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Các thành viên Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa phản ứng thế nào trước diễn biến lãi suất ngân hàng trong thời gian vừa qua?

Phản ứng tiêu cực cũng có, tích cực cũng có. Với những doanh nghiệp làm ăn hiệu quả, cần vốn đầu tư, mở rộng hoạt động thì phản ứng tích cực. Họ cho rằng, mức lãi suất hiện nay là chấp nhận được, vì đây là cơ hội vay vốn, vì với họ, nguồn vốn được đáp ứng đẩy đủ, kịp thời để họ tận dụng cơ hội làm ăn quan trọng hơn lãi suất.

Ngược lại, những doanh nghiệp hoạt động khó khăn thì phản ứng tiêu cực. Những doanh nghiệp này thường có tâm lý trông chờ, ỷ lại, chỉ muốn vay với lãi suất thấp, thấp rồi còn muốn thấp hơn nữa, thậm chí còn muốn được miễn giảm thuế, hỗ trợ, trợ cấp. Nếu chỉ quan tâm đến những doanh nghiệp không có chí tiến thủ, sẽ khiến hoạt động sản xuất, kinh doanh đình đốn, nền kinh tế trì trệ thêm.

Nói vậy nghĩa là ông hoàn toàn yên tâm với mức lãi suất hiện nay?

Trước diễn biến lãi suất trên thị trường từ đầu năm đến nay, nhiều người dự báo lãi suất sẽ tăng trong thời gian tới. Tuy nhiên, tôi cho rằng, trong thời gian ngắn, lãi suất có thể tăng không nhiều. Nhưng chi phí trả lãi của doanh nghiệp sẽ giảm xuống, vì trước đây họ phải vay với lãi suất 18-22%/năm, bây giờ đã trả gần hết nợ cũ, được vay nợ mới với lãi suất chỉ bằng 50-60% trước đây. Nói chung, tôi hoàn toàn yên tâm với diễn biến lãi suất hiện nay, vì phù hợp với quy luật của thị trường.